TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu ve Cezası
MADDE 179.- (1) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Açıklama
179.madde hükmünün ETCK’da tam olarak karşılığı bulunmamaktadır. Maddenin 2.fıkrasında tanımlanan suç, kara ulaşım araçları bakımından ETCK’nun 565. maddesinde yer alan kabahate benzerlik göstermekte ise de, yeni düzenlemede cürüm-kabahat ayrımının kaldırılması nedeniyle bu suç kasten işlenebilen bir somut tehlike suçu olarak düzenlenmiş ve unsurları farklılaştırılmıştır. Maddenin 1. fıkrasında tanımlanan suç, ETCK’nun 379., 382., 385.maddelerinin karşılığı olup yine somut bir tehlike suçu niteliğinde düzenlenmiştir.maddenin 3.fıkrasında tanımlanan suçun ETCK’da karşılığı bulunmamaktadır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Suçla Korunan Hukuksal Yarar
Bu suçlarla korunmak istenilen hukuksal yarar, trafik güvenliğini tehlikeye sokan bu filer nedeniyle bireylerin hayatı, sağlığı veya malvarlıklarının ve dolayısıyla kamu güvenliğinin korunmasını sağlamaktır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Suçun Faili
Maddede tanımlanan suçların faili herhangi bir kimse olabilir.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Suçların Maddi Unsurları
1.Fıkrada Tanımlanan Suçun Maddi Unsuru
179.maddenin l.fıkra-sında tanımlanan suçun maddi unsuru; kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şeye koyarak yada teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olunması biçimindeki seçimlik hareketlerden birinin gerçekleştirilmesi ile oluşmaktadır.
Somut bir tehlike suçu niteliğinden dolayı bu seçimlik hareketlerin 179/1. fıkradaki suçu oluşturabilmesi için başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından genel olarak bir zarar tehlikesine neden olabilme olasılığı yeterli olmayıp, yapılan davranışın korunan bu hukuksal değerler açısından gerçekten somut, münferit olayda saptanabilir bir zarar tehlikesi doğurmuş olması gerekir.
Burada sözü edilen işaretlerin, kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş olması gerekir. Bu işaretler sesli, ışıklı, sinyalli olabilir. Örneğin bir geminin imdat sireni de bu kapsamdadır. Deniz fenerlerinin konulduğu yerden kaldırılması, karayolunda sürücülere hitap eden trafik işaretlerinin değiştirilmesi, demiryolunda işaretlerin konuldukları yerden kaldırılması, rayların makaslarının kapatılarak veya açılarak yada yanlış işaretler verilerek trafik güvenliğinin tehlikeye sokulması buna örnek olarak verilebilir.
Seçimlik hareketlerden birisi de, kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarının geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey konulması, örneğin demiryolu üzerinde bir barikat oluşturulması gibi davranışlardır. Ancak, konulan şeyin trafik güvenliğini tehlikeye sokmaya elverişli bir şey olması gerekir.
Seçimlik hareketlerin sonuncusu, ulaşım araçlarının teknik iletişim sistemine yani bunların motor, bilgisayar sistemleri ile aracın hareketini, durmasını veya yavaşlamasını sağlayan sistemlerine müdahale edilmesidir. Ancak bu müdahalenin suçu oluşturabilmesi için korunan hukuksal yarar açısından somut bir tehlike doğurması gerekir. Ayrıca zarar neticesinin gerçekleşmesi gerekmez.
