Taahhüdü İhlal Suçunun Cezası Ne Kadar?
İlgili Yasa
Borçlunun ödeme şartını ihlâl halinde ceza:
İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 340- (Değişik: 06.06.1985 – 3222/41 md.) 111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlâl eden borçlu, alacaklının şikâyeti üzerine tekik mercii tarafından bir aydan üç aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılır.
Taksitle Ödeme:
MADDE 111- Borçlu alacaklının satış talebinden evvel borcunu muntazam taksitlerle ödemediyi taahhüd eder ve birinci taksiti de derhal verirse icra muamelesi durur.
Şu kadar ki, borçlunun kâfi miktar malı haczedilmiş bulunması ve her taksitin borcun dörtte biri miktarından aşağı olmaması ve nihayet aydan aya verilmesi ve müddetin üç aydan fazla olmaması şarttır.
Borçlu ile alacaklının icra dairesinde yapacakları borcun taksitlendirilmesine ilişkin sözleşmenin devamı süresince 105 inci maddedeki süreler işlemez.
Taksitlerden biri zamanında verilmezse icra muamelesi ve süreler kaldığı yerden devam eder.
Talep edilen müddetler:
MADDE 106- Alacaklı haczolunan mal menkul ise hacizden nihayet bir sene ve gayrimenkul ise nihayeten iki sene içinde satılmasını istiyebilir.
Borçlunun üçüncü şahıslardaki alacağı menkul hükmündedir.
Taahhüdü İhlal Suçu Açıklama
ÎİY’smın 111 inci maddesi gereğince yahut alacaklının izni ile İcra Dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme (şartını) koşulunu, haklı (yani kabul edilebilir) bir neden olmaksızın yerine getirmeyen (ihlâl eden) borçluyu; alacaklının şikâyeti üzerine (Tetkik Mercii) icra ceza hâkimliği, suç sabit olduğu takdirde; 1 aydan 3 aya kadar hafif hapis cezasıyla cezalandırılacaktır. Bu hüküm kabulle, alacaklı korunmak istenmiş ve borçlunun borcunu ödemesi tazyiki yolu benimsenmiştir. Sözü edilen 111 inci maddede ise; “Borçlu, alacaklının satış talebinden evvel borcunu muntazam taksitlerle ödemeyi taahhüt eder ve birinci taksiti de derhal verirse icra muamelesi durur. Şu kadar ki borçlunun kâfi miktar malı haczedilmiş bulunması ve her taksitin borcun dörtte, biri miktarından aşağı olmaması ve nihayet aydan aya verilmesi ve müddetin üç aydan fazla olmaması” kuralı öngörülmüştür.
Burada önemli olan; (taahhüdü ihlâl) borç ödeme taahhüdünü söz vermesini yerine getirmeme suçu, icra dairesinde, kararlaştırılan borç ödeme koşulunun (plân ve programının) borçlu tarafından bozulup bozulmadığıdır. Bu borç ödeme koşuluna uyulmamışsa suç oluşmuş olacaktır. Burada, ÎİY’smın 111 inci maddesine veya borçlu ile alacaklmın yaptıkları anlaşmaya borçlunun karşı gelmesi suçun oluşması için yeterlidir. Borçlunun geçerli ve haklı bir sebeple ödeme koşuluna uymaması halinde suç oluşmayacaktır.
Borçlunun ödeme koşuluna uymaması suçu takibi şikâyete bağlı bir suçtur. Alacaklı şikâyet etmelidir. Borçlunun ödeme koşulunu ihlâl ettiğim öğrendiği günden itibaren 3 ay içinde icra (tetkik mercii) ceza hâkimliğine başvurmuş olacaktır. Şurasını hatırlatmakta fayda umuyoruz; alacaklı borçlunun ödeme taahhüdünü yerine getirmediğini öğrenmesinden sonra borçluya yeni bir anlaşma yapmış ise, artık şikâyet hakkından söz edilemiyecektir. Suçun oluşmasında, borçlunun ödeme koşuluna uymaması sonucunda alacaklının zarara uğrayıp uğramaması etkili olmayacaktır, zira borçlunun işlediği suç şekli bir suçtur, işlenmesiyle suç tekevvün edecektir. Ancak, suç işlendikten sonra borcunu tamamen ödeyen borçlu bu suçtan sorumlu tutulamayacaktır.
