TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası

MADDE 279.- (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir su­çun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildi­rimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçun, adli kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi halinde, yuka­rıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Açıklama

279.maddede tanımlanan suç 765 sayılı ETCK’nun “kamu idaresine karşı suç­lar” arasında yer alan 235.maddesinde yer alan suç tipinin farklı ifadeler kullanıla­rak fakat unsurlarında değişiklik yapılmaksızın yeniden düzenlenmiş halidir. Farklı olan husus, yeni düzenlemede suçun “adliyeye karşı suçlar” arasında düzenlenmiş olmasıdır.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Suçla Korunan Hukuksal Değer

Yasa koyucu, 279.madde hükmüyle, kamusal faaliyet yürüten ve bu özellikleri ile devleti temsil eden kamu görevlilerinin öğrendikleri suçlar karşısında tepkisiz kalmamalarını, bunları yetkili makamlara bildirmeleri hususunda onlara “kamusal görev” yüklemek suretiyle devletin adli yararlarını ön planda tutmuştur. Suçla korunmak istenilen hukuksal yarar, yargı faaliyetinin gecikmeksizin başlamasını sağlamak, böylece, devletin suçla mücadelesini gereği gibi yapmasını ve adliyenin fonksiyonlarını zamanında ve eksiksiz yerine getirmesini, adaletin gerçekleşmesini temin etmektir.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Suçun Faili

Bu suçun faili ancak bir kamu görevlisi olabilir. Fail bakımından özgü suç niteli­ğinden dolayı kamu görevlisi olmayan kimselerin bu suçun faili (37.md.) olması mümkün değildir. Kamu görevlisi deyiminden, kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi anlaşılır (YTCK 6/1-e bendi). Maddenin ikinci fıkrasında, failin adli kolluk görevini yapan kamu görevlilerinden oluşu ağırlatıcı neden sayılmıştır.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Suçun Maddi Unsuru

Suçun maddi unsuru, kamu görevlisi olan failin, kamu adına soruşturma ve ko­vuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrendikten sonra, yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal etmesi veya bu hususta ge­cikme göstermesi şeklindeki seçimlik ihmal davranışlardan birini işlemesi ile oluş­maktadır. Kamu görevlisinin suçu ne şekilde öğrendiği önemli değildir. Önemli olan, kamu görevlisinin öğrendiği suçun, göreviyle bağlantılı (ilgili) bir suç olmasıdır.

Kamu görevlileri, görevlerini yaptıkları sırada ve göreve ilişkin olarak bir suçun işlendiğini öğrendiklerinde bunu yetkili makamlara bildirmekle yükümlüdürler. Örneğin, bir noterin veya tapu memurunun evrakta sahtecilik yapılmış olduğunu görevlerini yaptıkları sırada ve görevleriyle bağlantılı olarak öğrendiklerinde ihbar yükümlülüklerini ihlal etmeleri 279.maddeye uyan suçu oluşturur. Bu itibarla, ka­mu görevlisinin bildirim yükümlülüğünün 279.maddeye dayalı olduğunun kabulü için öncelikle işlendiği öğrenilen suçun kamu görevlisinin icra ettiği görevle ilgisi­nin tespit edilmesi, bu bakımdan görev kapsamını belirleyen mevzuat hükümleri­nin incelenmesi gerekir. İşlenen suçun görevle bağlantısının olmaması durumunda ya da kamu görevlisinin suçu görevini yaptığı sırada değil de görevin dışında öğ­renmesi halinde, bu suçu yetkili makama bildirmemesi veya gecikerek bildirmesi 279.maddede tanımlanan suçu oluşturmaz, bu durumlarda unsurları varsa 278. madde hükmü uygulanabilir. Bütün vatandaşlara suçları bildirme yükümlülüğü getiren 278.maddeye dayalı ceza sorumluluğu için, iki halden birinin gerçekleşmesi gerekir. Bunlardan birincisi, işlenmekte olan icrası halen devam eden bir suçun öğrenilmiş olması, İkincisi icrası tamamlanmış işlenmiş olmakla birlikte sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması mümkün bulunan bir suçun öğrenilmesi ve bu durumlarda suçun yetkili makama ihbar edilmemiş olması gerekmektedir.

