Mahkemeden Tebligat Gelince Ne Yapılır?
TEBLİGAT NEDİR?
Tebligat, tebligatı çıkaramaya yetkili merciler tarafından düzenlenen belgenin muhataba bildirilmesi ve bu bilgilendirmenin belgelendirilmesidir. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere tebligat bilgilendirme ve belgelendirme unsurlarını barındırmalıdır.
TEBLİGAT ÇEŞİTLERİ:
Yapılış Şekline Göre: PTT Vasıtası ile -Memur Vasıtası -Doğrudan Doğruya -İlan Yolu ile – Elektronik Tebligat
Konusuna Göre: Kazai Tebligat -Mali Tebligat -İdari Tebligat
Yapıldığı Yere Göre: Yurt İçi Tebligat -Yurt Dışına Tebligat
Tebligat Çıkaran Kurum/Kişi Niteliğine Göre: Resmi Tebligat -Özel Tebligat
Tebligat vasıtaları: Tebligat; -Yazılı
-Memur ile
-Elektronik posta ile yapılabilir.
TEBLİGATIN USULÜ:
Tebligat kişinin bilinen en son yerleşim yerinde yapılmalıdır. Ancak bilinen son adresin tebligat yapmaya uygun olmadığı anlaşılır veya tebligat ilgili adreste yapılamazsa kişinin adres kayıt sisteminde (MERNİS) bulunan yerleşim yeri tebligat yapılması için geçerli adres olarak belirlenir.
TEBLİGAT KİMLERE YAPILABİLİR?
Tebligat gerçek ve tüzel kişilere ve bunların yerine kanunda yer alan tebligatı alabilme yetkisine haiz kişilere yapılabilir.
GERÇEK KİŞİLERE TEBLİGAT
Tebligat kural olarak muhatabına yapılabilir. Ancak muhatabın tebligat işleminin yapılması sırasında adreste bulunmaması halinde tebligat kanununa göre tebligat yapılabilecek kişilere yapılması halinde de tebligat geçerli olmaktadır. Tebligatın muhatap haricindeki kişilere yapılması halinde tebliğ memuru tarafından uyulması gereken kurallar bulunmaktadır. Tebligat kanununda yer alan bu kurallara riayet edilmeden yapılan tebligat usulsüzdür.
Tebligatın Muhatabın Yokluğunda Yapılması:
-
Tebligatın muhatapla aynı konutta oturanlara veya çalışana yapılması:
-Tebligatı alacak kişinin muhatap ile aynı konutta yaşaması gerekir (Komşu veya bina görevlisi aynı konutta oturan kişi sayılmamaktadır. Bu kişilere tebligat yapılması tebligatın usulsüz olması sonucunu doğurur.)
-Tebligat yapılacak kişi o konutta devamlı olarak oturuyor olmalıdır (Tatil için arkadaşına gelip birkaç gün kalacak kişiye yapılan tebligat usulsüzdür.)
-Tebligat yapılacak kişi hizmetli ise günübirlik değil, evde sürekli olarak bulunan kişi olmalıdır (Haftada bir gün temizliğe gelen kişiye yapılan tebligat usulsüzdür.)
-Tebligat yapılacak kişi görünüşü itibariyle 18 yaşından küçük olmamalıdır.
-Tebligat yapılacak kişinin belirgin bir şekilde ehliyetsiz bulunmaması gerekir (Çok yaşlı veya engelli olduğu açıkça görünen birine yapılan tebligat usulsüzdür.)
-
Muhatap Geçici Olarak Yerinde Ayrılmışsa:
Muhatap adına tebligatı kabule yetkili kişilerin, muhatabın geçici olarak bir yere gittiğini beyan etmesi durumunda bu beyanda bulunan kişiye ilişkin bilgiler tebliğ tutanağına yazılır. Daha sonra ilgili kişi bu tutanağı imzalar tebliğ evrakı bu kişilere verilir. Bu kişiler tebliğ evrakını almaktan kaçınamazlar. Tebligat, tebliğ evrakının muhatap adına tebligatı kabule yetkili kişilere verildiği tarihte yapılmış sayılır.
-
Muhatap veya muhatap yerine tebligatı alabilecek kişiler yerinde yoksa veya tebligatı almaktan kaçınıyorsa (M.21/1’e göre Tebligat):
-Tebligat yapılacak kişi veya bunun yerine tebligat kendisine yapılacak kişi adreste bulunmazsa veya tebligatı almaktan kaçınırsa tebligat muhtara yapılır. (Muhtar veya zabıta amir ve memurları kendilerine verilen evrakı kabul etmekten kaçınamazlar). Ayrıca tebligatın adreste yapılamadığına dair kapıya ihtarname yapıştırılır. Durum en yakın komşuya, yöneticiye veya bina görevlisine bildirilir. Bu durumda ihtarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih tebliğ tarihi olarak kabul edilir.
