CMK m. 139 Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi Nedir? Nasıl Yapılır?

Gizli soruşturmacı, gizli veya açık kimliğiy­le, işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe bulunan suçlarda, olayın aydınla­tılabilmesi için görevlendirilen kamu görevlisidir.

Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi husu­sunda öncelikle vurgulanması gereken husus, bunun adı üzerinde yalnızca soruşturma aşa­masında mümkün olmasıdır.

Gizli soruşturmacı görevlendirilebilmesi için soruşturma konusu suçun işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeple­rinin bulunması ve başka surette delil elde edi­lememesi şartlarının birlikte gerçekleşmesi gere­kir. Burada altı çizilmesi gereken husus ise 6526 sayılı Yasa değişikliğinden önce kuvvetli şüphenin başlı basına yeterli olması iken söz konusu değişiklikle, SOMUT DELİLLERE DA­YANAN kuvvetli şüphe aranır hâle gelmiştir.

Kanun hükmü uyarınca YALNIZCA KAMU GÖREVLİLERİ gizli soruşturmacı olarak görev­lendirilebilir. Bu madde uyarınca görevlendirme ancak hâkim tarafından yapılabilir. Bu nedenle özellikle Cumhuriyet savcısına kanun koyucu tarafından böyle bir yetki verilmemiş olduğuna dikkat edilmelidir.

 KORUMA TEDBİRLERİNİN GEÇİ­Cİ OLMA ÖZELLİĞİ BU KORUMA TEDBİRİNE YANSITILMAMIŞ, BU KORUMA TEDBİRİ BAKIMINDAN HERHANGİ BİR SÜRE SINIRLAMASI GETİRİLMEMİŞTİR.

Kanun’un 135/2. maddesi uyarınca, soruş­turmacının kimliği değiştirilebilir. Bu kimlikle hu­kukî işlemler yapılabilir. Kimliğin oluşturulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belgeler hazırlanabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir.

Soruşturmacı, faaliyetlerini izlemekle görev­lendirildiği örgüte ilişkin her türlü araştırmada bu­lunmak ve bu örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili delilleri toplamakla yüküm­lüdür (CMK m. 139/4). Soruşturmacı, görevini yerine getirirken suç işleyemez ve görevlendiril

diği örgütün işlemekte olduğu suçlardan sorumlu tutulamaz (CMK m. 139/5). Ayrıca kendisi ajan provokatör olmadığından, izlediği kişileri suça sevk etmesi de mümkün değildir.

Soruşturmacı görevlendirilmesi suretiyle elde edilen kişisel bilgiler, görevlendirildiği ceza soruşturması ve kovuşturması dışında kullanıla­maz. Suçla bağlantılı olmayan kişisel bilgiler der­hâl yok edilir (CMK m. 139/6).

 Burada önemli olan husus, soruş­turmacının, kovuşturma evresinde tanık olarak dinlenmesinin zorunlu olması halinde, duruşmada hazır bulunma hakkına sahip ğ bulunanlar olmadan veya ses ya da görüntüsü değiştirilerek özel | ortamda dinlenebileceği, bu durumda 27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanununun 9 « uncu maddesi hükmünün kıyasen I uygulanacağıdır. Bunun önemi ise a söz konusu hükmün CMK’ya 7078 j sayılı Kanun ile 2018 yılında eklenmiş olmasından gelmektedir.