Öğrenilen suçun kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı, gerektiren bir suç olması gerekir. Kamu görevlisinin, görevini yaptığı sırada ve göreve ilişkin olarak, işlendiğini öğrendiği suçun soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı ise, bu su­çun yetkili makama bildirilmemesi veya bunun gecikerek bildirilmesi 279.maddeye uyan suçu oluşturmaz. İdari yaptırımı gerektiren kabahat türünden eylemler ile disiplin cezasını gerektiren eylemler bakımından da kamu görevlisinin ihbar yü­kümlülüğü ve ceza sorumluluğu söz konusu değildir.

İhbarın yapılacağı “yetkili makam” CMK’nun 158.maddesinde gösterilmiştir. Bu madde hükmüne göre; suça ilişkin ihbar veya şikâyet, Cumhuriyet başsavcılığına veya kolluk makamlarına yapılabilir. Valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye yapılan ihbar veya şikâyet, ilgili Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. Yurt dışında işlenip ülkede takibi gereken suçlar hakkında Türkiye’nin elçilik ve konsoloslukları­na da ihbar veya şikâyette, gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. İhbar veya şikâyet yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yapılabilir.

Kamu görevlisinin göreviyle bağlantılı olarak re’sen takibatı gerektiren bir suçu öğrendiğinde yetkili makama bildirim yükümlülüğünü en geç ne zamana kadar yapması gerektiği konusunda 279.maddede bir açıklık bulunmaktadır. CMK’nun 159.maddesinde, şüpheli ölüm olayı ile karşılaşan kolluk görevlisi, köy muhtarı ya da sağlık veya cenaze işleriyle görevli kişilerin durumu derhal Cumhuriyet başsav­cılığına bildirmekle yükümlü oldukları, 158/4.maddede ise, bir kamu görevinin yürü­tülmesiyle bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle, ilgili kurum ve kuruluş idaresine yapılan ihbar veya şikâyetin gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet baş­savcılığına gönderileceği belirtilmiştir. Bu bakımdan bildirimin gecikmeli olarak yapı­lıp yapılmadığının her somut olayın özelliğine göre hâkim tarafından takdir edilmesi gerekir. 3628 sayılı Kanunda müfettiş ve muhakkikler yönünden bu Kanunda belirti­len suçlarla ilgili olarak ihbar yükümlülüğü getirmiştir (3628 s.K., 17., 18.md.).

CMK’nun 160.maddesi uyarınca ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir ha öğrenir öğrenmez hemen işin gerçeğini araştırmakla görevli Cumhuriyet savcısının ve aynı Kanunun 161/2.maddesi uyarınca da, el koydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan tedbirleri emrinde çalıştıkları Cumhuriyet savcısına derhal bildirmekle yükümlü polis memuru, jandarma komutanı gibi adli kolluk görevlilerinin, anılan görevlerinde kötüye kullanma ve ihmalleri bulunması halinde eylemleri 279.madde kapsamına girmez. 257.maddeye uyan görevi kötüye kullanma suçunu oluşturur. Ancak, adli kolluk görevlilerinin henüz ihbar veya şikâyet yapılmamış ve elkonulmamış bir suçun işlendiğini görevleriyle bağlantılı olarak öğrenmeleri ve bu suçun re’sen kovuşturulan suçlardan olmasına karşın bildirim yükümlülüklerini ihlal etmeleri durumunda eylemleri 279.maddeye uyan suçu oluşturur ve verilecek ceza aynı maddenin 2.fıkrası uyarınca artırılır.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Suçun Manevi Unsuru

Bu suç ancak kasten işlenebilir. İhmal suretiyle işlenen bu suçta kasttan anlaşıl­ması gereken, failin objektif unsurları bilerek, hareketsiz kalma, hiçbir şey yapmama hususunda gecikme göstermesidir. Kamu görevlisinin suçu bildirmemesinin altında yatan saik suçun olumu bakımından önem taşımaz. Ancak fail, suçu bildirmemek için rüşvet almışsa, bu durumda hem rüşvet alma ve hem de 279.maddede tanımlanan suçtan dolayı cezalandırılır. Bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir.

