Kilometresi ile oynanmış araçlar dolandırıcılık suçunu oluşturur mu?
TCK 157. maddesi uyarınca “ Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”
Satılan araçta gözle görünemeyen hile eylemi var ise, ve bu hile belirli bir boyuta ise suç işlenmiş olarak kabul edilir. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, mağdurun durumu, fiille olan ilişkisi, kullanılan hilenin şekli, gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.
Hile her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilir ve buna göre karar verilir. Eğerki satın alan aracın kilometresi ile oynandığını kolaylıkla anlaşılmaz durumda ise hilenin varlığında kuşku bulunmamaktadır. Aracı satan ise kilometresi düşürdüğü aracı normalde daha düşük bedelle satması gerekirken, kilometreyi düşürmesi daha yüksek bir bedelde satarak, satın alanın zararına, kendinin yararına bir eylemdir.
Örneğin, aracın 3. Alıcısı iseniz, ve bu hile ilk satıcı tarafından yapıldı ise araçtaki ayıbın kendisi tarafından gerçekleşmediğini veya ayıpların kendisinin bilmediğini ileri süremez. Bu savunmalar hukuk nezdinde geçersizdir. Yani size satan kişi kendisi düşürmemiş ve bilgisi dahi yok ise, aracı satan kişi o olduğu için size karşı sorumludur. Size satan da aynı şekilde, kendisine satana dava açma hakkı vardır.
Dava açmak için süremiz varmı ?
TKHK 12/2m. gereğince, eğer satan kişinin mesleği alım-satım ise: alıcı olarak tüketici sıfatına hak kazanırsınız, bu sebeple satıcının ayıplı maldan sorumluluğu 1 yıldır. Fakat bu ayıp, ağır kusur veya hile ile saklanmış ise, hiçbir şekilde zamanaşımı hükümleri uygulanamaz. Yani size satan meslek haline getiren bir kişi ise, ve bu ayıbı biliyor veya kendisi gerçekleştirmiş ise hiçbir şekilde zamanaşımı söz konusu olmaz. Arada 5-10 yıl geçse dahi, dava açabilirsiniz
Fakat satıcı sadece bir vatandaş ve hiçbir şekilde meslek haline getirmemiş ise, TBK 231/1m. uyarınca ayıplı maldan sorumluluğu 2 yıldır. Fakat aynı şekilde, meslek edinilmiş biri için olduğu gibi, araçtaki ayıp hile ile gizlenmiş ise zamanaşımı hükümleri uygulanamaz.
Dikkatinizi çekerim: aracın kilometresi ile oynanmış olmasının zamanı hiçbir şekilde önemi yoktur. Yukarıda belirtiğimiz süreler aracı satın alındığı andan itibaren başlar. Önemli olan satın aldığınız tarihtir.
Kilometreyi düşüren kişi nasıl cezalandırılır?
Kilometre düşürme işlemi dolandırıcılık suçu oluşturur. Kim işlemiş olur ise olsun, Cumhuriyet savcısı bu eylemi gerçekleştiren, suçu gerçekleştiren kişi cezalandırılması için kamu davası açılır.
TCK 158m. Nitelikli dolandırıcılık
(1) Dolandırıcılık suçunun;
a) Dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) (Ek: 6763 – 24.11.2016 / m.14) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,
İşlenmesi halinde, (Değişik ibare: 6763 – 24.11.2016 / m.14) “üç yıldan on yıla” kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.(Ek cümle: 5377 – 29.6.2005 / m.19) (Değişik son cümle : 6456 – 3.4.2013 / m.40) Ancak, (e), (f), (Değişik ibare: 6763 – 24.11.2016 / m.14) “(j), (k) ve (l)” bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı (Değişik ibare: 6763 – 24.11.2016 / m.14) “dört yıldan”, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) (Ek: 6763 – 24.11.2016 / m.14) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yan oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Yani kim olursa olsun, aracın kilometresi ile oynayan her kimse dolandırıcılık suçu işlemiştir.
Alıcının hakları nelerdir?
Alıcı satış bedelini iadesi, yani sözleşmeden dönmeyi talep edebilir, veya satış bedelinde indirim talep etme hakkı vardır.