İşsizlik Ödeneği Hakkında Bilinmesi Gereken Önemli Bilgiler

İşsizlik sigortası; 4447 sayılı işsizlik sigortası kanununun 47. Maddesi c)bendinde düzenlenmiştir.

Tanımı: Bir iş yerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenlere, uğradıkları gelir kayıplarını kısmen de olsa karşılayarak, kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini önleyen, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren, Devlet tarafından ku­rulan zorunlu bir sigorta koludur.

Hangi Kanunlar İşsizlik Sigortasını Kapsar?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalıları,

4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlardan 5510 sayılı Kanunun 52 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında işsizlik sigor­tası primi ödeyen isteğe bağlı sigortalılar, ile aynı Kanunun ek 6 ncı mad­desi kapsamındaki sigortalıları ve

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 inci maddesinde açıkla­nan sandıklara tabi sigortalıları kapsar.

İşsizlik Sigortasından Sorumlu Kurumlar Hangileridir?

İşsizlik sigortası primlerinin toplanmasından Sosyal Sigortalar Kurumu, diğer her türlü hizmet ve işlemlerin yapılmasından İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü görevli, yetkili ve sorumludur.

Bu amaçla, İş ve İşçi Bulma Kurumu bünyesinde;

İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılan işçi, işveren ve devlet katkılarının Yöne­tim Kurulu kararları çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin işlemleri yü­rütmek,

primlerin kişi bazında kaydını tutmak, işsizlik ödeneği ödenmesine ilişkin her türlü işlemleri yapmak,

sigorta primlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna yatırılmasını sağlamak,

işsizlere yönelik mesleki eğitim tedbirleri ile ilgili işlemleri yapmak ve bu kanunun uygulanması ile ilgili olarak kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere

Sigortası Daire Başkanlığı kurulmuştur.

İşsizlik sigortasının kapsadığı çalışma grupları:

1. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 2 inci maddesine göre bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan sigortalılar,
2. 506 sayılı Kanunun geçici 20 inci maddesi kapsamına girip de, memur ve sözleşmeli statüde olmayanlar,
3. mütekabiliyet esasına dayalı olarak yapılan anlaşmalara göre Türkiye’de sigortalı olarak çalışan yabancılar,
4. 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkındaki Kanuna göre çalıştırı­lan koruma bekçileri,
5. ücretli ve sürekli olarak ev hizmetlerinde çalışanlar,
6. kamu sektörüne ait tarım ve orman işlerinde ücretle çalışanlar,
7. özel sektöre ait tarım ve orman işlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar,
8. tarım sanatına ait işlerde çalışanlar,
9. tarım iş yerlerinde yapılan ve tarım işlerinden sayılmayan işlerde çalışan­lar,
10. tarım iş yeri sayılmayan iş yerlerinin park, bahçe, fidanlık vb. işlerinde ça­lışanlar,
11. kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar,
12. 5510 sayılı Kanunun 52 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında işsizlik sigortası primi ödeyen isteğe bağlı sigortalılar.

Hangi Durumlarda İşsizlik Ödeneğinden Yararlanılır?

120 günü kesintisiz olmak üzere, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile prim öde­miş olup da, kendi istek ve kusurları dışında işsiz kalanlardan:

1. Hizmet akitleri, ihbar önellerine uygun olarak işveren tarafından feshedi­lenler,
2. hizmet akitleri, sağlık sebepleri, işverenin kanunda belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları ve işçinin çalıştığı iş yerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler nede­niyle bizzat kendileri tarafından feshedilen sigortalı işçiler,
3. sağlık sebepleri veya iş yerinde işçiyi bir haftadan fazla süre ile çalışmak­tan alıkoyan bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması halinde işveren tarafından hizmet akdi feshedilenler,
4. belirli süreli hizmet akdi ile çalışmakta olup da, sürenin bitiminde işsiz ka­lanlar.
5. iş yerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması veya kapa­tılması, işin veya iş yerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıka­rılmış olanlar,
6. özelleştirme nedeniyle hizmet akdi sona erenler

işsizlik ödeneğine hak kazanırlar.

