Dava Dilekçesinin, 2577 Sayılı Kanun’un 5. Maddesi Yönünden İncelenmesi Nasıl Yapılır?

Dava Dilekçesinin, 2577 Sayılı Kanun’un 5. Maddesi Yönünden İncelenmesi

2577 sayılı Kanun’un 5. maddesinde;

• Vergi mahkemelerinin görev alanına giren her işleme karşı ayrı ayrı dava açılacağı,
• Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir di­lekçe ile de dava açılabileceği,

• Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması­nın ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olmasının gerektiği,

kuralına yer verilmiştir.

Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması

Genel kural, Vergi mahkemelerinin görev alanına giren her bir işleme karşı ayrı dava açılmasıdır. Ancak, bazı şartların hasıl olma­sı durumunda birden fazla işleme karşı tek dilekçeyle dava açılma­sı mümkündür. Burada tercihli bir hak söz konusudur. Aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bu­lunan birden fazla işleme karşı tek dilekçeyle dava açılabileceği gibi her bir işleme karşı ayrı ayrı dilekçelerle de davalar açılabilir.

Konuyu, vergi davasına konu olabilecek işlemler bazında irdeleyeceğiz.

Vergi/Ceza İhbarnameleri

vergi/ceza ihbarnameleri muhteviyatında, yalnızca ceza (vergi mevzuatından kaynaklı) olabileceği gibi vergi, harç ve ceza birlikte yer alabilir.

Muhteviyatında hem vergi veya harç hem de bunlar üzerin­den değişen oranlarda kesilen vergi ziyaı cezası yer alan ver­gi/ceza ihbarnamesine tek dilekçeyle dava açılabileceği hususu tartışmadan uzaktır.

Şimdi, birden fazla vergi/ceza ihbarnamesine karşı tek ya da ayrı ayrı dava açılması gereken, Mahkemelerde en çok karşılaşı­lan, halleri izah etmeye çalışalım.

Birden Fazla Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Tek Dilekçeyle (Tek Dava) Dava Açılması

Burada, ihbarnameler muhteviyatı vergi, harç ve cezaların türleri ve dönemleri önem arz etmektedir.

Yasal Dayanağı ve Ait Olduğu Yıl Aynı Olan Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları Konulu Vergi/Ceza İhbarnameleri

Uygulamada en çok karşılaşılan durumlardan biri de, muh­telif vergi türlerine ilişkin beyannamelerin elektronik ortamda verilmemesi veya süresinden sonra verilmesi nedeniyle 213 sa­yılı Kanun’un mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezalarıdır. Tarafınıza, bu sebeple kesilen, özel usul­süzlük cezası konulu, birden fazla ihbarname gönderilmiş ise aynı yıla (Örn; 2019/1,2,3,4… dönemleri) ilişkin olmak koşuluy­la (farklı vergi türlerine ilişkin beyannamelerden kaynaklı olsa da) bu ihbarnamelere karşı tek dilekçeyle dava açabilirsiniz. Bu durum, elektronik ortamda verilmesi gereken Ba-Bs bildirim formları için de geçerlidir.

Vergi Ziyaı Cezalı; Gelir Vergisi-Gelir Geçici Vergisi ya da Kurumlar Vergisi- Kurum Geçici Vergisi Konulu Birden Fazla Vergi/Ceza İhbarnamesi

Aynı Kanun uygulamalarından kaynaklandığı için anılan vergi türlerine ilişkin olarak yapılan vergi ziyaı cezalı tarhi- yatlara karşı aynı yıla ilişkin olmak koşuluyla tek dilekçeyle dava açılabilir (Örn; 2016 yılı kurumlar vergisi ile 2019/1-3,4- 6,7-9,10-12 dönemleri kurum geçici vergileri).

Vergi Ziyaı Cezalı Katma Değer Vergileri/Özel Tüketim Vergileri/Banka ve Sigorta Muameleleri Vergileri Konulu Birden Fazla Vergi/Ceza İhbarnamesi

Burada da yıl esası geçerlidir. Yani aynı yıla ilişkin olmak ve aynı maddi sebepten doğmak koşuluyla oniki dönemi kapsa- yabilen (KDV, genel olarak, ay bazında tarh ve tahakkuk etti­rilmektedir.) katma değer vergisi konulu vergi/ceza ihbarname­lerine karşı tek dilekçeyle dava açılabilir.

