Trafik Kazasından Doğan Tazminat Talebi
T.C YARGITAY
11.Hukuk Dairesi
Esas: 1999 / 9238
Karar: 2000 / 29
Karar Tarihi: 17.01.2000
ÖZET: Somut olayda davanın açıldığı mahkeme hiçbir davalının ikametgahı mahkemesi olmadığı gibi, ortak yetkili mahkeme de değildir. Bu durumda yetki itirazında bulunan davalıların yetki itirazının dikkate alınarak davanın bunlar için tefriki ve her biri için ayrı ayrı yetkisizlik kararı vermesi gerekirken, sadece bir davalının yetki itirazı dikkate alınarak, bu davalının ikametgah mahkemesi yetkili kabul edilerek, tüm davalılar açısından yetkisizlik kararı verilmesi ve yetki itirazında bulunan diğer davalının itirazının gözetilmemesi doğru görülmemiş ve kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
(6762 S. K. m. 787) (1086 S. K. m. 9, 10)
Tazminat Davası
Dava: Taraflar arasındaki davanın Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesince görülerek verilen 9.6.1999 tarih ve 1999/322 – 1999/507 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı Can Turizm Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi V. Çilekli tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Karar: Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi F. Çağan’ın davalı Can Turizm Ltd. Şti. nin işleteni, diğer gerçek kişi davalıların maliki ve sürücüsü bulundukları araçla yolculuk yaptığı sırada, aşırı hız ve karayolunun bozuk olmasından dolayı meydana gelen kazada vefat ettiğini, ölümü ile mirasçıları olan anne baba ve kız kardeşinin maddi ve manevi desteğinden yoksun kaldıklarını ileri sürerek, toplam 4.075.000.000 lira maddi ve manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Hüseyin Turgut vekili, müvekkilinin İskenderun da ikamet ettiğini dolayısıyla davaya bakmaya İskenderun mahkemelerinin yetkili olduğunu savunmuştur.
Davalı Can Turizm Ltd. Şti. temsilcisi, davaya bakmaya Hatay Mahkemelerinin yetkili olduğunu savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre, davanın taşıma sözleşmesinden kaynaklandığı, Mersin Mahkemelerinin davaya bakmaya yetkili bulunmadığı gerekçesiyle, dava dilekçesinin yetki nedeniyle reddine, karar kesinleştiğinde dosyanın İskenderun Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Davanın Açıldığı Mahkemenin Hiçbir Davalının İkametgahı Mahkemesi Olmaması
Kararı, davalı Can Turizm Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
Dava, Hüseyin Turgut vekili, müvekkilinin İskenderun’da ikamet ettiğini ve davanın İskenderun Mahkemelerinde görülmesini istemiştir.
Davalı Can Turizm Ltd. Şti. temsilcisi, temsil ettiği firmanın Hatay olduğunu ve davanın Hatay Mahkemelerinde görülmesi gerektiğini savunmuştur.
Taşıma sözleşmesinden kaynaklanan davalarda HUMK. nun 10. maddedeki ilkelere göre yetkili mahkeme, davalıların ikametgahı, taşıma sözleşmesinin ifa yeri, davalı taşıyıcının dava açılması sırasında orada bulunması koşulu ile sözleşmenin yapıldığı yer ve davalı şubesinin bulunduğu yer mahkemeleridir.
Davalıların Yetki İtirazının Dikkate Alınarak Davanın Tefriki Gereği
Dava, bu mahkemelerden hiçbirinde açılmaz ve yetkisiz bir mahkemede açılır, davalılardan biri veya bir kaçı itiraz etmez, diğeri veya diğerleri yetki itirazında bulunursa, bu halde HUMK. nun 9/II. cümle bir uygulanmaz. Bu durumda yetki ilk itirazında bulunmayanlar için mahkemenin yetkisi kesinleşir. Yetki itirazında bulunanların itirazları kabul edilerek dava bunlar için tefrik edilerek yetkisizlik kararı verilmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan davalıların ikametgahı veya yetki itirazında gösterdikleri özel yetkili mahkeme başka yer ve her davanın yetki itirazında yetkili gösterilen yerdeki mahkemeye gönderilmesine karar vermelidir.
Somut olayda davanın açıldığı mahkeme hiçbir davalının ikametgahı mahkemesi olmadığı gibi, ortak yetkili mahkeme de değildir. Bu durumda yetki itirazında bulunan davalıların yetki itirazının dikkate alınarak davanın bunlar için tefriki ve her biri için ayrı ayrı yetkisizlik kararı vermesi gerekirken, sadece bir davalının yetki itirazı dikkate alınarak, bu davalının ikametgah mahkemesi yetkili kabul edilerek, tüm davalılar açısından yetkisizlik kararı verilmesi ve yetki itirazında bulunan diğer davalının itirazının gözetilmemesi doğru görülmemiş ve kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalının temyiz itirazının kabulü ile kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, oybirliği ile karar verildi.