Miras Paylaşma Sözleşmeleri Nasıl Düzenlenir?

MADDE 676- Mirasçılar arasında payların oluşturulması ve fiilen alın­ması veya aralarında yapacakları paylaşma sözleşmesi mirasçıları bağlar.

Paylaşma sözleşmesiyle mirasçılar, tereke mallarının tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin miras payları oranında paylı mülkiyete dönüştürül­mesini de kabul edebilirler.

Paylaşma sözleşmesinin geçerliliği yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır.

Paylaşma sözleşmesinin yazılı olması şarttır. YBGK.nun 26.11.1980 5-3 sa­yılı kararına göre 1512 sayılı Noterlik Yasanının 89. maddesi Medeni Yasanın 676.maddesini değiştirmemiştir. Bu nedenle paylaşım sözleşmesinin noterce ya­pılması gerekmez. Noterce düzenlenmesinde de bir sakınca yoktur.

Paylaşma sözleşmesinde bütün mirasçıların bulunması şarttır. Aksi takdirde sözleşme geçersizdir. Sözleşme kalıtın tamamı veya bir kısım üzerinde olabilir.

Taşınmazların tapuya tescili ile paylaşma sonuçlanır.

Paylaştırma sözleşmesi, muvazaa, şekle uygun olmama, mirasçılardan biri­nin ehliyetsizliği, yasaya ve ahlaka aykırı olması, mirasçıların birinin olmaması, hallerinde batıldır.

Miras payı üzerinde sözleşme

MADDE 677- Terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır.

Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği, no­terlikçe düzenlenmesine bağlıdır. Sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez; sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilme­sini isteme hakkını sağlar.

Kalıtın tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mi­rasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır. Resmi şekle gerek yoktur. Amaç kalıttaki hakkın devrini sağlamaktır.

Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği, no­terlikçe düzenlenmesine bağlıdır. Sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez; sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilme­sini isteme hakkını sağlar.

Miras payını devreden mirasçını, mirasçılık sıfatı devam ettiği için kalıtın borçlarından sorumluluğu ortadan kalkmaz.

Mirasın açılmasından önce yapılan sözleşmeler

MADDE 678- Mirasbırakanın katılması veya izni olmaksızın bir miras­çının henüz açılmamış bir miras hakkında diğer mirasçılar veya üçüncü bir kişi ile yapacağı sözleşmeler geçerli değildir.

Böyle bir sözleşme gereğince yerine getirilmiş olan edimlerin geri verilmesi istenebilir.

Mirasbırakanın katılması veya izni olmaksızın bir mirasçının henüz açılma­mış bir miras hakkında diğer mirasçılar veya üçüncü bir kişi ile yapacağı sözleşme­ler geçerli değildir. Sözleşme için yazılı olma yeterlidir. (MY.677)

Böyle bir sözleşme gereğince yerine getirilmiş olan edimlerin geri verilmesi istenebilir.

Devir eden kişinin yasal mirasçı olması şarttır. Devir alan ise mirasçı olabile­ceği gibi üçüncü bir kişide olabilir.

Miras payının devri ileride kazanılacak bir haktır. Devir alan kalıtın borçların­dan sorumlu olmaz.

Mirasçıların birbirine karşı sorumluluğu

Garanti borcu

MADDE 679- Paylaşmanın tamamlanmasından sonra mirasçılar, pay­larına düşen mallar için birbirlerine karşı satım hükümlerine göre sorumludurlar.

Mirasçılar, paylaşmada her birine özgülenmiş olan alacakların varlığını birbir­lerine karşı garanti ettikleri gibi; borsaya kayıtlı olan kıymetli evrak dışında, alaca­ğın mirasçının hakkına mahsup edilen miktarı için borçlunun ödeme gücünden adî kefil gibi sorumludurlar.

Garantiye ve kefalete dayanan dava, paylaşma tarihinin veya daha sonra ye­rine getirilecek alacaklarda muacceliyet tarihinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.Paylaşmadan sonra mirasçılardan herbiri satış kuralları gereği birbirlerine borçlu olurlar.

Borçlar Yasasının 193. maddesi gereği satıcı (mirasçı) malın maddi ve hu­kuki ayıbından sorumludur. Mirasçının bu ayıbı bilmemesi sonucu etkilemez. (BY.194, 197)

Mirasçı malın karşı tarafça bilinen ayıbından sorumlu değildir. Yine malın basit bir incelenmesi sonucu tespit edilen ayıptanda mirasçı sorumlu değildir. Mi­rasçı bildiği ayıbı gizler ise sorumludur. Ayıbın gizlenmesi halinde sözleşmede geçersizdir. Hayvan satışında mirasçı yazılı olarak ayıba karşı kefil olmadıkça ayıp­tan sorumlu olmaz (BY.195-196) Alıcı derhal mirasçıya ayıbı ihbar etmezse o malı kabul etmiş sayılır. Mal ayıplı ise alıcı sözleşmeyi bozabilir. (BY.202)

Mirasbırakan rehinle teminat altına alınan borç ödendiği halde malı elinde tu­tabilir. (MY.939) Bazende kalıta ait bir taşınmazda başkaları yararına kazandırıcı zaman aşımı hakkı doğabilir. (MY.713) Bu durumda taşınır mal ile taşınmazlar başkasına ait olduğundan hukuki ayıp nedeniyle Borçlar Yasasının ilgili hükümleri olayımızda uygulanır.

Paylaşma sözleşmesinin geçersizliği

MADDE 680.(615)- Borçlar Kanununun geçersizliğe ilişkin genel hükümleri, paylaşma sözleşmeleri hakkında da uygulanır.

Miras paylaştırma sözleşmesi Borçlar Yasasında yeralan sözleşmelerin bo­zulmasına ilişkin kuralara göre bozulur. (BY.515) Borçlar Yasasının 23, 30.maddelerinde yer alan, hata, hile ve tehdit nedenleri miras paylaşım sözleşmesinde de uygulanır.

İradeyi sakatlayan olayları öğrenen her mirasçı, hata ve hilenin öğrenildiği maddi ve manevi sona erdiği tarihten itibaren bir yıl içinde iptal isteyebilir. (BY.31) süre hak düşürücüdür. (BY.132,133)

Süre, uzadığı takdirde uygulamadaki görüş davanın her zaman açılabileceği yönünde olup zamanaşımı yoktur.