Belirtilen durum, özel tüketim vergileri ve banka ve sigorta muameleri vergileri için de geçerlidir.

Ayrıca, inceleme raporuna istinaden yapılan katma değer vergisi tarhiyatlarında, inceleme konusu yıla ilişkin katma değer vergisi beyan tablosundaki değişiklikler, bir sonraki yıla devre­den katma değer vergisi tutarının etkilemiş ve yalnızca bu se­bepten takip eden yıla ilişkin olarak katma değer vergisi tarhiya- tı yapılmış ise, tarhiyatlann ilgili olduğu yıllar farklı olsa da bir­likte davaya konu edilebilirler.

Vergi Ziyaı Cezalı Gelir Stopaj Vergisi Konulu Vergi/Ceza İhbarnameleri

Burada vergiyi doğuran olay önem arz etmektedir.

Stopaj vergisi tarhiyatı, ücretlerden yapılan tevkifat veya kira ödemelerinden kaynaklanıyor ise, genel olarak, aylık baz­da tarh ve tahakkuk etmektedir ve bu nedenle katma değer vergisi ile ilgili yukarıda yapılan açıklamalar bu vergi türü için de geçerlidir.

Stopaj vergisi tarhiyatı, kurumlar vergisi veya kurum geçici vergisi yönünden yapılan inceleme sonucu bulunan stopaj vergi­si matrah farkına (kar payı dağıtımı) istinaden yapılmış ve ayrı­ca inceleme sonucu söz konusu vergilere ilişkin olarak da tarhi- yat yapılmış ise bu tarhiyatlara ilişkin vergi/ceza ihbarnameleri­nin tümüne tek bir dilekçeyle dava açılabilir.

Vergi Ziyaı Cezalı Muhtelif Vergi Tarhiyatları Konulu Vergi/Ceza İhbarnamesi/İhbarnameleri İle Özel Usulsüzlük Cezası Konulu Vergi/Ceza İhbarnamesi/İhbarnameler

Yapılan vergi incelemesi sonucu düzenlenen rapora istina­den hem muhtelif vergilere ilişkin vergi ziyaı cezalı tarhi- yat/tarhiyatlar yapılmış hem de 213 sayılı Kanunun 353/1. mad­desi veya mükerrer 355. maddesi (defter ve belge ibraz etmeme fiilinden dolayı) uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmiş ise aynı yıla ilişkin olmak koşuluyla söz konusu vergi ve cezalara ilişkin vergi/ceza ihbarnamelerinin tümüne karşı tek dilekçeyle dava açılabilir.

Birden Fazla Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Ayrı Ayrı Dilekçelerle Dava Açılması

Yukarıda ki başlık altında incelediğimiz vergi/ceza ihbar­namelerine karşı ayrı ayrı ya da tek dilekçeyle dava açılması tercihe bağlıyken burada inceleyeceğimiz vergi/ceza ihbar­namelerine karşı ayrı ayrı dilekçelerle dava açılması zorunlu­dur.

Birden fazla vergi/ceza ihbarnamesine karşı tek dilekçeyle dava açılabilmesi için gerekli olan koşulları yukarıda belirttik. Bu koşulların oluşmadığı durumlarda her bir ihbarnameye karşı ayrı dava açılması gerektiğini vurgulayarak, ayrı dilekçelerle dava açılması gereken diğer vergi/ceza ihbarnamelerinden bah­sedelim.

Vergi Ziyaı Cezalı; Gelir Vergisi/Gelir Geçici Vergisi İle Katma Değer Vergisi Konulu Vergi/Ceza İhbarnameleri

Bu ihbarnamelere birlikte dava açılması, uygulamada en çok karşılaşılan ve hataya düşülen durumdur.

Ayrı Kanun uygulamalarından kaynaklanan bu iki vergi tü­rüne ilişkin ihbarnamelerin tek davada görüm ve çözümü ola­naklı değildir.

Yine, katma değer vergisi konulu ihbarnameler ile birlikte diğer vergi türlerinden; kurumlar vergisi, kurum geçici vergi, özel tüketim vergisi ve stopaj vergisi konulu ihbarnamelere tek dilekçeyle dava konusu edilmez.