Gözönünde tutulacak en önemli husus;: suçun oluşmasında; borçlu ile alacaklının bir borç ödeme anlaşması yapmış olmaları, borçlunun bu yapılan anlaşmaya uymaması ve borcunu ödememesi, borçlunun anlaşmaya uymamasının haklı bir sebebe dayanmaması, alacaklının da, şikâyetçi bulunması halidir. Borç ödeme koşulu açık ve kesin olmalıdır. Ayrıca, ödeme koşulu para alacağına ait bulunmalıdır. alacaklı suçun işlendiğini öğrendiği günden itibaren 3 gün içinde şikâyette bulunmalıdır. Şikâyet dilekçe ile olacaktır. İcra Ceza Hâkimliğince de bir yıl içinde karara bağlanmalıdır.
Taahhüdü İhlal Suçu Zamanaşımı
Dâva zamanaşımı 2 yıldır (TCY 102/5). Ceza zamanaşımı ise hükmedilip kesinleşmiş cezaya göre belirlenir (TCY. 112/5).
Taahhüdü İhlal Suçu Görevli Mahkeme
İcra Ceza Hâkimliği (Tetkik Mercii).
Taahhüdü İhlal Suçu Yetkili Mahkeme
Takibin yapıldığı icra müdürlüğünün bağlı olduğu İcra (Tetkik Mercii) ceza hâkimliği.
Taahhüdü İhlal Suçu Şikayetçi (Davacı)
Alacaklı veya alacaklılar.
Taahhüdü İhlal Suçu Sanık (Davalı)
Ödeme şartını yerine getirmeyen borçlu veya borçlular.
Taahhüdü İhlal Suçu Şikayet Koşulları
- Borçlu hakkında geçerli bir icra takibi bulunmalı.
- Bu takih dolayısıyla icra dairesinde borçlu ile alacaklının bir borç ödeme anlaşması yapmalı.
- Bu anlaşma uyarınca borçlunun ödeme taahhüdü (sözü) borcun tamamını kapsamalı ve koşula bağlanmalı.
- Ödeme taahhüdü taksitle ödemeye bağlanmışsa, taksit günleri ve ödenecek miktar açıkça gösterilmeli.
- Borçlunun ödeme taahhüdü (sözü) para alacağına ait bulunmalı.
- Borçlu, ödeme taahhüdünü haklı bir neden olmaksızın yerine getirmemeli.
- Alacaklı şikâyette bulunup, borçlunun cezalandırılmasını istemeli.
Taahhüdü İhlal Suçu Gözönünde Tutulacak Hususlar
- Alacaklı suçun işlendiği günden itibaren üç ay içinde dilekçe ile şikâyette bulunmalıdır.
- Hâkimlikçe, duruşma açılır, alacaklı ve borçlu çağrılıp dinlenir.
- İcra takip dosyası getirtilir. Ödeme şartının icra müdürlüğün de kararlaştırılıp kararlaştırılmadığı saptanır.
- Borçlunun özürsüz, ödeme şartını yerine getirmediği hususu araştırılır.
- Borçlu ödeme şartını yerine getirmemişse, 5 günden 1 aya kadar hafif hapsine karar verilir. Hâkim duruma göre hafif hapis süresini takdir edecektir.
- Borçlu hakkında 647 sayılı yasanın 4 üncü maddesi uygulanamaz. Yani hafif para cezasına verilen hafif hapis cezası çevrilemez. Ceza ertelenemez.
- Verilen hükümlülük kararı borçlu tarafından, beraat kararı da alacaklı tarafından temyiz olunabilir. Cumhuriyet Savcılığı da karan temyiz edebilir.
- Açıldığı günden itibaren bu tür dâva, bir yıl içinde sonuçlandırılmalıdır. Bu süre içinde bitirilmeyen dâva zamanaşımına uğrar. Dâva zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılır.
- Alacaklı şikâyetinden vazgeçer veya dâvayı takip etmezse, borçlu hakkındaki davamn düşürülmesine karar verilecektir. Zira bu tür suçlar, takibi kişisel şikâyete bağlı suçlardandır.
- Alacaklı dâva devam ederken borçluya borcu ödemek için süre vermiş olursa, bu vazgeçme anlamındadır. Dâva düşürülecektir.
Taahhüdü İhlal Suçu Şikayet Süresi
Suçun işlendiğinin öğrenildiği günden itibaren (3) ay içinde dâva açılmalıdır. Bu süre geçirildikten sonra yapılacak şikâyet dinlenmez zira hak düşmüş olur.