Miras Sözleşmesi Nedir? Miras Sözleşmesi Nasıl Yapılır?

TÜRK MEDENİ YASASI MADDE 527.- Mirasbırakan, miras sözleşme­siyle mirasın veya belirli malım sözleşme yaptığı kimseye ya da üçüncü bir kişiye bırakma yükümlülüğü altına girebilir.

Mirasbırakan, mal varlığında eskisi gibi serbestçe tasarruf edebilir; an­cak, miras sözleşmesindeki yükümlülüğü ile bağdaşmayan ölüme bağlı tasar­ruflarına veya bağışlamalarına itiraz edilebilir.

Mirastan feragat sözleşmesi

Kapsamı

MADDE 528.- Mirasbırakan, bir mirasçı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir.

Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder.

Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülme­dikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur.

2. Hükümden düşmesi

MADDE 529.- Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmış olup bu kişinin herhangi bir sebeple mirasçı olmaması halinde, feragat hü­kümden düşer.

Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmamışsa, en yakın ortak kökün altsoyu lehine yapılmış sayılır ve bunların herhangi bir sebeple mirasçı olmaması halinde, feragat yine hükümden düşer.

3. Tereke alacaklılarının hakları

MADDE 530.- Mirasın açılması anında tereke, borçları karşılayamıyorsa ve borçlar mirasçılar tarafından da ödenmiyorsa, feragat eden ve miras­çıları, alacaklılara karşı feragat için ölümünden önceki beş yıl içinde mirasbırakandan almış oldukları karşılıktan, mirasın açılması anındaki zen­ginleşmeleri tutarında sorumludurlar.

Açıklama

Miras sözleşmeleri;

1. Olumlu miras sözleşmesi,
2. Mirastan feragat sözleşmesi,

olarak ikiye ayrılmaktadır.

Mirasbırakan; miras sözleşmesiyle mirasını yahut belli bir malını sözleşme yaptığı kişiye veya üçüncü bir kişiye bırakma yükümlülüğü altına girmişse bu sözleşme olumlu miras sözleşmesidir. Burada mirasbırakan mal varlığında söz­leşme yapmadan önceki gibi tasarruf edebilir. Ancak, sözleşmedeki yükümlülü­ğünü aşan bağışlama veya ölüme bağlı tasarruflarına itiraz edilebilecektir.

Mirastan feragat sözleşmesi ise, mirasbırakanın, bir mirasçısı ile karşılıksız veya karşılıklı (ivazlı) olarak mirastan feragat sözleşmesi yapması halidir. Burada feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybedecektir.

Bir karşılık sağlamak mirastan (feragat) vazgeçme sözleşmede aksi yazıl­madıkça, feragat edenin altsoyu (çocukları) için de sonuç doğuracaktır. Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kimse hakkında yapılmışsa, ve bu kimse mirasçı ola­mıyorsa, feragat sözleşmesinin hükmü kalmayacaktır. Bundan başka, feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine değilse, en yakın ortak kökün altsoyu (çocukları) lehine yapılmış sayılacaktır. Bunların herhangi bir nedenle mirasçı olmamaları halinde, feragat yine hükümsüz olacaktır.

Miras açıldığında, tereke borçlan karşılayamıyor, mirasçılar tarafından da ödenmediği takdirde, feragat eden ve mirasçıları, mirasbırakanın ölümünden önceki (5) yıl içinde mirasbırakandan aldıkları bedel (karşılık)’den, mirasın açıl­dığı gündeki zenginleşmeleri tutarında tereke alacaklılarına karşı, sorumlu ola­caklardır.

TÜRK MEDENİ YASASI MADDE 545.- Miras sözleşmesinin geçerli olması için resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekir.

Sözleşmenin tarafları, arzularını resmi memura aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar.

MADDE 546.- Miras sözleşmesi, tarafların yazılı anlaşmasıyla her za­man ortadan kaldırılabilir.