Benzeri durum, özel tüketim vergisi için de geçerlidir. Özel tüketim vergisi konulu ihbarnameler ile diğer vergi türlerine ilişkin ihbarnamelere karşı tek dilekçeyle dava açılamaz.

Birden Fazla Yıla İlişkin, Aynı Tür Vergi, Harç ve Cezaların Konu Edildiği Vergi/Ceza İhbarnameleri

Dayanağı farklı inceleme raporları ya da takdir komisyonu kararları olan, farklı yıllara ait vergilere (ve bağlısı vergi ziyaı cezaları) ilişkin ihbarnameler, aynı vergi türüne ilişkin olsa dahi, farklı maddi ve hukuki sebeplerden kaynaklanıyor ise ayrı di­lekçelerle davaya konu edilmelidir.

Örnek;

2018/1 —12 dönemleri vergi ziyaı cezalı katma değer vergi­lerine (X, Y şirketlerinden alınan sahte faturalardan kaynakla­nan) ilişkin ihbarnameler karşı ayrı, 2019/1—12 dönemleri ver­gi ziyaı cezalı katma değer vergilerine (Z şirketinden alınan sah­te faturalardan kaynaklanan) ilişkin ihbarnamelere karşı ayrı dilekçeler ile iki ayrı dava açılmalıdır.

2018 yılı vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisine (komisyon gelirinden kaynaklanan) ilişkin ihbarnameye karşı ayrı, 2019 yılı vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisine (komisyon geli- ri+belgesiz satış) ilişkin ihbarnameye karşı ayrı dilekçeler ile iki ayrı dava açılmalıdır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun İlgili Maddeleri Uyarınca Kesilen Özel Usulsüzlük Cezaları Konulu Vergi/Ceza İhbarnameleri

213 sayılı Kanun uyarınca ve fakat farklı sebeplerden dola­yı kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı ayrı dilekçelerle dava açılmalıdır.

Örnek;

Fatura alıp, vermeme fiili nedeniyle (213 sayılı Kanun 353/1. maddesi uyarınca) kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin ihbarnameye karşı ayrı, defter ve belge ibraz etmeme fiili nedeniyle (213 sayılı Kanun mük.355. maddesi uyarınca) kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin ihbarnameye karşı ayrı,

Beyanname vermeme fiili nedeniyle (213 sayılı Kanun mük.355. maddesi uyarınca) kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin ihbarnameye karşı ayrı, Ba-Bs bildirim formu verme­me fiili nedeniyle (213 sayılı Kanun mük.355. maddesi uya­rınca) kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin ihbarnameye karşı ayrı,

Davalar açılmalıdır.

Vergi/Ceza İhbarnamesi/ihbarnameleri İle Mükellefiyet Tesisi İşlemi

Bu işlemlere karşı birlikte dava açılması, uygulamada en çok yapılan hatalardandır. Uyuşmazlıkta tatbik edilecek yasa hükümlerinin farklı olması ve ayrıca tek hakim/heyet teşekkülü­nü etkilemesi nedeniyle ayrı dilekçelerle davaya konu edilmeli­dirler.

İki Numaralı Vergi/Ceza İhbarnameleri

Kitabın, birinci bölümünde, re’sen, ikmalen ve idarece yapı­lan tarhiyatlara ilişkin vergi/ceza ihbarnamelerine ya da ödeme emirlerine karşı açılan davamn/davaların “Ret” ya da “Kısmen Ret” ile sonuçlanması akabinde bu ihbarnamenin/ ihbarnamelerin düzenlendiğini belirtmiştik. Bu ihbarnameler, muhteviyatlarında farklı türden vergi, harç, ceza, haksız çıkma zammı ve bunların ferilerini barındırsa da, tüm olarak (farklı türden olan alacak kalemlerine böliinmeksizin) ve münferiden davaya konu edilmelidir.

Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise, birden fazla iki numaralı vergi/ceza ihbarnamesine karşı dava açılırken, her bir Mahkeme kararı esas alınmak suretiyle düzenlenen ih­barnameye karşı ayrı dava açılması gereğidir.

