Tefhim ne demek? Davada kararın tefhimi ne anlama gelir?

Tefhim ne demek

Tefhim ne demek? Tefhim, mahkeme tarafından verilen kararın, duruşmada hazır bulunan tarafa veya taraflara hâkim tarafından sözle bildirilmesidir. Tefhim ne demek sorusunun daha iyi anlaşılabilmesi için tefhim müessesinin gerek Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (HMK) gerekse ceza hukukunda düzenleniş biçimine kısaca değinmekte fayda bulunmaktadır.

Tefhim, sürelerin başlangıcı bakımından önem taşımaktadır. HMK’nın 91. maddesine göre süreler, taraflara tebliğ tarihinden veya kanunda öngörülen hâllerde, tefhim tarihinden itibaren işlemeye başlar. Bu nedenle kanunlarda hükmün “tefhimi ve tebliğinden itibaren” ifadesi sıklıkla kullanılır. Süreler gün olarak belirlenmişse kararın tefhim edildiği gün hesaba katılmaz ve süre son günün tatil saatinde biter (HMK, md. 92/1).

HMK’da, bölge adliye mahkemesinin kararlarının içeriğinin ne olacağı konusu düzenlenmiş olmasına rağmen, kararın nasıl verileceği ve tefhim edileceği konusunda açık hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, kararın verilmesi ve tefhimi konusunda da ilk derece mahkemesinde geçerli usul kuralları uygulanacaktır. Buna göre HMK’nın 186/2 fıkrası ve 321/1 fıkrası gereğince mahkeme sözlü yargılamada taraflara son sözlerini sorduktan sonra hükmünü tefhim eder.

Hükmün tefhimi ne demek

Hukuk açısından tefhim ne demek? HMK’nın 294/2 fıkrasına göre hüküm, yargılamanın sona erdiği duruşmada verilir ve tefhim olunur. Hükmün tefhimi, hüküm sonucunun duruşma tutanağına geçirilerek okunması suretiyle olur (HMK md. 294/3). Tutanağa geçirilen bu karara kısa karar denir. Tefhimde, mahkemece hükme ilişkin tüm hususların gerekçesi yer almalıdır (HMK md. 321/2). Ancak bazı zorunlu hallerde gerekçesi tutanağa geçirmek suretiyle, sadece hüküm özeti tutanağa yazdırarak karar tefhim edilebilir (HMK md. 321/2).

Yine zorunlu nedenlerle sadece hüküm sonucunun tefhimi durumunda gerekçeli kararın tefhim tarihinden başlayarak bir ay içinde yazılması gerekir (HMK md. 294/4). Gerekçeli kararın, tefhim edilen hükme aykırı olmaması gerekir (HMK md. 298/2). Ayrıca hükmün tefhimini, duruşmada bulunanların ayakta dinlemesi gerekir (HMK md. 294/5).

Hâkimin reddi talebine ilişkin kararlara karşı istinaf yoluna başvurulması mümkündür. HMK’nın 43/2 fıkrasına göre esas hüküm bakımından istinaf yolu açık bulunan dava ve işlerde ise ret talebi hakkındaki merci kararlarına karşı tefhim tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir.