Hapis Cezası Nedir? Türleri Nelerdir?

5237 sayılı Kanunun 46. maddesi gereğince hapis cezaları ağırlaştırılmış mü­ebbet hapis cezası, müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezası olarak üç gruba ay­rılmıştır.

• Ağırlaşmış müebbet hapis cezası, 5237 sayılı Kanunun 47. maddesinde hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlü­nün hayatı boyunca devam eder, kanun ve tüzükte belirtilen sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir.
• Müebbet hapis cezası, 5237 sayılı Kanunun 48. maddesine göre müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder.
• Süreli hapis cezası, 5237 sayılı Kanunun 49. maddenin 1. fıkrasına göre süreli hapis cezası, kanunda aksi belirtilmeyen hâllerde bir aydan az, yirmi yıldan fazla olamaz. Başka bir ifade ile madde metninde süreli hapis cezasının alt ve üst sınırları belirtilmiştir. Ancak, bir suç tarımına ilişkin kanuni düzenlemede bunun aksi kabul edilebilecektir. Buna göre, üst sınır kural olarak yirmi yıl olmakla birlikte, bir suç tanımına ilişkin kanuni düzenlemede bu sınırın üzerine çıkılabilmektedir. Diğer yandan, maddede hapis cezasının, kanunda ayrıca belli edilme­yen durumlarda alt sınırının bir ay olarak kabulü uygun görülmüştür. 765 sayılı Kanunun 15. maddesinde hapis cezasının alt sınırı 7 gündür.
• Süreli hapis cezası, 5237 sayılı Kanunun 49. maddenin 1. fıkrasına göre süreli hapis cezası, kanunda aksi belirtilmeyen hallerde bir aydan az, yirmi yıldan fazla olamaz. Başka bir ifade ile madde metninde süreli hapis cezasının alt ve üst sınırları belirtilmiştir. Ancak, bir suç tarımına ilişkin kanuni düzenleme bunun aksi kabul edilebilecektir. Buna göre, üst sınır kural olarak yirmi yıl olmakla birlikte, bir suç tanımına ilişkin kanuni düzenlemede bu sınırın üzerine çıkabilmektedir. Diğer yandan, maddede hapis cezasının  kanunda ayrıca belli edilmeyen durumlarda alt sınır bir ay olarak kabulü uygun görülmüştür. 765 sayılı Kanunun 15. maddesinde hapis cezasının alt sınırı 7 gündür.

5237 sayılı Kanunun 50. maddesinin uygulanması ve infaz hukuku bakımın­dan önem arz eden kısa hapis cezasının ne olduğu aynı Kanunun 49. maddesinin 2. fıkrasında hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre, hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır. Kısa süreli hapis cezası belirlenirken, ,cezaların içtimai sonucu elde edilen ceza miktarına göre değil, her suç bakımından verilen ceza miktarına göre belirlenir. Örneğin, mala zarar verme suçundan dolayı verilen hapis cezası 7 ay ve kasten yarala suçundan dolayı verilen hapis cezası sü­resi 6 ay ise, her iki suç bakımından da hapis cezaları fasa sürelidir. Söz konusu ce­zalar toplanarak, hapis cezasının süresinin bir yıldan fazla diyerekten aşağıda yazılı bulunan 50. maddenin uygulanmasından imtina edilemez.