Tahakkuk Fişi

îhtirazi kayıtla verilen beyannamelere istinaden düzenlenen tahakkuk fişleri muhteviyatında, genellikle, beyannameye konu edinilen verginin yanı sıra damga vergisi/vergileri de yer almak­tadır. Bu halde, tahakkuk fişinin tamamının dava konusu edil­mesinde bir sakınca bulunmamaktadır.

Gümrük Müdürlüklerince Tesis Edilen İşlemler

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 232/2. maddesinde, ko­nusu ve yükümlüsünün aynı olması, aralarında maddi veya hu­kuki yönden bağlılık bulunması şartıyla; birden fazla işleme veya beyannameye ilişkin gümrük vergileri ve para cezalarına tek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenebileceği kuralına yer ve­rilmiştir.

Anılan madde uyarınca toplulaştırılmış tahakkuk kararına karşı (itiraz prosedürü işletildikten sonra) tek dilekçeyle dava açılabilir.

Aynı durum toplulaştırılmış para cezası kararları için de geçerlidir.

Bu kural ve uygulama dışında her bir beyannameden kay­naklı ek tahakkuk, para cezası ve idari karara karşı itiraz prose­dürü işletildikten sonra ayrı dilekçelerle dava açılmalıdır.

Belediyelerce Tesis Edilen İşlemler

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu uyarınca yapılan em­lak vergisi (bina vergisi, arsa vergisi veya arazi vergisi) tarhi- yatlarına ilişkin vergi/ceza ihbarnameleri ile tahakkuklarına ilişkin tahakkuk fişleri muhteviyatlarında bu vergilerin yanı sıra bazen, vergi ziyaı cezası, usulsüzlük cezası, tabiat ve kül­tür varlıklarına koruma katkı payı, çevre temizlik vergisi, damga vergisi vb. türden mali yükümler olabilir. Söz konusu ihbarnamelere veya tahakkuk fişlerine karşı, tüm olarak (farklı türden olan alacak kalemlerine bölünmeksizin) tek di­lekçeyle dava açılmalıdır.

Aynı açıklamalar, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca yapılan vergi, harç tarh-tahakkuku, ücret adı altında istenilen mali yükümler için de geçerlidir.

Ayrıca, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca tarh-tahakkuk ettirilen vergi, harç ve mali yükümler ile bunların dayanağı tarifelerin ilgili kısımlarına karşı tek dilekçeyle dava açılabilir.

Ödeme Emri

Tek Bir Ödeme Emri Muhteviyatında, Vergi Mahkemelerinin Görev Alanına Giren ve Girmeyen Amme Alacaklarının Bulunması

Tek bir ödeme emri muhteviyatında, konusu vergi mahkeme­lerinin görev alanına giren ve girmeyen amme alacaklarının bir­likte yer alması durumunda (MTV-Trafık para cezası, yargı harcı- Kabahatler Kanunu uyarınca alınan para cezası, emlak vergisi- imar para cezası vb.), söz konusu ödeme emrinin, vergi mahke­melerinin görev alanına girmeyen kısmı arındırılarak, ödeme em­rinin kısmen iptali istemiyle dava açılmasına özen gösterilmelidir. Ödeme emrinin, vergi mahkemelerinin görev alanına girmeyen kısmı için görevli mahkemede dava açılması unutulmamalıdır.

Tek Bir Ödeme Emri Muhteviyatında, Birden Fazla Vergi, Harç ve Ceza Türüne İlişkin Amme Alacaklarının Bulunması

Aynı maddi veya hukuki sebepten kaynaklanan muhtelif vergi, harç ve cezaların tahsili amacıyla düzenlenen ödeme em­rine karşı tek bir dilekçeyle dava açılabilir.

Örnek;

• Beyannamelerin elektronik ortamda verilmemesi nedeniyle birden fazla yıla ilişkin olarak kesilen özel usulsüzlük ceza­ları konulu ödeme emri,
• Sahte belge düzenleme fiili nedeniyle tarhedilen ve kesin­leşen vergi ziyaı cezalı; gelir vergisi ya da kurumlar vergi­si, KDV, gelir stopaj, özel usulsüzlük cezası konulu ödeme emri,
• 6183 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca şirket ortağı sı­fatıyla ya da 213 sayılı Kanunun 10. maddesi ile 6183 sayılı Kanunun mük. 35. maddesi uyarınca kanuni temsilci sıfa­tıyla düzenlenen ve ayrıca muhteviyatında muhtelif vergi, harç ve cezaları yer alan ödeme emri,
• Kesinleşen gümrük vergileri ve para cezası kararlarının tah­sili amacıyla düzenlenen ödeme emri,
• Birden fazla yıla ilişkin olarak tahakkuk ettirilen emlak ver­gileri, cezaları ve bunların ferilerinin tahsili amacıyla dü­zenlenen ödeme emri,

tek dilekçeyle dava konusu edilebilir.

