TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu ve Cezası
MADDE 215.- (1) İşlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişiyi alenen öven kimse, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Açıklama
215.madde hükmü, 765 sayılı ETCK’nun 312.maddesinin 1.fıkrasının karşılığıdır. Yeni düzenlemede, eski hükümden farklı olarak sadece soyut olarak bir suçun övülmesi veya iyi görüldüğünün söylenmesi suçun oluşması için yeterli sayılmamış, işlenmiş olan bir suçun veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişinin alenen övülmesi koşulu getirilmiştir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Suçla Korunan Hukuksal Değer
Bu suç tanımıyla korunmak istenilen hukuksal yarar, toplum hayatının huzur ve güvenlik içerisinde yürümesinin sağlanmasıdır. Bu suretle, kamu güvenliğinden dalıa geniş, kamu düzeninden ise daha dar bir anlam taşıyan ve bireyler arasındaki ilişkilerde, hukukun egemen olduğu toplum düzenini ifade eden kamu barışının korunması amaçlanmıştır.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Suçun Faili
Bu suçun faili herhangi bir kimse olabilir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Suçun Maddi Unsuru
Bu suçun maddi unsuru, işlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kimseyi alenen övmektir.
“Övme” kavramı; beğenilen ve benimsenen belirli bir şeyi muhataba da aşılamak amacıyla gayret sarfetme anlamına gelir. İşlenmiş olan bir suçu övmek başkalarını suç işlemeye dolayısıyla tahrik etmektir. Suç işlemiş olan kişinin övülmesi halinde, aslında bu kişi aracılığıyla işlenmiş bir suç övülmektedir. Bu gibi durumlarda muhatabın suç işlemeye karşı direnci azalmakta ve yeni suçlar işlemesine yol açmakta ve hukuka aykırı bir eylemin haklılığı konusunda kişilerde bir bilinç oluşturmaktadır.
İşlenmemiş bir suçun soyut olarak övülmesi 215.maddenin kapsamına girmez. İşlenmiş bir suçtan söz edilebilmesi için, bu suçun en azından teşebbüs aşamasında kalmış olması gerekir. Suçun maddi unsurunu oluşturan iki seçimlik hareket sözkonusudur. Birinci seçimlik hareket, işlenmiş olan bir suçu övmek, ikinci seçimlik hareket ise işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişiyi övmektir. Bu seçimlik hareketlerden birinin işlenmesi suçun oluşması için yeterlidir. Suçun işlenmiş olduğunun kanıtlanmış olması kanaatimizce yeterli olup, ayrıca bu suçtan dolayı kesin hüküm bulunması gerekmez. İşlenmiş olan suçun zamanaşımına uğramış olması, cezalandırılabilirle koşulunun bulunmaması, suçu işleyen failin kusur yeteneğinin bulunmaması önemli değildir. Hatta, birinci seçimlik hareket olan işlenmiş olan bir suçu övmek fiili bakımından suçun failinin belirlenmiş olmasına dahi gerek yoktur.
Övme fiili, sözle işlenebileceği gibi, yazı, işaret, karikatür, jest gibi davranışlarla veya basın, şarkı, sinema, tiyatro, radyo, televizyon, internet aracılığıyla da işlenebilir. İşlenen suçun toplumda genel tasvip görmesi (örneğin çocuğa tecavüz edenin öldürülmesi gibi), suçu ortadan kaldırmaz.
Övülen fiilin ceza kanunu veya özel kanunlarda tanımlanan bir suç olması gerekir. Sadece disiplin cezasını gerektiren eylemler ile kabahat nevinden eylemlerin övülmesi ile suç oluşmaz. Maddede “işlenmiş olan bir suç” veya “işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişi”nin övülmesinden söz edildiğinden ve taksirli suçun mahiyeti gözetildiğinde taksirli bir fiilin övülmesi suretiyle muhatabın suç işlemeye tahrik edildiği söylenemeyeceğinden, övülen suçun, kasti suçlardan olması gerektiği doktrinde ve uygulamada benimsenmiştir. Övülen suça ait yasa normunun suç tarihinde yürürlükte bulunması da gerekir.
Suçu ve suçluyu övme suçu, bir zarar suçu olmayıp biçimsel nitelikte bir tehlike suçu olduğundan, suçun oluşması için failin kastettiği sonucun meydana gelmesi, yani muhatabın övülen suçu işlemesi veya psikolojik olarak bu fiilin muhatabı etkilemiş olup olmadığının da önemi yoktur.
Övülen somut (işlenmiş)suçta hukuka uygunluk nedeni varsa, bu durumda övme fiili suç oluşturmaz. Örneğin, meşru savunma koşullarında adam öldürme fiilinin övülmesinde veya diğer hukuka uygunluk nedenlerinin (kanun hükmünün veya amirin emrinin yerine getirilmesi, zorunluluk hali, hakkın kullanılması gibi) bulunduğu bir suçun veya bu suçu işleyen kişinin övülmesi hallerinde 215. maddede tanımlanan suç oluşmaz. Kişinin övülmesi ile işlediği suç arasında bir bağlantı kurulamazsa bu durumda da suç oluşmaz.
Suçu veya suçluyu övme fiillerinin suç oluşturabilmesi için aranan tamamlayıcı unsur “aleniyet”tir. “Aleniyet” kavramı, suçun herhangi bir kimsenin görüp duyabileceği yerde işlenmesi anlamına gelir. Aleniyetin varlığı için, fiilin umumi bir yerde işlenmesi, bir veya birkaç kişinin bulunması ve işlenen fiili görüp işitmesi zorunlu olmayıp, umumi olmayan bir yerde işlenmesine karşın bir veya birden fazla kimsenin bu fiili görme ve işitebilme ihtimalinin bulunması yeterli sayılır.
Henüz işlenmemiş olan bir suçun soyut olarak övülmesi bu suçu oluşturmaz, eğer koşulları varsa 214/1.maddeye uyan “suç işlemeye tahrik” suçu oluşabilir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Suçun Manevi Unsuru
Bu suçun manevi unsurunun oluşması bakımından, failin bu eylemleri bilerek, iradi olarak genel suç işleme kastıyla işlemesi yeterlidir. Bu suç, bir zarar suçu olmayıp tehlike suçu niteliğinde olduğundan suçun oluşması için, failin suçu ve suçluyu övme fiilini hangi saikle işlediği önemli değildir, bu itibarla ayrıca özel kast aranmaz. Diğer bir anlatımla, failin herhangi bir saik gözetmeden bu övme fiilini icra etmesiyle, bu fiili örneğin politik, ekonomik, ırksal veya dinsel motiflerle işlemiş olması arasında suçun oluşumu bakımından bir fark bulunmamaktadır. Bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Suça Etki Eden Nedenler
“Kamu Barışına Karşı Suçlar” bakımından ortak hüküm olan 218.madde uyarınca, bu suçun basın veya yayın yoluyla işlenmesi halinde temel ceza yarı oranında
artırılır. Bu suçla ilgili olarak başkaca cezayı artıran veya daha az cezayı gerektiren özel bir hüküm öngörülmemiştir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Teşebbüs
Suçun neticesi harekete bitişik, ani ve icrai bir suç niteliğinde olması nedeniyle, suçun icra hareketlerinin kısımlara bölünmesinin mümkün olduğu durumlarda, örneğin övme fiilinin basılmış eserler yoluyla işenmesi durumunda, suçu ve suçluyu öven yazı, basılmasına rağmen henüz dağıtılmadan bir ihbar üzerine yakalanmışsa suçun teşebbüs derecesinde kaldığının kabulü gerekir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu İştirak
Bu suç iştirak bakımından farklı bir özellik göstermediğinden, bu suça iştirakin her hali (37-39.md.) olanaklıdır.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu İçtima
Özel bir içtima kuralı getirilmediğinden, suçların içtimai hususunda genel hükümler (42-44.md.) uygulanır. Bu suçun zincirleme suç biçiminde işlenmesi mümkündür. Örneğin suçu veya suçluyu övme fiilinin devam eden konferanslarda birkaç kez tekrarlanması halinde YTCK’nun 43.maddesinin uygulanması gerekir. Övme fiili icra edilirken, örneğin suçu övmekle birlikte, Devletin yargı organları, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti alenen aşağılanmışsa failin ayrıca 301/2.madde uyarınca gerçek içtima kuralına göre cezalandırılması gerekir.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Kovuşturma
Bu suçun soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılır.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Görevli Mahkeme
5235 sayılı Kanunun lO.maddesi uyarınca bu suç dolayısıyla açılan davalara bakma görevi sulh ceza mahkemesine aittir. Ancak, suçun basılmış eserler yoluyla işlenmesi durumunda, 5187 sayılı Basın Kanunu’nun 27. maddesi uyarınca görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Bu durumda, aynı yerde asliye ceza mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması halinde bu davalar iki numaralı mahkemede görülür ve bu davalar acele işlerden sayılır.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Suçun Yaptırımı
1 aydan (49/1.md.) iki yıla kadar hapis cezasıdır.
TCK m 215 Suçu Ve Suçluyu Övme Suçu Dava Zamanaşımı
YTCK’nun 66/1-e bendi uyarınca, bu suçun dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.