2.Fıkrada Tanımlanan Suçun Maddi Unsuru
179.maddenin 2.fıkra-sında tanımlanan suçun maddi unsuru, kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarınm, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesi ile oluşmaktadır. Bu suçun somut bir tehlike suçu niteliğinde olması nedeniyle, suçun oluşabilmesi için ulaşım aracının salt trafik düzenine aykırılığı yeterli değildir. Keza, aracın trafik güvenliği için öngörülmüş bakım ve ona- rımlar yapılmadan trafiğe çıkarılması da yeterli değildir. Ayrıca, aracın trafik düzenine aykırılığı yada trafik güvenliği için öngörülmüş bakım ve onarımı yapılmamış aracın trafiğe çıkarılması suretiyle kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde kullanılması gerekir. Örneğin, dört şeritli otoyolda trafiğin sakin olduğu sırada azami hız sınırının üzerinde bir süratle araç sürülmesi halinde, somut olayda başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından somut bir tehlike oluşmayabilir. Bu durumda 179/2.fıkradaki suç oluşmaz ve sadece 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre idari para cezasını gerektiren bir kabahat sözkonusu olur. Keza, kişinin kullandığı araçla ilgili olarak sürücü belgesine sahip olmaması 2918 sayılı KTK’nun 36.maddesine uyan ve idari para cezasını gerektiren bir kaballat oluşmaktadır. Ancak, kullandığı araçla ilgili olarak geçerli sürücü belgesi olmadan araç kullanan kişi, başka bir trafik kuralını ihlal ettiği veya bir trafik kazasına neden olduğu takdirde, fiil artık salt kabahat olarak nitelendirilemez ve bu durumda kişinin 179/2.fıkra hükmüne göre cezalandırılması gerekir. Bunun için kişinin neden olduğu trafik kazasında mutlaka başkalarının ölmüş veya yaralanmış olması gerekmemektedir. Sürücü belgesiz araç kullanan kişinin neden olduğu trafik kazasının sadece maddi hasarla sonuçlanması halinde de 179/2. fıkradaki suç oluşur. Ancak, trafik güvenliği bakımından tehlikeli görüldüğü için sürücü belgesi geri alınmış veya iptal edilmiş olan kişinin araç kullanarak trafiğe çıkması başlı başına somut bir tehlike meydana getirdiğinden başkaca bir trafik kuralını ihlal etmesine gerek bulunmaksızın bu davranışı 179/2.fıkra hükmünün uygulanmasını gerektirir.
3.Fıkrada Tanımlanan Suçun Maddi Unsuru
179.maddenin 3.fıkra-smda tanımlanan suçun madde unsuru, kişinin alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle yada başka nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanması hallerinde oluşmaktadır.
Alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olan kişilerin davranışlarında değişme olmakta, fizyolojik ve metabolik reaksiyonlarda bozukluk meydana gelmekte, sinir sistemi üzerindeki etkisiyle psikolojik anormallikler ortaya çıkmaktadır. Yine sarhoş olan kişinin duygu, düşünce, idrak (algılama) yetenekleri değişmekte, koordinasyon ve motor fonksiyonlarında bozukluklar görülmektedir. Alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığının insanın ruh ve beden sağlığı üzerinde yaptığı tahribat tıp biliminin araştırma konusuna girmekle birlikte, alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen kişinin araç kullanması 179/3.fıkraya uyan somut tehlike suçunu oluşturmaktadır. Somut tehlikenin varlığı için, kişinin salt alkollü veya uyuşturucu maddenin etkisinde olması yeterli değildir. Yönetmelikte belirlenen % 50 promilin üzerinde alkollü olarak araç sürülmesi 2918 sayılı KTK’nun 48.maddesine uyan ve sürücü belgesinin alınmasını idari para cezasını gerektiren bir kaballat olarak tanımlanmıştır. Bu durum trafik güvenliği açısından soyut bir tehlike oluşturmaktadır. Somut tehlikenin varlığı ve 179/3. fıkrada ki suçun oluşabilmesi için araç sürücüsünün, Yönetmelikte belirlenen azami sınırın üzerinde alkollü olmakla birlikte, örneğin kırmızı ışıkta geçmek veya trafik kazasına neden olmak gibi başka bir trafik kuralını ihlal etmesi gerekir. Aksi durumda salt alkollü olmak sadece soyut tehlike oluşturan 2918 sayılı KTK.nun 48.maddesine uyan kabahati oluşturacaktır.
