Ceza Davalarında Duruşma Tutanağı Nedir? İçerisinde Neler Bulunur?
Duruşma Tutanağı
Duruşma için tutanak tutulur. Tutanak, mahkeme başkanı veya hâkim ile zabıt kâtibi tarafından imzalanır. Duruşmada yapılan işlemlerin teknik araçlarla kayda alınması halinde, bu kayıtlar vakit geçirilmeksizin yazılı tutanağa dönüştürülerek mahkeme başkanı veya hâkim ile zabıt kâtibi tarafından imzalanır.
Mahkeme başkanının mazereti bulunursa tutanak, üyelerin en kıdemlisi tarafından imzalanır.
Duruşma Tutanağının Başlığı (CMK m. 220)
Duruşma tutanağının başlığında;
- Duruşmanın yapıldığı mahkemenin adı,
- Oturum tarihleri,
Hâkimin, Cumhuriyet savcısının ve zabıt kâtibinin adı ve soyadı,
Duruşma Tutanağının İçeriği (CMK m. 221)
Duruşma tutanağında;
- Oturumlara katılan sanığın, müdafiin, ka- tılanın, vekilinin, kanunî temsilcisinin, bilirkişinin, tercümanın, teknik danışmanın adı ve soyadı,
- Duruşmanın seyrini ve sonuçlarını yansıtan ve yargılama usulünün bütün temel kurallarına uyulduğunu gösteren unsurlar,
- Sanık açıklamaları,
- Tanık ifadeleri,
- Bilirkişi ve teknik danışman açıklamaları,
- Okunan veya okunmasından vazgeçilen belge ve yazılar,
- İstemler, reddi halinde gerekçesi,
- Verilen kararlar,
- Hüküm,
Yer alır.
Duruşma Tutanağının İspat Gücü (CMK m. 222)
Duruşmanın nasıl yapıldığı, kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılıp yapılmadığı, ancak tutanakla ispat olunabilir. Tutanağa karşı yalnız sahtecilik iddiası yöneltilebilir.
Suçun Niteliğinin Değişmesi (CMK m. 225, 226)
Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Bu hükmün konulmasının nedeni, ilk planda “dava- sız yargılama olmaz” ilkesidir. Sanığın iddianamede yasal unsurları gösterilen suçun değindiği yasa hükmünden başkasıyla mahkûm edilebilmesi için ona “ek savunma” hakkının tanınması gerekir. Sanık, suçun hukukî niteliğinin değişmesinden önce haber verilip de savunmasını yapabilecek bir hâlde bulundurulmadıkça, iddianamede kanunî unsurları gösterilen suçun değindiği kanun hükmünden başkasıyla mahkûm edilemez. Zira sanığı sürprizlerle karşı karşıya bırakmamak gerekir. Örneğin hırsızlıktan dolayı hakkında dava açılan birinin yağmadan dolayı yazmaması CMK m. 220’ye aykırı bulunarak bozma gerekçesi olarak kabul edilmiştir.
cezalandırılabilmesi için kendisine bu hakkın tanınması icap eder.
Cezanın artırılmasını veya cezaya ek olarak güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını gerektirecek hâller, ilk defa duruşma sırasında ortaya çıktığında aynı hüküm uygulanır. Buna örnek olarak da tek bir hırsızlık suçundan dolayı açılan davada, ek savunma alınmadan zincirleme suçtan hüküm kurulamaması durumunu verebiliriz. Yine örneğin teşebbüsten açılan bir davada tamamlanmış suçtan hüküm kurulabilmesi için de ek savunma hakkının tanınması zorunludur.
Ek savunma verilmesini gerektiren hâllerde istem üzerine sanığa ek savunmasını hazırlaması için süre verilir.
Yukarıdaki fıkralarda yazılı bildirimler, varsa müdafie yapılır. Müdafii sanığa tanınan haklardan onun gibi yararlanır.