Hangi Hallerde İşsizlik Ödeneğinden Yararlanmak Mümkün Değildir?

1. Son 120 günü kesintisiz olmak üzere, işsiz kalmadan, önceki son üç yıl içinde 600 gün süre ile prim ödememiş olanlar,
2. hizmet akitlerini kendi istek ve iradeleri ile feshedenler,
3. muvazzaf askerlik görevi nedeniyle hizmet akitleri feshedilenler,
4. herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alanlar,
5. hizmet akitleri grev, lokavt veya kanundan doğan ödevler nedeniyle askıya alınmış olanlar,
6. ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri nedeniyle hizmet akitleri iş­verenler tarafından feshedilmiş bulunanlar.

Hangi Hallerde İşsizlik Ödeneği Alma Kesilir?

1. Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sı­nırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden,
2. kurum tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eği­timini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,
3. haklı bir nedene dayanmaksızın kurum tarafından yapılan çağrıları zama­nında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kesilir.
4. Muvazzaf askerlik dışında herhangi bir nedenle silah altına alınanlarla, has­talık ve analık nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazanan sigortalı işsizlerin işsizlik ödeneklerinin ödenmesi bu durumların devamı süresince durdurulur.

Ancak öngörülen ödeneklerin kesilme gerekçesinin ortadan kalkması halinde, işsizlik ödeneği ödenmesine yeniden başlanır. Şu kadar ki, bu suretle yapılacak ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sonunu geçemez.

İşsizlik Ödeneği İçin Ne Zaman Müracaat Edilmeli?

İşsizlik ödeneğine hak kazananların, bu ödenekten faydalanmak üzere “İşten Ayrılma Bildirgesi” ile birlikte hizmet akdinin feshedildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde, İş-Kur’ un en yakın ünitesine başvurmaları gerekmektedir.

Sigortalı işsiz, bu maddede belirtilen ödeme ve hizmetlerden yararlanabilmesi için, en ayrılma bildirgesi ile birlikte hizmet akdinin feshedildiği tarihi izleyen günden itibaren otuz gün içinde kuruma doğrudan veya elektronik ortamda başvurmaz veya mücbir sebepler dışında başvuruda gecikir ise, gecikilen süre işsizlik ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülür.

İşsizlik Ödeneğinin Miktarı Nasıl Hesaplanır?

147 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 50 inci maddesinde bu konu detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Buna göre;

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan, günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkıdır. Bu şekilde to­planan işsizlik ödeneği miktarı, 4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre “on altı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez” demektedir.

Kim, Ne Kadar İşsizlik Ödeneği Alır?

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde:

1. 600 gün sigortalı olarak çalışıp, işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigorta­lı işsizlere 180 gün,
2. 900 gün sigortalı olarak çalışıp, işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigorta­lı işsizlere 240 gün,
3. 1080 gün sigortalı olarak çalışıp, işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigor­talı işsizlere 300 gün

süre ile işsizlik ödeneği verilir.

İşsizlik Sigortası ile İlgili Bilinmesi Gereken Diğer Hususlar

1. İşsizlik ödeneği her ayın sonunda aylık olarak işsizin kendisine ödenir.
2. İlk işsizlik ödeneği ödemesi ise, ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılır.
3. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tu­tulmaz.
4. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve tem­lik edilemez.
5. Sigortalının kusurundan kaynaklandığı belirlenen fazla ödemeler yasal faizi ile birlikte geri alınır.
6. Ölen sigortalı işsizlere ait fazla ödemeler geri tahsil edilmez.
7. Sigortalı, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve işsizlik sigortası ödeneğinden yararlanmak için bu kanunun öngör­düğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırsa, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya de­vam eder.
8. Bu kanunun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz ka­lınması halinde ise, sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar iş­sizlik ödeneği ödenir.

İşsizlik Ödeneği Almada süre var mıdır?

İşsizlik Ödeneği nedir?

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ‘na göre; işsizlik sigortası kapsamında bir işyerinde çalışırken çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, istek ve kusuru dışında işini kaybedenler, hizmet akdinin feshinden önceki 3 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde 00 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak kaydıyla işsizlik sigortasından yararlanabilmektedirler.

