Vergi Mahkemesinde İlk İnceleme Nasıl Yapılır?
Özenle hazırladığınız dava dilekçesi ve eklerini (karşı taraf (davalı) sayısından bir fazla suretleri ile beraber) alarak vergi mahkemesinin yolunu tuttunuz. Mahkeme girişinde, Ön Büro ve Vezne birimimizde sizi karşılayan ve evrakları teslim alan personelimiz, kayıt ve tahsil (posta ücreti, harç) işlemlerini yaparak, size dava bilgi formu verecektir. Bu belge, vergi mahkemesinde açtığınız dava ile ilgili yegane evrak olup, ayrıca mahkemeden “derkenar” veya yerine geçecek başka bir belge istemeyiniz. Vergi mahkemelerinde belirtilen türde bir belge verilmemektedir. Benzer uygulama, bulunduğunuz il/îlçe dışında açacağınız davalarda da söz konusu olacaktır. Yalnızca dava dilekçeleri değil, savunmaya cevap dilekçesi, ek beyan dilekçesi ve sair bütün evrakların vergi mahkemelerine sunulması usulü budur.
Ayrıca UYAP ortamında dava açılması ve dilekçelerin mahkemelere sunulması mümkündür.
Yeri gelmişken ifade etmek gerekir ki, harç ve posta ücretinin hiç yatırılmaması ya da eksik yatırılması durumunda da, dava dilekçeniz kayda alınır ve davanız açılmış olur. Ancak bu halde, ilk inceleme safhasına geçilmez. Mahkemece, 2577 sayılı Kanunun 6/4. maddesi uyarınca, otuz gün içinde harcın ve posta ücretinin yatırılması veya tamamlanması hususunda Başkanlık yazısı yazılır ve size tebliğ edilir. Tebligata rağmen gereği yerine getirilmez ise bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır. Harç veya posta ücreti verilen süre içinde yatırılmaz veya tamamlanmazsa, mahkemece, “Davanın Açılmamış Sayılmasına” kararı verilir. Davanızın ölü doğmaması için harç ve posta ücretlerinin eksiksiz yatırılmasına özen göstermelisiniz.
Nihayetinde (harç ve posta ücretini eksiksiz yatırdığınız) davanız açılmış oldu. Şimdi top mahkemede, bir müddet beklemeniz gerekiyor. Mahkemece, dilekçenin kayda alındığı tarihten itibaren en geç onbcş gün içerisinde ilk inceleme yapılacak. Yapılan ilk incelemenin sonuçlarından, ya tarafınıza usule yönelik olarak verilen Mahkeme kararının (“Görev Ret”, “Yetki Ret”, “Merciine Tevdi”, “Ehliyet Ret”, “İncelenmeksizin Ret”, “Süre Ret”, “Hasım Düzeltme”, “Dilekçe Ret” kararları) tebliği ile ya da davalı idarenin savunma dilekçesinin tebliği ile haberdar olacaksınız. Bunun dışında, Mahkeme, “İlk İncelemeye Esas Ara Kararı” ile tarafınızdan bazı bilgi ve belgeler isteyebilir. Unutulmamalı ki, ilk inceleme konuları, davanın her aşamasında, mahkemelerce re’sen ya da davalı idarenin itirazı üzerine yeniden gündeme alınabilir.
İlk İnceleme
2577 sayılı Kanunun 14/3. maddesinde, dava dilekçelerinin, vergi mahkemesi başkanı ya da görevlendireceği bir hakim tarafından;
- Görev ve yetki,
- îdari merci tecavüzü,
- Ehliyet,
- İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı,
- Süre aşımı,
- Husumet,
- 3 ve 5’inci maddelere uygun olup olmadıkları,
Yönlerinden, sırasıyla inceleneceği, hükmüne yer verilmiştir.
Hemen belirteyim, madde metninde her ne kadar sırasıyla incelenir denilmekteyse de istisnai olarak sıralamaya uyulmayan durumlar da vardır. (“Süre Ret” kararından önce “Hasım Düzeltme” kararı, “Ehliyet Ret” kararından önce “Dilekçe Ret” kararı verilebilir.)
İlk inceleme, dilekçenin kayda girdiği tarihten itibaren en geç onbeş gün içerisinde yapılır ve bir sorun görülmezse yine bu süre içerisinde tebliğe çıkarılır.