TCK m 258 Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması Suçu ve Cezası

MADDE 258.- (1) Görevi nedeniyle kendisine verilen veya aynı nedenle bilgi edindiği ve gizli kalması gereken belgeleri, kararları ve emirleri ve diğer tebligatı açıklayan veya yayınlayan veya ne suretle olursa olsun başkalarının bilgi edinme­sini kolaylaştıran kamu görevlisine, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Kamu görevlisi sıfatı sona erdikten sonra, birinci fıkrada yazılı fiilleri iş­leyen kimseye de aynı ceza verilir.

Kamu görevine ilişkin sırrın ifşasının cezalandırıldığı 258.madde hükmü, 765 sayılı ETCK’nun 229.maddesinin karşılığıdır. Yeni düzenlemede suçun unsurları ve seçimlik hareketleri aynen muhafaza edilmekle birlikte, açıklanan şeylerin “gizli kalması gereken” şeyler olması gerektiği 1.fıkrada vurgulanmış, 2.fıkrada ise kamu görevlisi sıfatı sona erdikten sonra da göreve ilişkin sırrın açıklanmasının aynı ce­zayı gerektirdiğine ilişkin hüküm öngörülmüştür. Buna karşılık, ETCK’nun 229/2.fıkrasmda “Devletçe neşir ve ilanı talep edilen kararları mazeretsiz yayınla­mama” biçiminde tanımlanan suç tipine yeni düzenlemede yer verilmemiştir.

Suçla Korunan Hukuksal Değer

Bu suç tipi ile korunmak istenilen hukuksal yarar, kamunun güvenilirliği ve sa­dakat ilkesidir. Kamu görevlisi, ifa ettiği kamu göreviyle ilgili olan ve gizli tutulma­sı yani sır olarak saklanması gereken bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.

Suçun Konusu

Bu suçun maddi konusu, ifa edilen kamu göreviyle ilgili olan ve gizli tutulması yani sır olarak saklanması gereken bilgilerdir.madde “sır” olarak kabul edilen şey­ler ise, kamu görevlisine görevi nedeniyle verilen veya aynı nedenle bilgi edindiği ve gizli kalması gereken belgeler, kararlar, emirler ve diğer tebligatım içerdiği bilgilerdir. Ancak, bunların (belgeler, kararlar, emirler ve diğer tebligatın) suçun konusunu oluşturabilmesi için gizli kalması gerektiğine dair ilgili mevzuatta hü­küm bulunması gerekir. Örneğin, 1593 sayılı UHK’nun 104.maddesinde böyle bir açıklama yasağı öngörülmüştür.

Gizli kalması gereken bilgilerin Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal ya­rarlarını ilgilendirmesi durumunda YTCK’nun 329., bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğinde olması halinde YTCK’nun 132. ve 137.maddelerine uyan suçların konusunu oluşturur.

Suçun Faili

Bu suçun faili kamu görevlisidir. Kamu görevlisi sıfatı sona erdikten sonra bu fiili işleyen kişi de suçun faili sıfatıyla cezalandırılır. YTCK’nun 6.maddesindeki tanıma göre, kamu görevlisi; bir kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya se­çilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişidir. Kamusal bir faaliyetin yürütülmesini ihaleye dayalı olarak üstlenen özel hukuk kişileri ise kamu görevlisi sayılmazlar.

Suçun Maddi Unsuru

Bu suçun maddi unsuru, kamu görevlisinin görevi nedeniyle kendisine verilen veya aynı nedenle bilgi edindiği ve gizli kalması gereken belgeleri, kararları ve emirleri ve diğer tebligatı açıklaması veya yayınlanması veya ne suretle olursa olsun başkalarının bilgi edinmesini kolaylaştırması biçimindeki seçimlik hareket­lerden birini işlemesi ile oluşmaktadır. Kamu görevlisi söz konusu olan ve gizli kalması gereken bilgiyi ifa ettiği kamu göreviyle ilgili olarak kendisine verilmesi suretiyle veya bu nedenle edinmiş olmayıp görev dışında veya tesadüfen edinmiş ve açıklamış ise eylem 258.madde kapsamına girmez.