Ayrı maddi veya hukuki sebepten kaynaklanan muhtelif vergi, harç ve cezaların tahsili amacıyla düzenlenen tek bir ödeme emrine karşı ise ödeme emrini kısımlara ayırmak suretiy­le ayrı ayrı davalar açılması daha doğru olacaktır.

Örnek;

• … takip no.lu ödeme emrinin, vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi/vergilerine ilişkin kısmının iptali istemiyle ayrı, mo­torlu taşıtlar vergisine ilişkin kısmına ayrı,
• … sayılı ödeme emrinin, emlak vergileri ve ferilerine ilişkin kısmına ayrı, ilan reklam vergisine ilişkin kısmına ayrı,

dilekçeler ile dava açılmalıdır.

Aynı İdari Makamlarca, Aynı Yasa Hükümleri Dayanak Alınmak Suretiyle ve Aynı Kişi/Kişiler Adına Düzenlenmiş Birden Fazla Ödeme Emri

Bu ödeme emirlerine karşı tek dilekçeyle dava açılabilir. Burada ödeme emirlerinin sayısının çok olmasının bir önemi yoktur.

Bir üst başlıkta, örnek olarak verilen amme alacaklarının her birini konu edinen birden fazla ödeme emrine tek dilekçeyle dava açılabilir.

Ancak ödeme emirleri düzenleyen idari makamlar ya da ödeme emirlerinin yasal dayanakları farklı ise bu halde söz ko­nusu ödeme emirlerine karşı ayrı dilekçelerle dava açılması ge­rekmektedir.

Örnek;

• Gümrük müdürlükleri tarafından düzenlenen ödeme emri ile vergi dairesi müdürlükleri tarafından düzenlenen ödeme emrine,
• 6183 sayılı Kanunun 55. maddesi uyarınca düzenlenen ödeme emri ile 213 sayılı Kanunun 10. maddesi ve 6183 sayılı Kanunun mük. 35. maddesi uyarınca düzenlenen ödeme emrine,

karşı ayrı dilekçelerle dava açılmalıdır.

Teminat İsteme, İhtiyati Tahakkuk, İhtiyati Haciz

6183 sayılı Kanunun 9., 13. ve 17. maddelerinde hangi du­rumlarda bu işlemlerin tesis edilebileceği teferruatlı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu işlemler arasında sebep, sonuç ilişkisi bulu­nuyor ise işlemlere karşı tek dilekçeyle dava açılabilir.

Uygulamada özellikle, tüzel kişi ve tüzel kişiliğin kanuni temsilcileri ve ortakları adına tek bir işlem bünyesinde teminat isteme, ihtiyati tahakkuk, ihtiyati haciz kararları alındığı görül­mektedir. Bu halde, işlemin ayrıştırılarak tüzel kişilik adına alınan kararlara ayrı, tüzel kişiliğin kanuni temsilcileri ya da ortakları adına alınan kararlara karşı ayrı dilekçelerle dava açılmalıdır.

İhtiyatı haciz kararından, ihtiyati haciz uygulama işle- mi/işlemleri ile haberdar olunmuş ise bu işlemlere karşı birlikte dava açılabilir. Ancak bu durumda, ihtiyati haciz uygulama iş­lemine karşı dava açma süresinin (onbeş gün) gcçirilmemesine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Haciz

Amme alacağının tahsili amacıyla taşınır, taşınmaz, hak ve alacaklara konulan haciz işlemlerine karsı, tarafları aynı olması koşuluyla, tek dilekçeyle dava açılabilir.

Vergi Mahkemelerinin Görev Alanına Giren Birden Fazla İşlemin Aynı Tarihte Öğrenilmesi Üzerine Açılan Davalar

Yukarıda ismi zikredilen işlemlerden birden fazlasına aynı tarihte haberdar olunmuş ise her bir işleme karşı ayrı dilekçeler­le dava açılmalıdır.

