Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası

İlgili Yasa

Hakikata muhalif beyanda bulunanların cezası:

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 338- Bu Kanuna göre istenen beyanı hakikate aykırı surette yapan kimse, alacaklının şikâyeti üzerine tetkik mercii tarafından bir aydan bir seneye kadar hafif hapis cezasıyla cezalandırılır.

Hakkında aciz vesikası alınmış borçlu, asgari ücretin üstünde bir geçim sürdürdüğü, aciz vesikası bağlanmasından en geç beş sene içinde müracaatı üzerine sabit olursa, asgari ücretin üstünde kalan gelirlerinden icra tetkik merciinin dörtte birden az olmamak üzere tespit edeceği kısmını merci kararının kesinleşmesinden itibaren en geç bir ay içinde ve aciz vesikasmdaki borcun ödenmesine kadar her ay icra dairesine yatırmaya mecburdur. Bu mükellefiyeti yerine getirmeyen borçlu bir aydan bir seneye kadar hafif hapis cezasıyla cezalandırılır. Hafif hapis cezasının tatbikine başlandıktan sonra borçlu o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir.

Borçlu ödemelerini tekrar keserse, geri kalan cezası infaz olunur, ancak bakiye borcun tamamını ödediği takdirde cezadan kurtulur.

Borçlunun nafaka borçluları dahil üçüncü şahıstan yardım görmesi, asgari ücretin üstünde eline geçen para ve menfaatlerinin icra tetkik mercii kararı ile belirlenecek kısmını, icra veznesine yatırmak mükellefiyetini ortadan kaldırmaz.

ikinci fıkradaki hükmün tatbikini birden fazla aciz vesikası hâmili alacaklı talep etmiş ise, bunlar talep tarihi sırasıyla öncelik hakkını haizdir.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Açıklama

Mal beyanını gerçeğe (hakikate) aykırı olarak yapan borçlu, alacaklının şikâyeti üzerine İcra Ceza Hâkimliği (Tetkik Mercii) tarafından 1 aydan 1 yıla kadar hafif hapis cezasıyla cezalandırılır.

Borçlu yapılan icra takibinde borç ödeme güçsüzlüğü içinde olduğu, alacaklının aldığı aciz vesikası ile tespit edilmesine rağmen, asgari ücretin üstünde bir geçim sürdürdüğü alacaklı tarafından iddia edilir ve bu durum aciz vesikası alınma gününden itibaren en geç 5 yıl içinde sabit olursa, asgari ücretin üstünde kalan borçlunun gelirlerinden, İcra Tetkik Merciinin, dörtte birden az olmamak üzere tespit edeceği kısmını, merci kararının kesinleşmesi gününden itibaren en geç bir ay içinde ve aciz vesikasında belirtilen borcun ödenmemesine kadar her ay icra dairesine yatırmak zorundadır. Bu zorunluluğu yerine getirmeyen borçlu hakkında da bir aydan 1 yıla kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Ancak, borçlu; hafif hapis cezasının uygulanmasına başlandıktan sonra (yani borçlu cezaevine alındıktan sonra) o güne kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu parayı öderse cezaevinden salıverilir (tahliye edilir).

Bundan sonra borçlu yine ödemelerini aksatır ve ödeme yapmazsa, geri kalan hafif hapis cezası yerine getirilir (infaz edilir). Yine bu durumda bakiye borcun tamamını öderse, cezadan yine kurtulacaktır. Bu takdirde de infaza son verilir ve tahliye edilir.

Borçlunun (nafaka borçluları dahil) üçüncü kişilerden yardım görmesi, asgari ücretin üstünde eline  geçen para ve  yararların  icra tetkik  mercii kararı  ile belirlenecek     kısmını,     İcra     Veznesine     yatırmak     sorumluluğunu     ortadan kaldırmayacaktır.

Yukarıda anlatılan kesintilerin uygulanmasını birden çok alacaklılar talep etmişlerse (ki bu alacaklılar aciz vesikası almış olan alacaklılar olacaktır) Bunlar istek günü gözönüne alınarak öncelik hakkma sahip olacaklardır (yani istek gününe göre sıraya konulacak ilk başvuruda bulunan alacaklı ile ondan sonra başvuruda bulunan sırasıyla öncelik (rüçhan) a hak kazanacaklardır.

Burada gözönünde tutulacak en önemli husus Borçlunun İİY’nın 338 inci maddesine göre cezalandınlmasımn istenebilmesi için, gerçeğe aykırı mal beyanının bizzat kendisi tarafından yapılmış olmasının tespiti’dir. Yasa gereği mal beyanında bulunmak zorunda olduğu halde, başkasına ait mal, alacak ve diğer hakları. kendisine aitmiş gibi göstermesi veya kendisine ait olan mal, alacak ve diğer hakları gizlemesi cezalandırılması için yeterli sayılacaktır.