Kişi, başka nedenle de emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek durumda ise yine 179/3.fıkradaki suç oluşur. Bu bakımdan, örneğin, uzun süre araç kullanmak dolayısıyla yorgun ve uykusuz olan kişilerin araç kullanmaya devam etmesi halinde de bu suçun oluştuğunu kabul etmek gerekir. Keza, gözlerinde ileri derecede görme kusuru bulunmasına karşın her nasılsa sürücü belgesi almış olan bir kişinin bu durumda ulaşım aracını kullanması halinde de somut bir tehlike sözkonusu olduğunun kabulü gerekir.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Suçun Manevi Unsuru
179.maddede tanımlanan suçlar ancak kasten işlenebilir. Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma suçu 18O.maddede tanımlanmıştır. Ancak, karayolu ulaşımı 180.maddedeki suç tanımı dışında tutulmuştur. Karayolu ulaşımına ilişkin trafik güvenliğinin taksirle yani dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali sonucunda tehlikeye sokulması halinde 2918 sayılı KTK hükümlerine göre idari para cezasını gerektiren bir kabahat söz konusudur.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Suça Etki Eden Nedenler
179.maddedeki suçlardan dolayı cezanın artırılmasını veya daha az ceza verilmesini gerektiren herhangi bir özel hükme yer verilmemiştir.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Teşebbüs
Bu suçların somut tehlike suçu niteliğinde bulunması nedeniyle korunan hukuksal değerler açısından somut, münferit olayda saptanabilir bir zarar tehlikesini doğuran hareketin icra edilmesiyle esasen suç tamamlanacağından, kanaatimizce bu suçlara teşebbüs mümkün değildir.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu İştirak
Bu suçlara iştirakin her hali (YTCK 37-41.md.) mümkündür.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu İçtima
Suçların içtimai konusunda bu suçlarla ilgili özel bir hüküm öngörülmediğinden, bu husus genel hükümler (42-44.md.) çerçevesinde çözümlenecektir.
Bu suçların oluşabilmesi için, olayda kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından somut bir zarar tehlikesinin doğması yeterli olup ayrıca ölüm, yaralanma veya malın zarara uğraması gibi sonuçların gerçekleşmesi aranmamıştır. Bu itibarla, maddede tanımlanan biçimde trafik güvenliğinin kasten tehlikeye sokulması, örneğin aldığı alkolün etkisiyle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen trafiğe çıkan kişinin sebebiyet verdiği trafik kazasında ölüm veya yaralanma meydana gelmiş ise, bu durumda failin 179/2-3.fıkradaki suçtan ve olası kastla işlediği yaralama (86., 87. veya 88. ve 21/2.md.) veya kasten öldürme (81., 21/2.md.) suçlardan dolayı farklı neviden fikri içtima (44.md.) hükümlerine göre 43/3.fıkra hükmü de gözetilerek cezalandırılması gerekir. Zira, trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokan kişi, bu davranışı sonucunda bir trafik kazasına neden olabileceğini ve hatta, bu kazada birilerin yaralanabileceğim veya ölebileceğim öngörmesine rağmen, kendisini trafik düzenini ihlal eden davranıştan alıkoymadığından, bu kasıtlı davranış sonucunda sebebiyet verilen trafik kazasında meydana gelen yaralama veya ölüm neticesi açısından failde en azından olası kastın varlığının kabulü gerekir. Kasten yaralama suçunun şikâyete bağlı olması (86/2.md.) ve şikâyetin bulunmaması halinde ise failin sadece 179.madde uyarınca cezalandırılması gerekir. Ancak, trafik güvenliğinin taksirle tehlikeye sokulması durumunda 179.maddedeki suç oluşmayacağından, bu durumda meydana gelen ölüm veya yaralanma sonuçları açısından failin YTCK’nun 85. veya 89.maddesi uyarınca sorumluluğu sözkonusudur. Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak dolayısıyla sebebiyet verilen kazanın sadece maddi hasarla sonuçlanması durumunda ise 2918 sayılı KTK’nun 81.maddesinde tanımlanan ve idari para cezasını gerektiren kaballat sözkonusu olacaktır. Ancak, trafik kuralları kasten ihlal edilerek maddi hasarlı trafik kazasına neden olunmuşsa, bu durumda 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15.maddesinin 3.fıkrası uyarınca sadece suçtan (179/2.md.) dolayı yaptırım uygulanacaktır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Kovuşturma
179.maddede tanımlanan suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Görevli Mahkeme
Maddenin 1.fıkrasındaki suçtan açılan davaya asliye ceza mahkemesinde, 2. ve 3.fıkralarındaki suçlardan açılan davalara ise sulh ceza mahkemesinde bakılır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Suçun Yaptırımı
Maddenin 1.fıkrasında tanımlanan suçun yaptırımı bir yıldan altı yıla kadar hapistir. Maddenin 2. ve 3.fıkralarındaki suçların yaptırımı ise bir aydan (49/1.md ) iki yıla kadar hapis cezasıdır.
TCK m 179 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Dava Zamanaşımı
Maddenin 1.fıkrasındaki suçun dava zamanaşımı süresi onbeş yıldır (66/1-d bendi). Maddenin 2. ve 3.fıkralarındaki suçların dava zamanaşımı süreleri ise sekiz yıldır (66/1-e bendi).