İpoteğin Paraya Çevrilmesi Hakkındaki Taleplerde Ödeme Emrine İtiraz İşlemi Nasıl Yapılır?
İlgili Yasa
İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 149/b -149 uncu maddede yazılı haller dışındaki muaccel alacaklar için icra müdürü, borçluya ve varsa gayrimenkul sahibi üçüncü şahsa aşağıdaki kayıtlara uygun olmak üzere 60 mcı maddeye göre birer ödeme gönderir.
- Ödeme müddeti otuz gündür.
- Yedi gün içinde itiraz olunmaz ve 1 numaralı bendde yazılı müddet içinde borç ödenmezse alacaklının gayrimenkulun satışını istiyebileceği bildirilir.
MADDE 150 – Borçlu veya üçüncü şahıs ödeme emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde itirazda bulunabilirler. Ancak, rehin hakkı itiraz konusu yapılamaz. İpoteğin iptali hakkında dâva açılması halinde 72 nci madde hükümleri kıyasen uygulanır.
MADDE 150/a – Ödeme emrine itiraz hakkında 62 den 72 nci maddeye kadar olan hükümler uygulanır. Ancak;
- İpotek, bir cari hesap veya işleyecek kredi vesaire gibi bir mukavelenin teminatı olarak verilmişse, tetkik mercii bu mukavele ve bununla ilgili sair belge ve makbuzları 68 inci maddedeki esaslara göre incelemek yetkisini haizdir.
- İtirazın kaldırılması kararının temyizi halinde 149 a maddesinin son fıkrası hükmü kıyasen uygulanır.
MADDE 150/b – Rehin, kiraya verilmiş bir gayrimenkul ise icra müdürü, alacaklının talebi üzerine takibin kesinleşmesini beklemeden kiracıları da takipten haberdar eder ve işleyecek kiraların icra dairesine ödenmesini emreder. Kiracı ihtara rağmen kira paralarını icra dairesine yatırmazsa hakkında 356 nci madde hükmü kıyasen uygulanır.
MADDE 150/c – İcra müdürü, ipoteğin paraya çevrilmesi hakkındaki takibin başladığını tapu idaresine haber vermeye mecburdur. Tapu memuru, keyfiyeti gayrimenkulun siciline şerh verir. Gayrimenkulu bu şerh tarihinden sonra iktisap edenlere icra veya ödeme emri tebliğ olunmaz.
MADDE 150/d – İcra dairesi, takip talebi üzerine satış hazırlıklarına başlar. Bu maksatla tapudan kayıt örneklerini ve belediyeden imar durumunu getirtir, takibin kesinleşmesini beklemeden kıymet takdirini yaptırır.
MADDE 150/e – Alacaklı, menkul rehnin satışını ödeme veya icra emrinin tebliğinden itibaren nihayet bir sene içinde, gayrimenkul rehnin satışını da aynı tarihten itibaren nihayet iki sene içinde isteyebilir.
Satış yukarıdaki fıkrada gösterilen müddetler içinde istenmez veya talep geri alınıp da bu müddetler içinde yenilenmezse takip düşer.
78 inci maddenin 2 nci fıkrası hükmü rehnin paraya çevrilmesi yoliyle takipte de kıyasen uygulanır.
MADDE 150/f – Alacaklının satış talebinden sonra takdir edilen ve kesinleşen kıymete göre merhunun alacağı karşılamayacağı anlaşılırsa, alacaklının talebi üzerine kendisine açık kalan miktar için bir muvakkat rehin açığı belgesi verilir.
Alacaklı, bu belgeye dayanarak borçlunun diğer mallarının haczini icra müdüründan talebedebilir ve 100 üncü maddedeki esaslar dahilinde diğer alacaklıların haczine iştirak edebilir. Bu takdirde alacaklı, rehnin satışı neticesinde, alacağının tahsil edilemeyen kısmını borçlunun diğer mahcuz mallarından rüçhansız olarak alır.
MADDE 150/g – Satılması istenen rehin hakkında 92 nci maddenin üçüncü fıkrası ve 93, 96,97,97/a, 98 ve 99 uncu maddeler ile 112’den 137 nci maddeye kadar olan hükümler kıyas yolu ile uygulanır.
