Menfi Tespit Ve Çek İptali Davası

T.C YARGITAY

11.Hukuk Dairesi

Esas: 1999 / 8909

Karar: 2000 / 109

Karar Tarihi: 18.01.2000

ÖZET: Çeklerin tanıdığı keşide tarihi itibarıyla onu düzenleyenleri bağlayacağı, bu sebeple çekin yetkisiz temsilcilerce düzenlendiğinin kabulü gerekmesine ve asıl hak sahibi olduğu iddia edilen davalının babasının temel ilişkiye dayanarak kooperatiften bir alacağı varsa istenmesinin mümkün bulunduğunun gözetilmesi gerekir.(2004 S. K. m. 72)

Çeklerin Keşide Tarihi İtibarıyla Düzenleyenleri Bağlayacağı

Dava: Taraflar arasındaki davanın Akçaabat Asliye Hukuk Mahkemesince görülerek verilen 9.3.1999 tarih ve 1997/83-1999/90 sayılı kararın ca incelenmesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen günde davalı avukatı ….. gelip davacı avukatı tebligata rağmen gelmedi, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraf avukatı dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, müvekkilinin, lehtarı olarak ortak olan iki çekten dolayı icra takibine uğradığını, oysa keşidecilerin müvekkilini temsil ve ilzama yetkili olmadıklarını, keşidecilerin eski yönetici olduklarını ve görev azledildikten sonra çek koçanlarını teslim etmeyerek şahsi işlerinde kullandıklarını, çeklerde lehtar görülen davalının kooperatiften bir alacağının bulunmadığını ve kötüniyetli olduğunu ileri sürerek, icra takibinin durdurulmasını, müvekkilinin çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitini ve çeklerin iptalini ve %40 kötüniyet tazminatının davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Çekin Yetkisiz Temsilcilerce Düzenlendiği

Davalı vekili cevabında, icra takibine süresinde itirazda bulunulmadığını, davacının kötüniyetli olduğunu, salt bu çekleri konusuz kılmak için keşideci yöneticileri 1997 yılındaki genel kurulda yönetime almadığını, dava konusu çeklerin 17.3.1996 günlü genel kuruldan bir hafta önce düzenlenerek müvekkiline verildiğini çeklerdeki 17.5.1996nın ödeme tarihi olduğunu ve çeklerin verilen para borcu karşılığı alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, sunulan kanıtlar, kooperatif kayıtlarına icra takip dosyalarına ve bilirkişi raporlarına dayanılarak, davalının babı Mehmet …..in kooperatif inşaat yüklenicisine borç para verip, ancak davaya konu çeklerin verildiği tarih itibariyle davacı kooperatifin yükleniciye borcunun bulunmadığı, kooperatif bakımından çeklerin verilmesi için haklı ve geçerli bir hukuki sebep bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile çeklerden dolayı davacının borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin iptaline tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

Davalı Babasının Temel İlişkiye Dayanarak Kooperatiften Bir Alacağı Varsa İsteyebileceğinin Gözetilmesi Gereği

Dava dosyası içerisindeki bilgi ve bilgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve çeklerin tanıdığı keşide tarihi itibarıyla onu düzenleyenleri bağlayacağı, bu sebeple çekin yetkisiz temsilcilerce düzenlendiğinin kabulü gerekmesine ve asıl hak sahibi olduğu iddia edilen davalının babası Mehmet’in temel ilişkiye dayanarak kooperatiften bir alacağı varsa istenmesinin mümkün bulunmasına göre temyiz itirazlarının reddiyle kararın onanması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı davalı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 106.200.000 lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 18.01.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.