Terekenin Resmen Yönetilmesi İşlemleri Nedir?

TÜRK MEDENİ YASASI MADDE 592.- Aşağıdaki hallerde sulh hakimi re’sen mirasın resmen yönetilmesine karar verir:

1. Mirasçılardan birinin uzun süreden heri bulunamaması ve temsilci de bırakmaması halinde menfaati gerektiriyorsa,
2. Mirasta hak sahibi olduğunu ileri sürenlerden hiçbiri mirasçılık sıftını yeterince ispatlayamazsa veya bu mirasçı bulunup bulunmadığı şüpheli olursa,
3. Mirasçıların tamamı bilinmiyorsa,
4. Kanunda özel olarak öngörülmüşse.

Mirasbırakan terekenin tamamı üzerinde yetkili olmak üzere vasiyeti ye­rine getirme görevlisi atamış ise, önemli bir engel bulunmadıkça terekenin yönetimi ona verilir.

Mirasbırakan velayet veya vesayet altında idiyse; veli veya vasi bir sa­kınca olmadıkça terekenin yönetimiyle görevlendirilir.

Sulh hakimi, terekeyi yönetmekle görevlendirilen kimseye, istemi halinde terekeden karşılanmak üzere uygun bir ücret ödenmesine karar verir.

MADDE 593.- Terekeyi resmen yöneten sulh hakimi veya onun yöne­timle görevlendirdiği kimse, resmen yönetme sebeplerinin ortadan kalkmasına ya da paylaştırmaya kadar, terekeyi hak sahiplerinin haklarının kaybına mey­dan vermeyecek biçimde bir yönetici gibi özenle yönetmek ve özellikle aşağıda yazdı işleri görmekle yükümlüdür.

1. Henüz yapılmamışsa, terekenin yazımı,
2. Gereken koruma önlemlerinin alınması,
3. Mirasçıların menfaatlerine veya iyi bir yönetimin gereklerine uygun düştüğü takdirde terekedeki malların satılması,
4. Mirasbırukanın alacaklarının tahsili ve borçlarının ödenmesi,
5. Mirasçıların yasal haklarını zedelemediği anlaşılan vasiyetlerin, sulh hakiminin izni ve asliye hakiminin onayı ile yerine getirilmesi,
6. Terekeye ait paraların faiz getirmek üzere tüzükte belirtilen bir ban­kaya yatırılması veya bu paralarla Devlet tahvili alınması ve yeterli güvencesi bulunmayan yatırımların güvenceli yatırımlara dönüştürülmesi,
7. Tereke ticarethane, imalathane veya başka bir işletme varsa, bunların olduğu gibi sürdürülmesi; sürdürmede yarar yoksa, tasfiyesi için gerekli ön­lemlerin alınması.

Tereke yöneticisi, görevine giren hususlarda miras ortaklığının temsilcisi olup, ortaklık aleyhine açılan davalarda ve yapılan icra takiplerinde ortaklığı temsil eder ve gereken hallerde ortaklık adına dava açmaya, icra takibinde bulunmaya, davadan feragate, kabule, sulh olmaya ve tahkime yetkilidir; da­vaları ve takipleri mirasçılara ihbar eder.

Terekenin resmen yönetilmesinde, sulh hakimi ile yöneticinin işlemleri konusunda, niteliklerine uygun olduğu ölçüde, vesayete ilişkin hükümler uy­gulanır.

MADDE 594.- Mirasbtrakanın mirasçısı bulunup bulunmadığı veya mi­rasçıların tamamı bilinmiyorsa, sulh hakimi uygun araçlarla ve bir ay ara ile iki defa ilan yapıp hak sahiplerini son ilandan başlayarak en geç bir yıl içinde mirasçılık sıfatlarını bildirmeye çağırır.

İlan süresinde kimse başvurmazsa ve sulh hakimi de hiçbir mirasçı tespit edememişse, miras sebebiyle istihkak davası açma hakkı saklı kalmak üzere miras Devlete geçer.