Göreve ilişkin sırrın görevin devamı sırasında veya kamu görevlisi sıfatı sona erdikten sonra açıklanması arasında bir fark gözetilmemiştir. Ayrıca, suçun oluşma­sı için sırrın açıklanması sonucunda kamunun veya kişilerin herhangi bir zarara uğraması da gerekmemektedir. Kamu görevlisinin, CMK’nun 47.madde-si uyarınca bir suçu açıklığa kavuşturabiiecek nitelikteki bilgileri tanık sıfatıyla mahkemeye açıklanması hukuka uygun bir eylem olduğundan suç oluşturmaz.

Gizli kalması gereken bilgi ve belgeler, açıklanmaları halinde failin mensup ol­duğu kamu kuruluşunun hukuken korunabilen bir menfaatine zarar verebilecek nitelikte olanlardır; bu menfaat hukuken korunabilen bir şey değilse, hukuka aykırı bir nitelik taşımakta ise, bunun açıklanmasıyla bir zarar verilebileceği de kabul olunamayacağından eylem 258.madde kapsamında mütalaa edilemez.

Kamu görevlisinin, göreve ilişkin sırrı açıklaması karşılığında kişiyle vardığı an­laşma çerçevesinde yarar sağlaması ise rüşvet (252.md.) suçunu oluşturur.

Suçun Manevi Unsuru

Bu suç ancak doğrudan kastla işlenebilir. Bu nedenle, suçun manevi unsurunun oluşabilmesi için, failin görevi nedeniyle kendisine verilen veya aynı nedenle bilgi edindiği belge, karar ve emir ve diğer tebligatın içeriklerinin gizli kalması gereken “sır” niteliğinde olduğunu bilerek ve isteyerek açıklaması veya yayınlanması veya başkalarının bilgi edinmesini kolaylaştırması gerekir. Ancak, bu tür gizli bilginin veya belgenin başkalarının eline geçmesini kolaylaştırma haline failin taksirli hare­keti, örneğin içinde gizli belgelerin bulunduğu dolabı kilitlemeyi unutmuş olması yol açmışsa, 258.maddedeki suç oluşmaz, bu durum fail hakkında disiplin soruş­turması yapılmasını gerektirir.

Suça Etki Eden Nedenler

Bu suçla ilgili olarak cezanın artırılmasını veya daha az ceza verilmesini gerekti­ren özel bir hükme yer verilmemiştir.

Teşebbüs

Bu suç, gizli kalması gereken hususları açıklamak, yayınlamak ve­ya her ne suretle olursa olsun bunlardan başkalarının bilgi edinmelerini kolaylaş­tırmakla tamamlanmaktadır. İcra hareketlerinin bölünebildiği durumlarda, örneğin fiilin yayınlanmak suretiyle işlenmesi durumunda teşebbüs aşamasında kalması mümkündür.

İştirak

Bu suç fail bakımından “özgü suç’ niteliğinde olup ancak bir kamu görevlisi tarafından işlenebilir. Kamu görevlisi olmayan diğer kişiler bu suça ancak azmettiren veya yardım eden sıfatıyla iştirak edebilirler (YTCK 40/2.md.). Suça iştirakten dolayı sorumlu tutulabilmek için suçun en azından teşebbüs aşamasına varmış olması gerekir.

İçtima

Maddede özel bir içtima kuralı öngörülmediğinden, suçların içtimaına ilişkin sorunların genel hükümler çerçevesinde çözümlenmesi gerekir.

Kovuşturma

Göreve ilişkin sırrın açıklanması suçu, göreve ilişkin bir suç ol­duğundan, fail hakkındaki kovuşturma 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Gö­revlilerinin Yargılanması Hakkındaki kanun hükümleri uyarınca merciinden izin alınmak suretiyle yapılır.

Görevli Mahkeme

5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 11.maddesi uyarınca, bu suç dolayısıyla açılan davaya bakma görevi asliye ceza mahkemesine aittir.

Suçun Yaptırımı

Bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasıdır. Kamu görevlisi sı­fatı sona erdikten sonra bu fiilleri işleyen kimseye de aynı ceza verilir.

Dava Zamanaşımı

YTCK’nun 66/1-e bendi uyarınca bu suçun dava zamana­şımı süresi sekiz yıldır.