Takip Talebi Nedir? Nasıl Düzenlenir?
Genel haciz yolu ile takip, alacaklının icra dairesine yaptığı takip talebi ile başlar. Alacaklı, takip talebini yetkili icra dairesine yazılı veya sözlü olarak yapar (İİK m. 58/I). Ancak takip talebi için Kanuna ve Yönetmeliğe uygun basılı örnekler kullanılmakta ve bu örneklerin doldurulması suretiyle takip yapılmaktadır. Takip talebinde bulunan alacaklıdan maktu başvurma harcı ve nisbî peşin harç ve ödeme emrinin tebliği ile borçlunun İİK m. 62’ye göre itirazı halinde bu itirazın alacaklıya tebliği için gerekli masraflar alınır.
Takip talebinde nelerin bulunacağı İcra İflâs Kanunu’nun 58. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilmiştir. Buna göre:
• Alacaklı ve borçlunun kimliği ile adresi, ayrıca vergi kimlik numarası (alacaklı borçlunun vergi kimlik numarasını biliyorsa borçlunun vergi kimlik numarasını yazacaktır),
• Alacağın Türk parası ile tutarı ve faizli alacaklarda faizin başladığı tarih ve oranı, alacak yabancı para ise alacağın hangi tarihteki kur üzerinden talep edildiği ve faizi, • Alacak bir senede dayanıyorsa senet, yoksa borcun sebebi,
• Seçilen takip yolu takip talebinde gösterilir.
Yabancı para alacaklısı takip yaparken, takip talebinde bu yabancı para alacağını Türk parasına çevirmek zorundadır. Bu çeviri takip tarihindeki Merkez Bankasının efektif satış kuru esas alınarak yapılacaktır. Ancak bu çeviri yapılmasına rağmen, alacaklının yabancı para alacağını fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden, yani takibin sonunda kendisine ödeme yapıldığı tarihteki kur üzerinden talep etmesi mümkündür. Bu nedenle, takip talebinde yabancı para alacağının Türk parasına çevrilmesi, alacağın takip tarihindeki çeviri üzerinden ödeneceği anlamına gelmez. Ancak bunu alacaklının takip talebinde ayrıca belirtmesi gerekir. Takip talebinde yabancı para alacağını Türk parasına çeviren alacaklı, ayrıca talep etmezse, kendisine takip tarihindeki kur üzerinden ödeme yapılacaktır. Alacaklı vadesinde ödenmeyen yabancı para alacağını dilerse, vade tarihindeki kur üzerinden de talep edebilir (Bkz. TBK.m. 99 II). Eğer yabacı para alacağının kuru vade tarihinde yüksek ise, alacaklı vade tarihindeki kuru esas alarak alacağını talep edebilir.
Alacaklı birden fazla borçlu için takip yapıyorsa, bunların hepsi için tek takip talebi hazırlayabilir, ancak borçluların takip talebinde ayrı ayrı belirtilmesi gerekir. Aynı şekilde bir borçludan birden fazla alacağı olan alacaklı, bu alacaklarını ayrı ayrı belirterek tek bir takip talebinde isteyebilir. Alacaklı yabancı bir ülkede oturuyorsa, Türkiye’de bir adres göstermelidir, aksi takdirde icra dairesinin bulunduğu yer yerleşim yeri sayılır.
Takip konusu alacak bir belgeye dayanmıyorsa, sadece borcun sebebi gösterilir. Alacak senede dayanıyorsa, bu durumda, senedin aslının veya onaylı bir örneğinin takip talebi ile birlikte verilmesi gerekir (İİK m. 58/III).
Takipte Bulunmanın Sonuçları
Takip talebinde bulunmanın bir takım sonuçları vardır. Bunlar:
• Takip talebinin kanuna uygun doldurulup verilmesi ve harçların ödenmesi ile icra müdürü ödeme emri düzenleyip borçlu veya varsa borçlulara göndermelidir (İİK m. 60/I, 61/I).
• İcra dairesi kendiliğinde, takipte bulunan alacaklıya, takip talebinde bulunduğuna ve verdiği belgelere ve takip giderlerine ilişkin bedava ve pulsuz bir belge vermelidir (İİK m. 58/IV, Yön. m. 36).
• Alacaklı, yaptığı icra takibinden vazgeçip, takip talebini geri alabilir; bunun için borçlunun muvafakatine ihtiyaç yoktur. Şayet bunun icra tutanağına yazılmasını istiyorsa bunun için bir harç ödemek zorundadır; bu harç o aşamadaki tahsil harcının yarısıdır (HarçK m. 23).
• Kanunda takip hukukuna ilişkin bazı sonuçlar ve süreler, takip talebinde bulunulmasına bağlanmıştır. Örneğin, menfi tespit davası açan borçlunun ihtiyati tedbir yoluyla takibi durdurabilmesi için, bu davayı takipten önce açması gerekmektedir. Takip talebinden sonra açılan menfi tespit davası takibi durdurmaz (İİK m. 72/ III). Başka bir örnek olarak, takipten önce ihtiyati haciz kararı alıp uygulatmış olan alacaklının, ihtiyati haczinin geçerliliğini koruyabilmesi için yedi gün içinde takip talebinde bulunması gerekir (İİK m. 264/I).
• Takip talebi ile zamanaşımı kesilir (TBK m. 154/1; TTK m. 750). Ancak bunun için alacaklının üzerine düşeni yapıp, gerekli harç ve giderleri de ödemesi gerekir. Takip talebi ile kesilen zamanaşımı, takip dolayısıyla yapılan her işlemle kesilip yeniden işlemeye başlar (TBK m. 157/II; TTK m. 751/II).
• Borçlu daha önce temerrüde düşürülmemişse takip talebi ile (daha doğrusu ödeme emrinin tebliği ile) temerrüde düşürülür.