Tebligatı almaya yetkili kişi muhatabın adresten geçici olarak ayrıldığını bildirerek tebligatı almaktan kaçınırsa tebligat muhtara yapılır ve buna ilişkin ihtarname kapıya yapıştırılır. Bu durumda tebligat ihtarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarihten itibaren 15 gün sonra yapılmış kabul edilir.
-
Adres muhataba ait değilse-bu adresten taşınmışsa-adreste hiç yaşamamışsa (M.21/2’ye göre Tebligat:
Gösterilen adres kişinin adres kayıt sistemindeki (MERNİS) adresi olmasına rağmen kişi ilgili yerde hiç bulunmamış veya o yerden sürekli olarak ayrılmış olabilir. Bu durumda tebliği yapacak memur ilgili evrakı yerleşim yerinin muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birine veya görevli memurlara teslim eder. Tebligatın muhtara veya başka bir görevliye yapıldığına dair bilgi içeren ilgili ihtarname binanın kapısına yapıştırılır. Tebliğ tarihi ihbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih olarak kabul edilir.
TÜZEL KİŞİLERE TEBLİGAT
Tüzel kişilere yapılacak tebligatın onların yetkili temsilcilerine de yapılabilmesi mümkündür. Eğer birden fazla yetkili temsilci varsa, bunlardan birine tebligat yapılabilir.
Kendilerine tebliğ yapılacak kimseler herhangi bir nedenle mutat iş saatlerinde iş yerinde bulunmadıklarında veya o sırada evrakı bizzat alamayacak bir halde oldukları takdirde tebliğ orada hazır bulunan memur veya hizmetlilerden birine yapılır. Tebligat bu kişilere yapıldığında yetkili temsilciye yapılmış sayılır. Muhatabın adresinde bulunan ancak orada çalışmayan- memur veya hizmetli olmayan- birine yapılan tebligat usulsüzdür.
USULSÜZ TEBLİGATIN SONUÇLARI
Usulsüz tebligat direkt olarak geçersiz değildir. Usulsüz tebligat muhatap tarafından öğrenilirse bu andan itibaren tebliğ edilmiş kabul edilir. Muhatabın usule uygun yapılmayan tebliği öğrenme tarihi tebliğ tarihi sayılacaktır. Ancak usulsüz tebliğ muhatap tarafından öğrenilmedikçe herhangi bir sonuç doğurmaz.
Usulsüz tebligata bir örnek olarak Yargıtay’ın bir kararında; Tebligata dair haber verilen komşunun isminin tutanağa geçilmemesi durumunda tebliğ işlemi usulsüzdür. (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/4169 E. 2021/8834 K.)
TEBLİĞ MAZBATASINDA BULUNMASI GEREKENLER
Tebliğ mazbatası asıl evrak ile birlikte tebligat işlemi yapılması sırasında bulunan ve tebligatın nasıl yapıldığına ilişkin bilgilerin yer aldığı tutanaktır. Tebliğ mazbatası, tebligat işleminin yapılamasıyla düzenlenerek tebligatı çıkaran merciye verilir. Tebligat Kanunu m.23’e göre tebliğ mazbatası:
1. Tebliği çıkaran merciin adını,
2. Tebliği isteyen tarafın adını, soyadını ve adresini,
3. Tebliğ olunacak şahsın adını, soyadını ve adresini,
4. Tebliğin mevzuunu,
5. Tebliğin kime yapıldığını ve tebliğ muhatabından başkasına yapılmış ise o kimsenin adını, soyadını, adresini ve 22’nci madde gereğince tebellüğe ehil olduğunu,
6. Tebliğin nerede ve ne zaman yapıldığını,
7. 21 inci maddedeki durumun yaşanması halinde bu hususlara ilişkin işlemin yapıldığını, adreste bulunmama ve çekince için gösterilen sebebi,
8. Tebligatın adres kayıt sistemindeki adrese yapılması durumunda buna ilişkin kaydı,
9. Tebliğ evrakı kime verilmiş ise onun imzası ile tebliğ memurunun adı, soyadı ve imzasını barındırması lazımdır.
ADRES DEĞİŞİKLİĞİ
Tebligat Kanunu Madde 35’e göre daha önce kendisine veya adresine tebliğ yapılan kişi adresini değiştirmesi halinde yenisini daha önce tebliği yaptıran mercie bildirmesi gerekmektedir. Adres değişikliğinin bildirilmesinden sonra yapılacak tebligatlar yeni adrese yapılır.
Ancak adresini değiştiren şahıs yeni adresini bildirmemesi halinde adres kayıt sisteminde de yerleşim yeri adresi de tespit edilemezse tebliğ olunacak evrakın bir nüshası eski adrese ait binanın kapısına asılır ve asılma tarihi tebliğ tarihi sayılır. Bundan sonra eski adrese çıkarılan tebliğler muhataba yapılmış sayılır.
***e-TEBLİGAT muhataba ulaştıktan 5 gün sonra yapılmış sayılır.
***İlanen tebligat son ilan tarihinden itibaren 7 sonra yapılmış sayılır.