Terekenin Resmen Yönetilmesi İşlemleri

Terekenin resmen yönetilmesi Yeni Türk Medeni Yasasının 592’nci mad­desinde öngörülmüş olup eski Medeni Yasada 532’nci maddede düzenlenmişti. Yeni Yasaya göre Sulh Hukuk Hakiminin doğrudan doğruya (re’sen) mirası res­men yönetmesi;

1. Mirasçılardan birinin uzun süreden beri bulunamaması, bir temsilci (ve­kil) de bırakmamış olması halinde yararı gerektirmesi,
2. Mirasta hakkı olduğunu iddia edenlerden hiçbiri, mirasçılıklarını yete­rince kanıtlayamaması yahut mirasçı olup olmadığı şüpheli bulunması,
3. Mirasçıların tümünün bilinmemesi,
4. Yasada özel olarak resmen yönetilmesinin öngörülmesi,

koşuluna bağlanmıştır.

Mirasbırakan, (terekenin tamamı üzerinde yetkili olmak üzere) vasiyeti ye­rine getirme görevlisi atamış olduğu takdirde terekenin yönetimi ona verilecektir. Ancak bu hususta da önemli bir engel olmamalıdır.

Bundan başka mirasbırakan velayet veya vesayet altında bulunmakta idi, ise, veli veya vasiye terekenin yönetimi verilecektir. Ancak sakınca hali de göz önünde tutulacaktır.

Terekeyi yönetme görevi verilen kimseye uygun bir ücret takdir olunacak ve bu ücretin terekeden ödenmesine karar verilecektir.

Terekeyi resmen yöneten Sulh Hukuk Hakimi, yahut onun görevlendirdiği kimse, terekeyi iyi bir yönetici gibi özenle yönetmekle yükümlüdür. Yönetirken hak sahiplerinin haklarının kaybolmamasına azami gayret gösterecektir. Bu yönetme görevi, terekenin resmen yönetme sebeplerinin ortadan kalkmasına veya paylaştırmaya kadar devam edecektir.

Bundan başka;

1. Henüz yapılmamışsa, terekenin yazımını yapacak,
2. Gereken koruma önlemlerini alacak,
3. Mirasçıların yararlarına yahut iyi bir yönetimin gerekli gösterdiği tak­dirde terekedeki malların satılmasını sağlayacak,
4. Mirasbırakanın alacaklarım tahsilini ve borçlarının ödenmesini yerine getirecek,
5. Vasiyetleri (mirasçıların yasal haklarını zedelemediği anlaşıldığı tak­dirde) Sulh hukuk hakiminin izni ve asliye hukuk hakiminin onayı ile yerine getirecek,
6. Terekeye ait paraları faiz getirmek üzere tüzükte belirtilen bir bankaya yatırılmasını veya bu paralarla Devlet Tahvili alınması ve yeterli güvencesi bu­lunmayan yatırımların güvenceli yatırımlara dönüştürülmesini sağlayacak,
7. Terekede ticarethane, imalathane yahut başka bir işletme varsa, bunların olduğu gibi sürdürülmesi sürdürmede yarar yoksa, tasfiyesi için gerekli önlemleri alacak,

Bu görevleri kendisine yasanın 593’üncü maddesiyle öngörülmüştür.

Tereke yöneticisi aynı zamanda, görevine giren hususlarda, miras ortaklı­ğının temsilcisi olup, ortaklık hakkında açılan davalarda ve yapılan icra takiple­rinde ortaklığı temsil edecek ve gerekli durumlarda ortaklık adına dava açmaya icra takibinde bulunmaya, davadan vazgeçmeye, davayı kabule, sulh olmaya ve talikime yetkili olacaktır. Dava ve takipleri de mirasçılara haber verecek ihbar edecektir.

Terekenin resmen yönetilmesinde, Sulh hukuk hakimi ile yöneticinin iş­lemleri konusunda niteliklerine uygun olduğu ölçüde vesayete ilişkin hükümler uygulanacak yani bu işlemlere itiraz ve şikayetler Asliye Hukuk hakimine yapı­labilecektir.