Genellikle haciz işleminin tatbiki ile, ödeme emri/emirleri, vergi/ceza ihbamamesi/ihbarnameleri gibi işlemlerden de mutta­li olunmaktadır. Bu halde, yeni vakıf olunan işlemlerin, geçmiş zamanda yapılan tebliğlerinin (ilanen vb.) usulsüz olduğunu ve süreaşımı bulunmadığını düşünüyorsanız haciz işlemine karşı ayrı, ödeme emri/emirlerine karşı ayrı, vergi/ceza ihbarname- si/ihbamamelerine karşı ayrı dilekçelerle dava açmalısınız.

Vergi Mahkemelerinin Görev Alanına Giren İşlem/İşlemler İle Kesin ve Yürütülmesi Zorunlu Olmayan İşleme/İşlemlere Birlikte Dava Açılması

Bu durumda, kesin ve yürütülmesi zorunlu olmayan iş­leme yönelik istemin, dosyanın esası hakkındaki verilecek kararda karşılanması mümkündür. Ancak bu problem, ilk in­celeme safhasında (dava dilekçesinin, ‘2^<5’l^rl sayılı Kanunun 5. maddesi kapsamında yapılan incelemesi esnasında) da çözü- lebilmektedir. Kesin ve icrai nitelikte olmayan bir işlemin aksi nitelikteki işlemler ile arasında, anılan maddede ifade edildiği şekliyle bir bağlılık ya da ilişki olması düşünüleme­yeceğinden, 5. maddeye aykırılık taşıyan dava dilekçesinin reddine karar vermek ve verilen kararda dava konusu edilen işlemlerden birinin/bir kaçının, kesin ve icrai nitelikte olma­dığını vurgulamak ve yine de dava konusu edilmek isteniyor ise ayrı dilekçeyle dava konusu edilmesi gerektiğini belirt­mek, tercih edilen diğer bir yoldur.

Bu yorum ve uygulamanın benzerleri, ilk inceleme hususla­rında her hangi bir aykırılık taşıyan ve taşımayan işlemlere karşı birlikte, tek dilekçeyle açılan davalarda da yapılabilmektedir.

Yukarıdaki açıklamalara rağmen ya da bu başlık altında be­lirtilen hususlar dışında, birden fazla işleme karşı birlikte dava açma hususunda tereddüde düştüyseniz, her bir işleme karşı ayrı davalar açmanız daha doğru olacaktır.

Birden Fazla Şahsın Müşterek Dilekçe İle Dava Açması

Bu durumla, idare mahkemelerine nispeten vergi mahkeme­lerinde daha az karşılaşılmaktadır.

Birden fazla şahsın birlikte dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.

Bu kuralın uygulamada karşılaşılan hallerine aşağıdaki ör­nekleri verebiliriz.

.  ölenin mirasçıları­nın tamamı tarafından müştereken imzalanan dilekçeyle da­va açılabilmektedir.

• İştirak halinde mülkiyete konu taşınır ve taşınmaz malların aynından kaynaklanan vergilere (emlak vergisi, MTV gibi) karşı açılan davalarda, bu malların yanı sıra ortak hesaplara ve alacaklara uygulanan haciz işlemlerine karşı tüm malik­ler birlikte dava açabilir.

. İş ortaklıklarının, konsorsiyumların muhatap oldukları ihale kararları, sözleşmeler veya taahhütnamelerden kaynaklı damga vergileri ile bunların faaliyetlerinden kaynaklanan katma değer vergisi tarh ve tahakkuklarına karşı da birlikte dava açılabilir.

Bu örneklerin dışında birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tesis edilen tek bir işleme karşı birlikte dava açılması söz konusu olabilir. Ancak yukarıdaki bölümlerde açıklandığı üzere tek bir işlemin bölünerek, ilgili kısımlarının, ayrı ayrı kişiler tarafından dava konusu edilmesi gereken durumlarda olabilir (ihtiyati haciz kararı). Bu nedenle somut olaya ve tesis edilen işlemin mahiyetine göre birlikte ya da ayrı ayrı davaların açıl­ması gerektiğini belirterek konuyu sonlandıralım.