Evi Sahibi Dışında Başkası Kiralarsa Haklarımız Nelerdir?

Kiralayanın mutlaka kiralanan şeyin maliki olması gerekmez. Kira­lanan üzerinde intifa hakkı sahibi olan kimse de, çıplak mülkiyet sahibi­nin izin veya onayına bağlı olmaksızın, intifa konusu şeyi kiralamaya yetkilidir (MK.806). Üzerinde intifa hakkı olan yerde, çıplak mülkiyet sahibi kiralama yetkisine sahip değildir. Bunu gibi, siikna hakkı sahibi de kiralama yetkisine sahip değildir. Devre mülk sözleşmesinde, aksi kararlaştırılmadıkça, devre mülk hakkı sahibi de, kullanma devresinde taşın­mazı bir başkasına kiralayabilir (KMK.59).

Kira sözleşmesi temsilci aracılığıyla da yapılabilir. Temsil yetkisi açık yada örtülü verilebilir. Genel vekilin taşınmazı kiraya vermesinde, BK.388/3 hükmündeki özel yetkiye gerek yoksa da, kanıtlama bakımın­dan önem taşır. Yetkisiz temsil halinde, kira sözleşmesi temsil edileni bağlamaz; bu yüzden kiracının uğradığı zararı da yetkisiz temsilcinin tazmin etmesi gerekir(BK.39/lc.l) .

Birden fazla kiralayan bulunması halinde kiralama, paylı(müşterek) Mülkiyette 27.11.1946 tarihli YİBK’a göre, MK nun 691/1 hükmünde öngörülen önemli idari işlemlerden sayıldığı için, pay ve paydaş çoğunluğunun sağlanmış olması gerekecektir. Gerekli çoğunluk kararı bulunmadan, bütün paydaşlar adına kiralama yapılmışa, yetkisiz temsile ilişkin kırallar uyarınca, diğer paydaşların da onay vermemesi halinde, sözleşme diğer paydaşları bağlamayıp geçersiz olur (BK. mad.39/1) ve kiraya veren paydaş veya paydaşlar BK. mad.39 uyarınca, kiracıya tazminat ödemek zorunda kalırlar. Ancak yetkisiz paydaş veya paydaşlar, kira sözleşmesini kendi adlarına yapmışlarsa, borç doğurucu özelliği gereği, sözleşme geçerli olur. Diğer paydaşlar kullanıma engel olurlarsa, kiraya ı erenler ifa etmeme nedeniyle, kiracıya karşı sorumlu olurlar(BK.96, 153.275).

Elbirliği (îştirak) halde mülkiyette, malın kiralanabilmesi için, maliklerin hepsinin rızası gerekir(MK.702/2). İçlerinden birinin diğerleri adına yaptığı kira sözleşmesi, diğer, birlikte maliklerin hepsinin icazeti olmadıkça, birlikte malikleri bağlamaz(BK.39/l). Yetkisiz temsilci olan malik geçerli olmayan sözleşme nedeniyle kiracıya tazminat ödemek zorunda kaldığı gibi, diğer maliklerin rızası olmadan kira parasını yalnız başına tahsil edemez.

Kısaca müşterek halde mülkiyette, ortaklardan biri veya birkaçı, malı topluluk adına kiraya vermişlerse, yetkisiz temsil hükümleri uygulama alanı bulur. Diğer paydaşların icazeti ile, sözleşme geçerli hale gelir ve bütün paydaşlar kira ücretinin alacaklısı olur.

İştirak halde mülkiyette ise maliklerin hepsinin rızası gerekir.