TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu ve Cezası

MADDE 133.- (1) Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

• Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi, diğer konuşanların rızası olmadan ses alma cihazı ile kayda alan kişi, altı aya kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
• Yukarıdaki fıkralarda yazılı fiillerden biri işlenerek elde edildiği bilinen bilgilerden yarar sağlayan veya bunları başkalarına veren veya diğer kişilerin bilgi edinmelerini temin eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Bu konuşmaların basın ve yayın yoluyla yayınlanması halinde de, aynı cezaya hükmolunur. (Sulh Ceza)

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Açıklama

765 sayılı TCK’da karşılığı bulunmayan 133.maddede “kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması” suçları düzenlenmiştir. Kar­şılaştırmalı hukukta, İsviçre Ceza Kanunu’nun 179 bis, 179 ter maddeleri ile Alman Ceza Kanunu’nun 201.paragrafında, İtalyan Ceza Kanunu’nun 617.maddesinde benzer düzenlemelere yer verilmiştir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçla Korunan Hukuksal Değer

Maddede tanımlanan suçlarla korunmak istenilen hukuksal yarar öncelikle kişi­lerin özel hayatının gizliliği ve korunması hakkıdır. Bunun yanı sıra kişiler arası iletişimin korunması da amaçlanmıştır.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçun Konusu

Maddenin l.fıkrasındaki suçun maddi konusu “kişiler arasındaki aleni olma­yan konuşma”, 2.fıkradaki suçun maddi konusu ise “aleni olmayan söyleşi”dir. “Söyleşi”, “arkadaşça, dostça karşılıklı konuşma, hasbıhal²³⁹” anlamına gelmekte­dir. Kişiler arasında geçen konuşmaların başkaları tarafından ancak özel gayret gösterilerek duyulabilecek olması halinde “aleni olmayan konuşma” sözkonusudur. Burada önemli olan konuşmanın yapıldığı yer değil, konuşmanın niteliğidir. Bir evde sınırlı sayıda kişiler arasında yapılan veya bir parkta iki kişi arasında geçen yani kamuya (genele) hitap etmeyen konuşmalar “aleni olmayan konuşma”ya ör­nek olarak gösterilebilir. Suçun konusunu oluşturabilmesi için konuşmanın aleni olmaması gerekmektedir. Bundan, “yalnızca konuşanların paylaştığı, başkalarının duymasını veya öğrenmesini istemediği konuşanlardan herhangi birisi için gizlilik ifade eden görüşmeler” anlaşılmalıdır. Eğer sözkonusu konuşmalar “aleni” ise yani “açık, herkesçe bilinebilir” nitelikte ise bu konuşmalar suçun konusunu oluş­turmayacaktır. Keza, ahcı ile verici arasında özel frekans kullanılmasını gerektiren taksi ve polis telsizleri, bunların dışarıdan dinlenmesi her zaman mümkün olduğu için bu suça konu oluşturmaz. Eğer kişiler arasındaki konuşma, “haberleşme” niteliğinde ise yani bir haberleşme aracı ile yapılıyorsa bu takdirde, bu konuşmaları dinleme, kaydetme ve ifşa fiilleri 133.maddenin değil 132.maddede tanımlanan suçların konusunu oluşturur.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçun Faili Ve Mağduru

133.maddenin 1.fıkrasındaki suçun faili aleni olmayan konuşmanın tarafı olma­yan herhangi bir kişi olabilir. 2.fıkradaki suçun faili ise aleni olmayan söyleşiye katılan kişilerden biridir. Failin kamu görevlisi veya belli bir meslek ve sanat sahibi kişi olması ve belli koşullarda suçu işlemesi 137.madde uyarınca cezayı ağırlatıcı “nitelikli hal” sayılmıştır.

Bu suçun mağduru ise aleni olmayan konuşma veya söyleşiye katılan ve ko­nuşmalarının gizliliği ihlal edilen herhangi bir kişi olabilir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçun Maddi Unsuru

Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların dinlenmesi veya kayda alınması

133.maddenin 1.fıkrasındaki suçun maddi unsuru, kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların bir aletle dinlenmesi veya bunların bir ses alma cihazı ile kaydedilmesi ile oluşmaktadır. Suçun oluşması için konuşmanın taraflarından her­hangi birinin rızasının bulunmaması yeterli ve zorunludur. Diğer bir anlatımla, eylemin hukuka uygun olabilmesi için, konuşmalım tüm taraflarının açık veya örtü­lü rızası gerekir. Bu bakımdan konuşmanın taraflarından birinin rızasının olması, eylemi suç olmaktan çıkarmaz.

