İş Kanununa Göre İşten Kovulma Sebepleri Nelerdir?

İş Kanununa Göre İşten Atılma Sebepleri

• Sağlık Sebepleri
• Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri,
• Zorlayıcı sebepler olarak sıralanmış.

Sağlık sebepleri

1. İşçinin, kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından, yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi vb., işçinin tutulduğu hastalı­ğın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve iş yerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulu’nca saptanması durumunda.
2. (a) alt bendinde sayılan sebepler dışında, işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı. Belirtilen hallerin işçinin iş yerindeki çalışma süresine göre 17. maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Do­ğum ve gebelik hallerinde bu süre 74. maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak, işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.

Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri

1. İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
2. İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namu­suna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bu­lunması.
3. İşçinin, işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
4. İşçinin işverene, yahut onun ailesi üyelerinden birine, yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 84. maddeye aykırı hareket etmesi.
5. İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işvere­nin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
6. İşçinin, iş yerinde yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
7. İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gü­nünden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etme­mesi.
8. İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
9. İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, iş yerinin malı olan veya malı olmayıp da, eli altında bulu­nan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük üc­retinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

Zorlayıcı sebepler

1. İşçiyi iş yerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorla­yıcı bir sebebin ortaya çıkması.
2. İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17. maddedeki bildirim süresini aşması.

İşçi, feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18., 20 ve 21. madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir. Derhal fesih hakkını kullanma süresi 24. ve 25. maddelerde gösterilen ahlak ve iyi niyet kuralla­rına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fe­sih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğ­rendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesin­den itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz.

Fesih için geçerli neden oluşturamayacak durumlar ise yasanın 18. maddesinde şöy­le belirtilmiştir:

1. Sendika üyeliği ve sendikal faaliyetlere katılmak,
2. İş yeri sendika temsilciliği yapmak,
3. Mevzuat veya sözleşmeden doğan haklar için işvereni dava etmek,
4. Irk, renk, cinsiyet, medenî hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler,
5. maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sü­relerde işe gelmemek,
6. Hastalık veya kaza dolayısıyla yasada öngörülen bekleme süresinde işe ge­çici devamsızlık.