Memurlarda Atama İptali Davası Nedir?

Ticari uyuşmazlıklarda arabulucuğu dava şartı olarak getiren hükmün (ttk md. 5/a) analizi

Ticari uyuşmazlıklarda arabulucuğu dava şartı olarak getiren hükmün (ttk md. 5/a) analizi

7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun’un 20. maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/A maddesi gereğince 01.01.2019 tarihi itibariyle ticari uyuşmazlıklar bakımından dava şartı olarak arabuluculuk getirilmiştir.

Maddede uyuşmazlıklar tek tek belirtilmemiş, atıf yapılmak suretiyle, Kanun’un 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri olan ticari davalarda, arabuluculuk dava şartı olarak belirlenmiştir.

Bu çerçevede, kanaatimizce, eldeki uyuşmazlığın dava şartı arabuluculuk kapsamında olup olmadığının daha kolay bir şekilde tespit edilmesi bakımından “5 aşamalı kısa bir soru-cevap denetimine” tabi tutmak yerinde olacaktır.

Söz konusu 5 aşamalı soru-cevap denetimi şu şekilde olabilir:

1)  Uyuşmazlık konusu arabuluculuğa elverişli midir?

  • Uyuşmazlık konusunun tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk iş veye işlemlerinden olması Yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hakim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.

Bu halde cevap “hayır” ise uyuşmazlık arabuluculuğa elverişli olmadığından dava şartı hususunun araştırılmasına gerek bulunmamaktadır.

Cevap “evet” ise dava şartından söz etme ihtimali var olup diğer koşullar için bir sonraki soru sorulmalıdır.

2) Uyuşmazlığın konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talebine ilişkin midir?

Cevap “hayır” ise uyuşmazlık bakımından arabuluculuk dava şartı değildir. Doğrudan dava açılabileceği gibi konu elverişli ise ihtiyari olarak arabuluculuk gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvurulabilir.

Cevap “evet” ise dava şartından söz etme ihtimali var olup diğer koşullar için bir sonraki soru sorulmalıdır.

3) Uyuşmazlık konusu özel kanunlarda tahkim veya başka bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurma zorunluluğunun olduğu veya tahkim sözleşmesinin bulunduğu durumların dışında mıdır?

Cevap “hayır” ise uyuşmazlık bakımından arabuluculuk dava şartı değildir.

Cevap “evet” ise dava şartından söz etme ihtimali var olup diğer koşullar için bir sonraki soru sorulmalıdır.

4) Uyuşmazlığın konusu 6102 sayılı TTK’nın 4. maddesinde sayılan ticari davaların konusuna girmekte midir?

Cevap “evet” ise dava şartı mevcut olup dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunludur.

Cevap “hayır” ise uyuşmazlığın dava şartına tabi olup olmadığını denetleme- de bir sonraki soruya geçilmelidir.

5) Uyuşmazlığın konusu 6102 sayılı TTK dışındaki kanunlarda belirtilen ticari davaların konusuna girmekte midir?

Cevap “evet” ise dava şartı mevcut olup dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunludur.

Cevap “hayır” ise dava şartı arabuluculuk söz konusu değildir. Doğrudan dava açılabileceği gibi ihtiyari olarak arabuluculuk gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvurulabilir.

Uyuşmazlık konusunun tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk iş veya işlemlerinden olması gerekir.
Yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hakim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.