İntifa Hakkı ve Hisse (Pay) Haczi Nasıl Yapılır?

Borçlunun malları gibi intifa hakkı ve sahip olduğu hissesi de haczedilebilir. Borçlunun haczi kabil intifa hakkı, başkasına devri mümkün olan intifa hakkıdır. Şahsa bağlı intifa hakları devredilemeyeceğinden haczi de mümkün değildir. İntifa haklarının haczi kısmen mümkündür (İİK m. 83). İntifa hakkında haczin konusu, o şeyin mülkiyeti değil, intifa konusu olan, hasılat, temettü, semere ve kiralardır.

Hisse (pay) haczinde ise, şirket hissesinin haczi ile elbirliği mülkiyet payının (TMK m. 701 vd.) haczi kanunda düzenlenmiştir (İİK m. 94). Paylı mülkiyet de ise (TMK m. 688 vd.) payın yalnız başına haczi mümkündür.

Bir şahıs şirketi devam ettiği sürece ortaklardan birinin kişisel alacaklısı, hakkını şirketin bilançosu gereğince o ortağa düşen kâr payından ve şirket fesholunmuşsa tasfiye payından alabilir. Henüz bilanço düzenlenmemişse alacaklı bilançonun düzenlenmesi sonucunda borçluya düşecek kâr ve tasfiye payı üzerine haciz koydurabilir (TTK m. 133/1).

Sermaye şirketlerinde ise, alacaklılar, alacaklarını, o ortağa düşen kâr veya tasfiye payından almak yanında, borçlularına ait olan, senede bağlanmış veya bağlanmamış payların, İcra ve İflâs Kanununun taşınırlara ilişkin hükümleri uyarınca haczedilmesini ve paraya çevrilmesini isteyebilirler. Haciz, istek üzerine, pay defterine işlenir (TTK m. 133/2).

Elbirliği mülkiyetinde, icra dairesi, borçlunun tasfiye sonundaki payının haczedildiğine ilişkin haciz şerhinin taşınmazın kaydına işlenmesi için tapu sicil muhafızlığına tebligat yapar (İİK m. 94/I, c. 2). Paylı mülkiyette ise, pay haczedilip tapu siciline bu durum bildirilir (İİK m. 91). Ayrıca her iki durumda icra dairesi yerleşim yerleri bilinen ilgililere, bu çerçevede özellikle diğer paydaşlara durumu bildirir (İİK m. 94/I, c. 1). Taşınırlarda pay haczinde ayrıca başkasına devre engel olacak tedbirler alınır (İİK m. 94/I, c. 6). Kanunda, borçluya ait aynî hakların tescilini isteme yetkisinin alacaklıya verilmesi (İİK m. 94/II) hususu ile borçlunun zilyedi olduğu bir taşınmazın tescilini dava etme yetkisinin alacaklıya verilmesi hususu da ayrıca düzenlenmiştir (İİK m. 94/III).