Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Nasıl Açılır?

(Evlenmenin Feshi)

MEDENİ YASA MADDE 115 – Evlenme merasiminin icrası zamanında geçici bîr sebeple temyiz kudretinden mahrum bulunmuş olan karı veya koca, evlenmenin feshini dava edebilir.

MADDE 116 – Aşağıdaki hellerde karı kocadan biri evlenmenin feshini dava edebilir:

1. Evlenmeyi hiç istemediği yahut karı veya kocası olan şahıs ile evlenmeyi kesdetmediği halde hataen evlenmeğe rızası olduğunu beyen etmiş ise,
2. Karı veya kocasında bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi içine çekilmez bir hale koyacak derecede ehemmiyetli bir vasıf hakkında hataya düşerek evlenmiş ise.

MADDE 117 – Aşağıdaki hallerde karı kocadan biri evlenmenin feshini dava edebilir:

1. Karı veya koca diğerinin namus ve haysiyeti hakkında gerek bizzat onun tarafından, gerek onun malumatı ile üçüncü bir şahıs tarafından iğfal edilerek akde razı olmuş ise,
2. Davacının veya neslinin sıhhati için vahim bir tehlike arzeden bir hastalık kendisinden gizlenmiş ise,

MADDE 118 – Kendisinin veya yakını olan bir kimsenin hayat ve sıhhat veya namusuna karşı vahim ve o zamanda mevcut veya karip bir tehlike tehdidi altında evlenen karı veya koca, evlenmenin feshini dava edebilir.

MADDE 119 – Fesih davası, hak sahibinin fesih sebebine vukufu veya tehdidin zevali gününden itibaren altı ay ve herhalde evlenmeden itibaren beş sene sonra müruruzamana uğrar.

MADDE 120 – Evlenmeleri ana ve babalarının veya vasilerinin iznine mütevakkıf olanlar, bu izni almaksızın evlenirlerse, ana ve baba veya vasi feshi dava edebilir.

Evlenmenin feshine hüküm olunmazdan evvel karı koca, ana ve baba veya vasinin iznine muhtaç olmaktan kurtulur veya karı gebe kalırsa evlenme fesh olunamaz.

MADDE 121 – Evlâtlık edinme sebebiyle evlenmeleri kanunen memnu olan kimselerin evlenmesi fesh olunamaz. Evlenme ile, evlâtlık hükma kalmaz.

MADDE 122 – Kanuni ve kazai müddetler içinde evlenmesi memnu olan kimsenin bu müddetler geçmezden evvel tekrar evlenmiş olması evlenmenin feshine sebep olamaz.

MADDE 123 – Belediye reisi veya vekili veya köylerde ihtiyar heyeti huzurunda aktedilmiş olan evlenme, kanuni şekillere riayet edilmemiş olması sebebiyle fesh olunamaz.

MADDE 124 – Evlenmenin butlanı, ancak, hakimin karariyle hüküm ifade eder.

Evlenme, mutlak bir butlan ile malul olsa bile hakimin kararma kadar sahih evlenmenin bütün hükümlerini haizdir.

MADDE 125 – Feshine hükmolunan bir evlenmeden doğan çocukların nesebi, baba ve anaları hüsnüniyet sahibi olmasalar bile sahihdir.

Çocuklar ile ana ve baba arasındaki haklar ve borçlar boşanma hükamlerine tabidir.

MADDE 126 – Hüsnüniyetle evlenen kadın, feshine hükmedilmiş olsa bile evlenme ile iktisap ettiği vaziyeti muhafaza eder; fakat evlenmeden evvelki aile ismini tekrar alır.

Karı koca emvalinin tasfiyesi karı veya koca tarafından talep olunan tazminat ve nafaka; boşanmadaki hükümlere tabidir.

MADDE 127 – Evlenmedeki fesih davası mirasçılara intikal etmez. Ancak ikame edilmiş davaya mirasçılar devam edebilirler.

MADDE 128 – Evliliğin feshi davasında selahiyet ve usulü muhakeme boşanmadaki hükümlere tabidir.

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Açıklama

Medeni Yasamız, yukarıda açıklandığı üzere, 115 -128 nci maddelerinde nisbi butlan sebebiyle evlenmenin feshine ilişkin hükümler koymaktadır. Evlenme töreninin yapıldığı sırada geçici bir sebeple temyiz kudretinden yoksun bulunan karı veya koca, mahkemeye evlenmenin feshi davasını açabildiği gibi; hata, hile, tehditle de evlenmek zorunda kalmış iseler yine evlenmenin feshini istiyebilirler. Ayrıca, evlenmeleri anne ve baba veya yasal temsilcilerinin izinlerine tabi olup da bu izni almadan evlenenlerin evliliklerini de anne ve baba veya yasal temsilcileri feshettirebilirler. Ancak, bu halde evlenen karı gebe kalmışsa veya karı koca izne muhtaç olmaktan kurtulmuşlarsa fesih davası açılamaz.

Mutlak butlan sebepleri ile nisbi butlan sebepleri arasında fark açıkça belli olmaktadır. Mutlak butlan sebeplerinden biri mevcut olduğu takdirde, evlenenlerin evlilikleri batıldır. Halbuki nisbi butlan sebeplerinden birinin varlığında evlenme batıl olmayıp, feshi istenebilir. Mutlak butlan sebeplerine dayanarak butlan davası C.Savcılığınca doğrudan doğruya açılabildiği halde, nisbi butlan sebeplerine istinaden evlenmenin feshi dava edilemez. Dava karı koca, ana baba veya yasal temsilciler tarafından açılabilir.

