Yıllık İzin Süreleri Nelerdir?

Yıllık İzin Süreleri

İş Kanununda yıllık ücretli izin süreleri, işçilerin işyerindeki hizmet sürelerinin uzunluğu ve yaşları esas alınmak suretiyle belirlenmiştir. Buna hizmet süresi;

a- Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b- Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c- Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, az olamaz.

Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırıla­bilir ancak toplu iş sözleşmeleri ile yıllık izin hakkı düzenlenemez.

Yıllık izin süresi belirlenirken işçinin izne hak kazandığı tarihteki hizmet süresi esas alınır. Örneğin, işyerinde 4 yıllık hizmet süresi olan bir işçi 14 günlük yıllık ücretli izine hak kazanır. İşçi bu izni iki yıl sonra kullansa bile kullanma tarihinde hizmet süresi 6 yıl olmasına rağmen, izin süresi 20 gün değil, 14 gündür.

İznin Uygulaması

İş Kanununun 56. Maddesinin ilk üç fıkrasına göre ücretli izin süresi kural olarak işveren tarafından bölünemez. Ancak söz konusu süreler tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere üçe bölünebilir.

İş Kanununun 56. Maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca işveren ta­rafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Ayrıca yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

Cumartesi çalışılmayan ve bu güne ait sürenin diğer işgünlerine bö­lünerek çalışma süresinin tamamlandığı işyerlerindeki işçilerin yıllık ücretli izin sürelerine sadece bir günlük hafta tatili günü eklenir, çalışıl mayan cumartesi günleri eklenmez.

Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.

İşyerinde Yıllık İzin Kurulunun Oluşturulması

Yıllık İzin Kurulu’na ilişkin düzenlemeler, Yıllık Ücretli İzin Yönet- meliği’nin üçüncü bölümünde yer almıştır. Anılan düzenlemeler gere­ğince, işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren ve­kilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulmak zorundadır.

İşçi sayısı yüzden az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işve­ren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilecektir.

İzin Kurulunun Oluşumu

Yıllık izin kurulunun başkanı işveren temsilcisidir. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilmelidir.

Sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir toplantıda açık oyla seçilir. İzin kurulu başkanı ile üye ve yedekleri işye­rinde işveren tarafından ilan edilmelidir.

Asil üyelerin yokluğunda yedeklerin biri başkanın çağrısı üzerine toplantıya katılır.

Herhangi bir nedenle eksilen üye ve yedekler, aynı şekilde tamam­lanacaktır. Üyelerinin seçimi iki yılda bir yapılan izin kurulunun yeni üyeleri seçilinceye kadar eski kurul üyeleri görevine devam eder.

03.03.2004 tarihinde Resmi Gazete’de yayımı ile yürürlüğü giren Yıl­lık Ücretli İzin Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesinden sonra yeni açıla­cak işyerlerinde seçim, işyerlerinin faaliyete geçtiği tarihi takip eden bir yıl içerisinde yapılmalıdır.

İzin Kurulunun Görev ve Yetkileri

İzin kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:

a- İşçiler tarafından verilip işveren veya işveren vekili tarafından

b- İzin çizelgelerini; işçilerin kıdemlerini, izni belirli bir dönemde kullanmak bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini, işin aksamadan yürütülmesini ve işçi sayısını göz önünde bulundurarak hazırlamak,

c- İşçilerin yıllık izin hakları ile ilgili dilek ve şikayetlerini inceleye­rek sonucunu işverene ve ilgili işçiye bildirmek,

d- Her yıl ücretli izinlerin daha yararlı geçirilebilmesi için kamplar ve geziler düzenlemek, bu konuda alınması mümkün olan tedbirleri araştırmak ve işverene tekliflerde bulunmak.

İzin kurulunun çalışmaları için gerekli yer, eleman, araç ve gereçler işveren tarafından sağlanmalıdır.

İzin Kurulunun Toplantıları

İzin kurulu kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıl­lık izin çizelgelerinin hazırlanması sırasında ve gerektikçe başkanın çağ­rısı ile iş saatleri içerisinde toplanır. Toplantılarda alman kararlar ve ya­pılan işler izin kurulu karar defterine yazılarak imzalanmalıdır.

Yıllık İzin Çizelgelerinin Hazırlanması ve İlanı

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğfnin 19. maddesinde izin kurulunca hazırlanıp ilan edilecek çizelgede hangi hususların bulunması gerektiği de belirtilmiştir. Bu çizelgede işçinin;

a- Adı soyadı,

b- Sicil numarası,

c- İşe giriş tarihi,

d- Yıllık izne hak kazandığı tarih,

e- İşyerindeki çalışma süresi,

f- İzin günleri sayısı,

g- Yol izni günleri sayısı,

h- İznin başlama tarihi,

ı- İznin sona ereceği tarih bulunmalıdır.