Anayasa’nın 38/5maddesi uyarınca, hiç kimse kendisini ve kanunda gösterilen yakınlarım suçlayan bir beyanda bulunmaya veya bu yolda bir delil göstermeye zorlanamaz. Bu itibarla kamu görevlisinin kendisinin veya kanunda gösterilen (CMK. 45. ve 48.md.) yakın akrabalarından birinin işlediği kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçu yetkili makama bildirimde bulunmaması veya bu hususta gecikme göstermesi 279.madde kapsamına girmez.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Suça Etki Eden Nedenler

Maddenin 2.fıkrası uyarınca, suçun, adli kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi halinde birinci fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

CMK’nun 167nci maddesine dayanılarak hazırlanan “Adli Kolluk Yönetmeli­ğinin 3ncü maddesindeki tanıma göre, “Adli kolluk görevlileri” deyimi; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 4.6.1987 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 8., 9. ve 12.maddeleri, 10.3.1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 7nci maddesi, 2.7.1993 tarihli ve 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde kararnamenin 8 nci maddesi, 9.7.1982 tarihli ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanununun 4ncü maddesi ve 3.11.1983 tarihli ve 83/7362 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürür­lüğe konulan Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliğinde belirtilen soruş­turma işlemlerini yapmak üzere, tabi oldukları atama usulüne göre görevlendirilen komutan, amir, memur ve diğer görevlileri, ifade eder. Yasa koyucu, adli kolluk göre­vini yapanların ihmallerinin diğer kamu görevlilerine nazaran daha ağır sonuçlar doğurma tehlikesi taşıması nedeniyle böyle bir ağırlatıcı nedeni öngörmüştür.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Teşebbüs

Saf ihmali bir suç olması nedeniyle, 279.maddede tanımlanan suça teşebbüs mümkün değildir.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası İştirak

Fail bakımından özgü suç niteliğinde bulunan bu suça kamu görevlisi sıfatı bulunmayan kişiler YTCK’nun 40/2.maddesi uyarınca azmettiren veya teşvik suretiyle yardım eden sıfatıyla iştirak edebilirler.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası İçtima

Failin aynı suç işleme kararı ile hareket ederek, birden fazla suçu öğ­renip de yetkili makama ihbar etmemesi halinde zincirleme suç hükümleri uygula­nır. Kamu görevlisinin yarar sağlayarak bunun karşılığında suç bildiriminde bu­lunmaması halinde failin hem rüşvet alma (252.md.) ve hem de bu suçtan (279.md.) dolayı gerçek içtima kuralları uyarınca cezalandırılması gerekir.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Kovuşturma

279.maddede tanımlanan suç, adli görevle ilgili bulunduğundan CMK’nun 161/5.maddesi hükmü uyarınca bu suç dolayısıyla soruşturma ve kovuş­turma genel hükümler uyarınca doğrudan C.savcılığınca yapılır. Vali ve kayma­kamlar hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında kanun hükümleri, en üst dereceli kolluk amirleri hakkında ise hâkimlerin görevlerinden dolayı tabi oldukları yargılama usulü uygulanır.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Görevli Mahkeme

Bu suç dolayısıyla açılan davaya bakma görevi, 5235 sayı­lı Kanunun 10.maddesi uyarınca sulh ceza mahkemesine aittir.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Suçun Yaptırımı

Altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun adli kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırı­lacaktır.

TCK m. 279 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi Suçu ve Cezası Dava Zamanaşımı

YTCK’nun 66/1-e bendi uyarınca bu suçun dava zamana­şımı süresi sekiz yıldır.