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Görevli Mahkeme

Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Yetkili Mahkeme

Davacının konut mahkemesi, yetkili mahkemedir.

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Davacı

• – Karı veya
• – Koca,
• – Evlenmeleri izne tabi olanlar hakkında ana, baba veya vasi (yasal temsilcisi).

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Davalı

• – Karı davayı, açmışsa koca,
• – Koca davayı açmışsa karı,
• – Veli veya vasiler davayı açmışsa kusurlu olan karı, koca

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Dava Açma Koşulları

1. Evlenme töreninin yapılması sırasında karı veya koca geçici bir sebeple temyiz kudretinden mahrum bulunmalı (M.Y.l 15).
2. Davacı; karı veya kocası olan şahıs ile evlenmeyi kasdetmediği halde hataen evlenmeğe razı olduğunu beyan etmeli (şahısta hata) (M.Y.l 16/1).
3. Davacı, karı veya kocasında onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez hale koyacak derecede ehemmiyetli bir vasıf hakkında hataya düşerek evlenmiş olmalı (vasıftahata) (M.Y.l 16/2).
4. Karı veya kocadan biri; diğerinin namus ve haysiyeti hakkında gerek bizzat onun tarafından, gerekse onun malümatiyle üçüncü bir şahıs tarafından iğfal edilerek akde razı olmuş bulunmalı (M.Y.l 17/1).
5. Davacının veya neslinin sıhhati için mühim bir tehlike doğuran bir “hastalık kendisinden gizlenmiş bulunmalı (M.Y.l 17/2).
6. Davacı kendisinin veya akrabası olan bir kimsenin hayat ve sıhhat veya namusuna karşı mühim bir tehlike tehdidi altında evlenmiş olmalı (M.Y.l 18).

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Gözönünde Tutulacak Hususlar

1. Bu tür davalar; M.Y.’nm 128 inci maddesine göre, aynen boşanma davasındaki yetki ve yargılama usulüne bağlıdır.
2. Temyiz kudretinden geçici olarak mahrumiyet doktor raporuyla ispat olunabilir.
3. Şahısta ve vasıfta hatanın tanıkla ispatı mümkündür.
4. Hile de, doktor raporu, tanıkla ispatlanabilir. (Örneğin: Frengi hastalığının saklanması gibi hallerde bu hastalık doktor rapora ile ispatlanabilir.)
5. Tehditin de her nevi delille ispatlanması mümkündür. Tanık dinlenebilir. Mektup ve diğer yazılı evrakla ispatı kabildir.
6. Evlenmeleri ana ve baba veya vasinin iznine tabi bulunanların bu izin alınmadan evlenmeleri halinde, fesih davasının kabulü için karının gebe kalmaması ve karı kocanın anaya babaya vasinin iznine muhtaç olmaktan kurtulmamasma bağlıdır. Yani evlenmenin feshine hüküm olunmazdan evvel karı, koca; veli veya vasilerinin iznine muhtaç olmaktankurtulur veya karı gebe kalırsa artık dava açılmış da olsa evlenme feshoîunamaz (M.Y. 120).
7. Evlatlıkla evlat edinen evlense de; bunların evlilikleri fesh,olunamaz. Zira evlenme ile evlatlık hükmü kalmaz (M.Y. 121).
8. Yasal ve kazai süreler içinde evlenmesi yasak olan kimsenin bu süreler geçmeden önce tekrar evlenmiş olması, evlenmenin feshim gerektirmez. Bu hususta açılan dava dinlenmez (M.Y. 122).
9. Evlenme, Yasal biçim noksaniyle de feshedilemez. (Örneğin; Belediye Başkanı veya vekili veya köylerde ihtiyar heyeti huzurunda akdedilmiş evlenmenin Yasal şekillere riayet edilmemiş olması gibi.) (M.Y. 123).
10. 10.Evlenme, mutlak bir butlan ile sakat olsa bile mahkemece verilecek karara kadar gerçek bir evlenmenin hükümlerini kapsar.
11. Fesholunan bir evlenmeden doğan çocuklar gerçek nesepli olurlar. Çocuklar üzerindeki velayet ve diğer haklar boşanma hükümlerine bağlıdır (M.Y. 125).
12. Evlenmeleri fesholunan kadın, kocasının soyadını kaybeder. Evlenmeden önceki aile ismini alır (M.Y. 126). İstenecek nafaka ve tazminatlar hakkında da mahkeme, boşanma hükümlerine göre karar verir (M.Y. 126).
13. Evlenmenin feshi davası mirasçılara intikal etmez. Yalnız dava açılmışsa ve duruşma sırasında miras bırakan ölmüşse mirasçılar devam edebilirler.

Evlenmenin Nisbi Butlanı Davası Zamanaşımı

Davacının fesih sebebini öğrendiği veya tehdididin kalktığı günden itibaren altı ay ve her halde evlenmeden itibaren beş yıl içinde, evlenmenin feshi davasını açması zorunludur. Bu süre geçtikten sonra dava açılamaz. Zamanaşımına uğramış olur.