Bu tür suçlara ait davalar İcra Ceza Hâkimliğince incelenip karara bağlanacaktır.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Zamanaşımı

Alacaklı suçun işlendiğini öğrendiği günden itibaren 3 ay içinde İcra Ceza Hâkimliğine başvurmalıdır. 1 yıl içinde karara bağlanmayan dâva düşecektir. Dâva zamanaşımı 5 yıl (TCY. 102/4) ceza zamanaşımı 10 yıldır (TCY 112/4).

Borçlu, gerçeğe aykırı bildirimde bulunursa alacaklı da bu yüzden zarar görürse, şikâyeti üzerine (Tetkik Mercii) icra ceza hâkimliği borçluyu bir aydan bir yıla kadar hafif hapis cezası ile cezalandırır.

Bunun gibi alacaklı; borçlunun ödeme güçsüzlüğü (aciz) belgesini elinde bulunduruyorsa, borçlunun durumu ile ilgili ödeme yapmadığını kazancını sakladığını bildirerek zarar gördüğünden söz ederek yine İcra Ceza Hâkimliğine başvurabilir.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Görevli Mahkeme

İcra (Tetkik Mercii) Ceza Hâkimliği.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Yetkili Mahkeme

1. Takibin yapıldığı icra müdürlüğünün bulunduğu yer icra (Tetkik Mercii) Ceza Hâkimliği,
2. Borçlunun, işlem merkezinin bulunduğu yer İcra (Tetkik Mercii) Ceza Hâkimliği.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Şikâyetçi  (Davacı)

Alacaklı.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Sanık (Davalı)

Gerçeğe (aykırı) ters biçimde bildirimde bulunan veya durumuna göre borçlarını ödemeyen, kazancını kaçıran borçlu.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Şikâyet Koşulları

1. Alacaklı, dilekçe ile şikâyette bulunmalıdır.
2. Şikâyet, suçun işlendiği günden itibaren üç ay içinde yapılmalıdır.
3. İcra ve îflâs Yasasına göre, borçlunun bildirimlerinin istenmesi ve borçlu bu bildirimleri gerçeğe aykırı olarak yapmalı,
4. Borçlu, mal durumuna göre, ödeme yapmamalı, kazancını kaçırmak, alacaklının bu halde elinde ödeme güçsüzlüğü (aciz) belgesi bulunmalı.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Şikâyet Süresi

Suçun işlendiği günden itibaren üç ay içinde şikâyet edilmelidir, süre geçirilince artık şikâyet dinlenmez. Zira, hak düşürücü süredir.

Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanların Cezası Gözönünde Tutulacak Hususlar

1. Alacaklı, dilekçe ile şikâyet etmelidir.
2. Şikâyetin süresinde yapılıp yapılmadığı araştırılır.
3. Duruşma günü açılır, alacaklı ve borçlu çağrılır, şikâyet ve savunmaları saptanır.
4. Borçlunun, doğum ve suçluluk kaydı getirtilir.
5. icra, takip dosyası icra müdürlüğünden istenir.
6. Borçlu, sanığm bildirimi incelenir. Gerçeğe ters düşen (aykırı) durumda olup olmadığı saptanır.
7. Borçlunun malvarlığı araştırılır. Durumuna göre yaptığı ödemeler incelenir.
8. Alacaklının, izni ile borçlu; borcunu durumu ile oranlı olarak ödeyeceği hususunda duruşmada bildirimde bulunursa, verilecek cezanın yerine getirilmesi ertelenir: Ancak, bu ödeme şartı, borçlu tarafından, yerine getirilmezse, cezanın yerine getirilmesi artık geriye bırakılamaz.
9. İİY. nın 338 inci maddedeki koşullar gerçekleşmişse sanık olan borçlu icra ceza hâkimliğince bir aydan bir yıla kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılır. Hâkimin takdir hakkı vardır.
10. Hükümlülük kararını şikâyetçi ve borçlu temyiz edebilirler. Cumhuriyet Savcısı da temyiz edebilir.
11. Alacaklı, şikâyetçi şikâyetinden vazgeçtiği takdirde, davanın düşürülmesine karar verilecektir.
12. Alacaklı, davayı takip etmezse, yine davada düşme kararı verilecektir.
13. Bu tür davalar açıldıktan itibaren bir yıl içinde karara bağlanmalıdır. Zira, bir yıl içinde karara bağlanmayan dava zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılacaktır.
14. Verilecek cezalar ertelenemez, hafif hapis cezaları para cezasına çevrilemez.