İşsizlik ödeneğini hak etmek için ne kadar çalışılmalı?

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 53’üncü maddesine göre; hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son ; üç yıl içinde

600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süreyle işsizlik ödeneği verilir.

İşsizlik ödeneği ne zaman ödenir?

İşsizlik ödeneği her ayın sonunda işsizin kendisine ödenir. İlk işsizlik ödeneği ödemesi ise ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılır. Sigortalının kusurundan kaynaklandığı belirlenen fazla ödemeler yasal faiziyle birlikte geri alınır sigortalı işsizlere ait fazla ödemeler geri tahsil edilmez.

İşsizlik ödeneği alırken işe girip tekrar işsiz kalırsan durum ne olacak

4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre İşsizlik sigortasından ödenek alıp, haklarını tamamen kullananlar. Sonrasında işe girip 600 günlük prim ödeme süresini tekrar tamamlarlarsa yeniden işsiz kaldıklarından tekrar ödenekten yararlanma kullanabilirler

Sigortalı, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve sigortası ödeneğinden yararlanmak için bu Kanunun öngördüğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırsa, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam eder

İlk işsiz kaldığında hak ettiği (6-8-10 aylık) işsizlik ödeneklerini tamamen alan birisi ise yeniden işsizlik ödeneği hak edebilmek için (işsizlikten sonraki) işe girme tarihinden itibaren en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi gerekir.

4447 sayılı yasa 50. Maddesi bu husus şu şekilde açıklamıştır;

Sigortalı, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve işsizlik sigortası ödeneğinden yararlanmak için bu Kanunun öngördüğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırsa, daha önce hakettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam eder. Bu Kanunun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir

Bu maddeye açıklama: işsizlik maaşının hak edildiği ilk işeten ayrılıştan sonra ka­nunun öngördüğü şartlardan olan sigortalılık süresinin sıfırlanmasıdır.

İşsizlik maaşı tek defaya mahsus bir ödeme değildir. Şartlarının oluşması durumun­da defalarca ve hatta sınırsız sayıda ödenebilir. Ancak unutulmaması gereken, işçi­nin ilk işsizlik maaşını hak ettiği tarihten sonra ikinci işsizlik maaşını alabilmesi için “bu iki tarih arasında” en az 600 gün primi doldurması gerektiğidir.

Yani her işsizlik maaşı hak edildiğinde, işsizlik maaşının temel şartı olan en az 600 prim günü şartı sıfırlanmakta ve baştan başlamaktadır. Yine en az 600 prim gününü dolduran ve işten ayrılan bir işçi de, diğer şartlara da sahipse, elbette ikinci kez ya da defalarca işsizlik maaşı

Sigortalı işsizler, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için Kanunun öngördüğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırlarsa, daha önce hak ettikleri sürelerini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam edeceklerdir.

İşsizlik ödeneğinden yararlanmak için Kanunun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalırlarsa, sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği alacaklardır.

Örneğin;

09.06.2012 tarihi ile 27.07.2015 tarihinde bir firmada çalıştım ve işten çıkarıldım. 8 aylık işsizlik maaşı bağlanan bir işsiz 7 ay maaş aldıktan sonra yeni iş bulup işsizlik maaşımı dilekçe vererek durdursa,

13.08.2015 tarihinde girdiğim son firmadan ise 28.11.2016 tarihinde çıkarılsa, son firmada 461 gün prim ödemiş olacak, işkura başvurduğunda 600 iş gününü doldur­madığı için işsizlik ödeneği bağlanmaz.

Eğer Son iş yerinde 600 gün prim ödeyip işten çıksaydı, o zaman yeniden işsizlik ödeneği hak edecek ve 600 güne karşılık 180 gün işsizlik ödeneği alacaktı. Ama son çalıştığı yerdeki primleri 461 gün. Bu durumda bu son çalışmanla işsizlik ödeneğine hak kazanamayacak.