Miras sözleşmesiyle mirasçı atanan veya kendisine belirli mal bırakılan kişinin, mirasbırakana karşı miras sözleşmesinin yapılmasından sonra mirasçılıktan çıkarma sebebi oluşturan davranışta bulunduğu ortaya çıkarsa; mirasbırakan, miras sözleşmesini tek taraflı olarak ortadan kaldırabilir.

Tek taraflı ortadan kaldırma, vasiyetnameler için kanunda öngörülen şekillerden biriyle yapılır.

1. Sözleşmeden dönme yolu ile

MADDE 547.- Miras sözleşmesi gereğince sağlararası edimleri isteme hakkı bulunan taraf bu edimlerin sözleşmeye uygun olarak yerine getirilme­mesi veya güvenceye bağlanmaması halinde borçlar hukuku kuralları uyarınca sözleşmeden dönebilir.

2. Mirasbırakandan önce ölme

MADDE 548.- Mirasçı atanan veya kendisine belirli mal bırakılan kişi mirasbırakanın ölümünde sağ değilse, miras sözleşmesi kendiliğinden ortadan kalkar.

Mirasbırakandan önce ölen kişinin mirasçıları, aksi. kararlaştırılmış ol­madıkça, ölüme bağlı tasarrufta bulunandan, miras sözleşmesi uyarınca elde ettiği ölüm tarihindeki zenginleşmeyi geri isteyebilir.

1. Tasarruf edilebilir kısmın daralması

MADDE 549.- Miras sözleşmesi veya vasiyetnameyle yapılan ölüme bağlı kazandırmalar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmın sonradan daralması yüzünden hükümsüz olmaz; sadece tenkis edilebilir.

Açıklama

Miras sözleşmesi resmi vasiyetname biçiminde düzenlenecektir. Sözleş­menin tarafları, arzularını resmi memura (Hakim, Noter veya yetkili kılınan me­mura) aynı anda bildirecekler ve düzenlenen sözleşmeyi bu memurun önünde iki tanığın huzuruyla imzalayacaklardır. Geçerlilik koşulu buna bağlıdır.

Miras sözleşmesi, tarafların yazılı anlaşmalarıyla her zaman ortadan kaldı­rılabilecektir. Bundan başka; miras sözleşmesiyle mirasçı atananın yahut muay­yen (belirli) mal bırakılan kişinin, mirasçılıktan çıkarılma koşullan vuku bulduğu takdirde mirasbırakan, tek taraflı olarak miras sözleşmesini ortadan kaldırabile­cek yani sözleşmeyi feshedebilecektir.

Vasiyetnameler için tek taraflı ortadan kaldırma, yasada öngörülen biçim koşullarına uyularak yapılacaktır.

Yeni kabul edilen Türk Medeni Yasası miras sözleşmeleriyle ilgili kuralla­rını 545. maddesiyle başlayan bölümünde öngörmüştür. Miras sözleşmeleriyle ilgili işlemlerde, bu kurallar göz önünde tutulacaktır. Kurallar sade bir dille kaleme alınmış ve anlaşılır şekle sokulmuştur.

Göz önünde tutulacak önemli hususlardan biri de, miras sözleşmesiyle edimlerin yerine getirilmesi hakkını elde edenin istemesine rağmen yerine geti­rilmemesi durumunda ne yapılacağıdır. Bu durumda Borçlar Hukuku kuralları uygulanacaktır. Bu kurallara göre de, sözleşmeden dönebilme hakkı bulunmaktadır.

Bunun gibi, mirasçı atanan yahut kendisine belirli mal bırakılan kişi; mirasbırakanın ölümünde sağ olmadığı takdirde, yine miras sözleşmesi kendili­ğinden ortadan kalkacaktır.

Mirasbırakandan önce ölen kişinin mirasçıları, ölüme bağlı tasarrufta bu­lunandan, sözleşme uyarınca elde ettiği ölüm günündeki zenginleşmeyi geri iste­yebileceklerdir.

Mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmın sonradan daralması karşısında; miras sözleşmesi veya vasiyetname ile yapılan ölüme bağlı kazandırmalar, hü­kümsüz olmayacak, yalnızca, tenkise bağlı bulunacaktır yani tenkisi istenebile­cektir.