MADDE 150/h – Alacağın veya rehin hakkının yahut her ikisinin bir ilâmda veya ilâm mahiyetini haiz belgelerde tesbit edilmiş olması halinde, ilâmların icrasına dair hükümler kıyasen uygulanır.
MADDE 150/ı – Borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun vadeli kredi şeklinde işleyen nakdî veya gayri nakdî bir krediyi kullandıran tarafın ibraz ettiği ipotek âkit tablosu kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva etmese dahi, krediyi kullandıran taraf, krediyi kullanan tarafa ait cari hesabın kesilmesine veya kısa, orta, uzun vadeli kredi hesabının muaccel kılınmasına ilişkin hesap özetinin veya gayri nakdî kredinin ödenmiş olması nedeniyle tazmin talebinin noter marifetiyle krediyi kullanan tarafa gönderildiğine dair noterden tasdikli bir sureti icra müdürüna ibraz ederse icra müdürü bu Kanunun 149 uncu maddesi uyarınca işlem yapar. Şu kadar ki, krediyi kullanan tarafın noter marifetiyle sekiz gün içinde bu hesap özetine veya gayri nakdî kredi nedeniyle tazmin talebine itiraz etmiş olduğunu isbat etmek suretiyle tetkik merciine şikâyette bulunmak hakkı saklıdır. Bu takdirde krediyi kullandıran taraf bu Kanunun 68/b maddesi çerçevesinde alacağını diğer belgelerle ispat-Jayabiliyorsa krediyi kullanan tarafın şikâyeti reddedilir.
MADDE 151 – Rehin bedelinden masrafların çıkarılmasında ve artanın alacaklılar arasında paylaştırılmasında 138 inci madde hükmü tatbik olunur.
Satış tutarı alacaklıların alacağını ödemeğe yetmezse icra müdürü 206 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre alacaklıların her birine ait sıra ve payları tâyin eder.
141,142 ve 144 üncü maddelerin hükümleri burada da caridir.
MADDE 152 – Rehin, satış isteyenin alacağına derece itibariyle rüçhanı olan diğer rehinli alacakların tutarından fazla bir bedelle alıcı çıkmamasından dolayı satılamazsa veya satılıp da tutarı takip olunan alacağı yetmezse, alacaklıya bütün veya geri kalan alacağı için bir belge verilir.
Alacağı irat senedinden veya bir gayrimenkul mükellefiyetinden doğmayan
alacaklı, bu suretle tahsil edemediği alacağı için borçlunun sıfatına göre iflâs veya haciz yoluna gidebilir.
Alacaklı, satış yapılmamışsa artırma gününden, satış yapılması halinde satışın kesinleşmesi tarihinden itibaren bir sene içinde haciz yolu ile takip talebinde bulunursa yeniden icra veya ödeme emri tebliğine lüzum yoktur.
Rehin açığı belgesi, borç ikrarını mutazammm senet mahiyetindedir.
İpoteğin Paraya Çevrilmesi Hakkındaki Taleplerde Ödeme Emrine İtiraz Açıklama
Borçlu veya üçüncü kişi İİY 149 uncu maddedeki durumlar dışında ödenecek (muaccel) alacaklar için, icra müdürlüğünce kendilerine bildirilen ödeme emrine, bildirimden itibaren 7 gün içinde itirazda bulunabilirler. Rehin hakkı itiraz konusu olarak öne sürülemez. Burada ödeme emrine itiraz hakkında Yasanın 62 nci maddesinden 72 nci maddesine kadar olan kurallan aynen uygulanır. Ancak, ipotek, bir (cari) hesap veya işleyecek kredi vesaire gibi bir sözleşmenin teminatı için verilmişse, icra tetkik mercii bu sözleşme ve bununla ilgili diğer belge ve makbuzları Yasanın 68 inci maddesinde öngörülen kurallara göre inceleyecektir, bundan başka itirazın kaldırılmasına karar verilmiş ve bu karar temyiz edilmişse, borçlu alacağın %15’ini temimi olarak yatırmadığr takdirde satış durmayacaktır. Temyiz isteği reddolunduğu takdirde de teminat alacaklıya verilecektir. Ayrıca karar almaya gerek yoktur.
Yukarıda açıklanan iki değişik durum dışında itiraz ve itirazın kaldınlması 62-72 nci maddelerdeki kurallara bağlıdır. Bu maddeler önceki konularda açıklanmış ılâuğundan ayrıca burada tekrarlanmamıştır.