Bu durumda , geçmiş dönem aldığın 8 aylık işsizlik ödeneğinden arda kalan 1 aylık işsizlik ödeneğini alabilecek

Bundan sonrası için 461 gününü 600’e tamamladığında

(yani son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak prim ödenmiş olduğunda )yeniden 180 günlük işsizlik ödeneğine hak kazanacak.

Notlar

• İşsizlik ödeneği her ayın sonunda aylık olarak işsizin kendisine ödenir.
• İlk işsizlik ödeneği ödemesi ise ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılır.
• İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tu­tulmaz. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.
• Sigortalının kusurundan kaynaklandığı belirlenen fazla ödemeler yasal faizi ile birlikte geri alınır.
• Ölen sigortalı işsizlere ait fazla ödemeler geri tahsil edilmez.
• Sigortalı, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve işsizlik sigortası ödeneğinden yararlanmak için bu Kanunun ön­gördüğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırsa, daha önce hakettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam eder. Bu Kanunun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle ye­niden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.
• İşsizlik sigortasının ödenme süresi içinde ödenmesi gereken geçici işgöre- mezlik ödeneğinin miktarı işsizlik ödeneği miktarından fazla olamaz.
• İşsizlik maaşını hesaplamada da herkese aynı para ödenmeyeceğinin bilin­mesi gerekmektedir. Yani her işsize aynı maaş ödenemeyecektir. Ne kadar işsizlik maaşı alacağınız işten ayrılmadan önceki aldığınız maaşınızla ala­kalıdır.
• Türkiye İş Kurumuna süresi içinde (Sigortalı işsizin işten ayrıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’un ilgili birimine doğrudan veya elektronik ortamda başvurması) şahsen başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri ve bu Kanunda yer alan prim ödeme koşullarını sağlamış olmaları kaydıyla işsizlik ödeneği almaya hak kazanırlar.

ödeneği ödenmesinde hak düşürücü nedenler?

ödeneği almakta iken aşağıdaki şartlara uymayan işsizlerin ödenekleri kesilir

• Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir bir nedene dayanmaksızın reddetmek.
• İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilmek.
• Türkiye İş Kurumu tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmemek.
• Haklı bir nedene dayanmaksızın Türkiye İş Kurumu tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde verme­mek.
• Muvazzaf askerlik dışında herhangi bir nedenle silah altına alınanlarla hastalık ve analık nedeniyle geçici işgöremezlik ödeneği almaya hak kazanan sigortalı işsizle­rin işsizlik ödeneklerinin ödenmesi bu durumların devamı süresince durdurulur. Kurumun müfettişleri ile sigorta müfettişleri, bu Kanunun uygulanması ile ilgili olarak Kurumlarının görev alanlarına giren hususlarda teftiş, kontrol ve denetleme yetkisini haizdirler. Ancak, işsizlik sigortası ödeneğinden faydalanırken aynı za­manda gelir getirici bir işte çalışan sigortalıların tespitinin yapılmasında ödenekleri kesilir.

bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalıları, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlardan 5510 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında işsizlik sigortası primi ödeyen isteğe bağlı sigortalılar ile aynı Kanunun ek 6 ncı maddesi kapsamındaki sigortalıları ve 506 sayılı Sosyal Sigorta­lar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları kap­sar.

İşsizlik sigortası primlerinin toplanmasından Sosyal Sigortalar Kurumu, diğer her türlü hizmet ve işlemlerin yapılmasından İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlü­ğü görevli, yetkili ve sorumludur. Bu amaçla, İş ve İşçi Bulma Kurumu bünyesinde; İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılan işçi, işveren ve devlet katkılarının Yönetim Ku­rulu kararları çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin işlemleri yürütmek, primlerin kişi bazında kaydını tutmak, işsizlik ödeneği ödenmesine ilişkin her türlü işlemleri yapmak, sigorta primlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna yatırılmasını sağlamak, iş­sizlere yönelik mesleki eğitim tedbirleri ile ilgili işlemleri yapmak ve bu Kanunun uygulanması ile ilgili olarak Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere İşsizlik Sigortası Daire Başkanlığı kurulmuştur.