Tutukluluğa itiraz nasıl yapılır? tutuklamaya itiraz usulü nasıldır?

Tutukluluğa itiraz nasıl yapılır?

Tutukluluğa itiraz nasıl yapılır? Tutuklama kararına soruşturma ve kovuşturma aşamasında olmak üzere iki aşamada itiraz edilebilir. Soruşturma aşaması iddianamenin düzenlenmesinden önceki aşamadır. Kovuşturma aşaması ise iddianamenin düzenlenmesi ile başlayan aşamadır.

Tutukluluğa itiraz hangi aşamada yapılabilir?

Her iki aşamada da tutukluluk kararına veya tutukluluğun devamı kararlarına itiraz etmek mümkündür.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 108. maddesi gereğince soruşturma aşamasında şüphelinin cezaevinde bulunduğu süre içinde ve en geç otuz gün aralıklarla tutukluluğun devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üstüne sulh ceza hâkimince inceleme yapılır.

Şüphelinin cezaevinde bulunduğu süre içinde ve en geç otuz gün aralıklarla tutukluluğun devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üstüne sulh ceza hâkimince inceleme yapılır.

Tutukluluk durumunun incelenmesi şüpheli tarafından da talep edilebilir.

Hâkim ya da mahkeme, sanığın tutukluluk hâlinin devamının gerekip gerekmeyeceğine her oturumda ya da koşullar gerektirdiğinde oturumlar arasında resen karar verir.

CMK’nın 101. maddesine göre soruşturma evresinde şüphelinin tutuklanmasına Cumhuriyet savcısının istemi üstüne sulh ceza hâkimince karar verilir. Kovuşturma evresinde ise sanığın tutuklanmasına Cumhuriyet savcısının istemi üstüne ya da resen mahkemece karar verilebilir. Bu istemlerde veya kararlarda kesinlikle gerekçe gösterilmeli ve adli kontrol uygulamasının yetersiz kalacağını gösteren hukuki ve fiili nedenlere yer verilmesi gerekir.

CMK’nın 101. maddesine göre tutuklamaya, tutuklamanın devamına ilişkin kararlarda;

1. a) Kuvvetli suç şüphesini,
2. b) Tutuklama nedenlerinin varlığını,
3. c) Tutuklama tedbirinin ölçülü bulunduğunu,

gösteren kanıtlar somut olgularla gerekçelendirilerek açıkça gösterilmelidir.

Tutukluluğa itiraz süresi

Tutukluluğa itiraz süresi ne kadar?

CMK’nın 104. maddesine göre soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her adımında şüpheli ya da sanık salıverilmeyi talep edebilir. Şüpheli ya da sanığın tutukluluk hâlinin devamına ya da salıverilmesine hâkim ya da mahkemece karar verilir. Ret kararına itiraz edilmesi mümkündür.

Tutuklama kararına itiraz CMK’nın 268. maddesinde düzenlenmiştir. Hâkim ya da mahkeme kararına karşı itiraz, kanunun ilaveten hüküm koymadığı hâllerde ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde kararı veren mercie verilebilecek bir dilekçe ile yapılır.

CMK’nın 268. maddesine göre kararına itiraz edilen hâkim ya da mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir. İtiraz yerinde görülmediği taktirde en çok üç gün içinde, itirazı araştırmaya yetki sahibi olan mercie gönderir.

Tutuklama kararına itiraz nereye yapılır

Tutuklamaya itirazın nereye yapılacağı, tutuklamaya itirazı incelemekle görevli olan mahkemeler/merciler CMK’nın 268. maddesinde belirtilmiştir. Tutuklama kararını itirazı incelemekle görevli mahkemeler/merciler şunlardır:

1. a) Sulh ceza hâkimliği kararlarına oluşturulan itirazların incelenmesi, o yerde aniden çok sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik amacıyla bir numaralı hâkimliğe; … ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.
2. b) İtiraz üstüne ilk defa sulh ceza hâkimliği doğrulusunda verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi halinde da (a) bendindeki usul uygulanır. Ancak, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez.
3. c) Asliye ceza mahkemesi hâkimi doğrulusunda verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargı etrafında bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı doğrulusunda verilen kararlar ile ilgili itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin aniden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire amacıyla birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.
4. d) Naip hâkim kararlarına yapılacak itirazların incelenmesi, mensup oldukları ağır ceza mahkemesi başkanına, istinabe olunan mahkeme kararlarına karşı yukarıdaki bentlerde belirti edilen temellara göre bulundukları yerdeki mahkeme başkanı ya da mahkemeye aittir.
5. e) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları ile Yargıtay ceza dairelerinin temel mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara oluşturulan itirazlarda; üyenin kararını vazifeli bulunduğu dairenin başkanı, daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz konusu ise birinci ceza dairesi inceler.

CMK’nın 271. maddesine göre Kanunda yazılı olan hâller gizli kalmak üzere, itiraz ile ilgili duruşma yapılmaksızın karar verilir. Tutukluluğa itiraz yerinde görülürse itirazı inceleyen merci, itiraz konusu ile ilgili da karar verir. Karar olası olan en kısa vakitte verilir. Merciin, itiraz üstüne verilen kararları kesindir.