Mekanik, elektromanyetik, dijital veya başkaca dinleme veya kayıt yapma özel­liği bulunan bir alet veya ses alma cihazı ile edeni olmayan konuşmanın “dinlenme­si” veya “kayda alınması” şeklindeki seçenekli davranışlardan birinin konuşmaya katılmayan bir kişi tarafından gerçekleştirilmesi suçun oluşması için yeterlidir. Bir aletle örneğin gizli bir mikrofonla konuşmanın dinlenmesi yeterli olup ayrıca kay­dedilmesi zorunlu değildir. Çıplak kulakla dinleme, bu madde kapsamına girmez, koşulları varsa özel hayatın gizliliğini ihlal (134.md.) suçunu oluşturabilir.

Katılmış olduğu aleni olmayan bir söyleşiyi kayda almak

133.maddenin 2.fıkrasında tanımlanan bu suçun maddi unsuru, kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların, söyleşiye katılan kişilerden biri tarafından diğerlerinin rızası olma­dan ses alma cihazıyla kayda alınması ile oluşmaktadır. Söyleşiye katılanların tü­münün rızası varsa ancak bu fiil hukuka uygun hale gelir. Söyleşiye katılanlardan birinin dahi rızasızlığı halinde konuşmaların ses alma cihazıyla kayda alınması suçu oluşturur. Buradaki rıza açık olabileceği gibi, söyleşiye katılan bir kişinin, konuşmanın ses alma cihazıyla kayda edindiğim bilmesine rağmen konuşmaya devam etmesi örneğinde olduğu gibi örtülü de olabilir.

Her iki suçun nitelikli halleri

133.maddenin 3.fıkrasında bir ve ikinci fıkra­larda tanımlanan suçların işlenmesi suretiyle elde edildiği bilinen veya böylece elde edildiği kabul edilebilecek olan bilgilerden yarar sağlanması veya bunların başkala­rına verilmesi veya bunlardan diğer kişilerin bilgi edinmelerinin temin edilmesi her iki suçun nitelikli halini oluşturan ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu konuşma içeriklerinin basın ve yayın yoluyla yayınlanması halinde fail 132/3.fıkra uyarınca cezalandırılacaktır.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçun Manevi Unsuru

Bu suçların manevi unsuru kast olup, failin bu suçların maddi unsurunu oluştu­ran dinleme veya kayda alma fiillerini mağdurların rızasızlıklarını bilerek ve isteye­rek gerçekleştirmesi gerekir. Failin saikinin önemi yoktur. Bu suçların taksirle iş­lenmesi mümkün değildir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru

Aleni olmayan konuşma veya söyleşinin kanun hükmünün yerine getirilmesi (24/l.md.) suretiyle, örneğin CMK’nun 135.maddesi hükmü uyarınca bir aletle din­lenmesi veya ses alma cihazı ile kaydedilmesi yada konuşma veya söyleşiye katılan- ların tümünün örtülü veya açık rızasının bulunması hallerinde (26/2.md.) bu eylem­ler hukuka uygun hale gelir. Keza, basının habere ulaşma ve kamuyu aydınlatma ilkeleri çerçevesinde bu filleri gerçekleştirmesi bir hakkın kullanılması (26/lmd.) olup bir hukuka uygunluk nedenidir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Teşebbüs

Salt hareket suçu niteliğindeki bu suçlara, suçun icra hareketlerine başlanmış olması halinde teşebbüs söz konusu olur. Hazırlık hareketlerinin ceza­landırılması mümkün değildir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu İştirak

133/1.fıkradaki suçun konuşmanın tarafı olmayan bir kişi tarafından işlenebilmesi nedeniyle, bu suça iştirakin her hali (37-39.md.) mümkündür. Ancak, 133/2.fıkradaki suçun faili söyleşiye katılan kişilerden biri olabileceğinden, bu özel­liğinden dolayı özgü suç niteliği taşıdığından bu suça ancak şerik (azmettiren veya yardım eden) sıfatıyla iştirak mümkündür.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu içtima

Suçların içtimaına ilişkin bu suça özgü bir hüküm bulunmadığından bu konudaki sorunların genel hükümler (42-44.md.) çerçevesinde çözümlenmesi gerekir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suça Etki Eden Nedenler

Bu suçların ortak nitelikli halleri 137.maddede gösterilmiştir. Buna göre 133.maddede tanımlanan suçların;

1. Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak su­retiyle veya,
2. Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlen­mesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Bu suçlar için daha az ceza verilmesini gerektiren herhangi bir nedene maddede yer verilmemiştir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Kovuşturma

Bu maddede tanımlanan suçların soruşturulması ve kovuştu­rulması, 139.madde hükmü uyarınca suçtan zarar görenin şikâyetine bağlıdır ve bu nedenle de CMK’nun 253. ve 254.maddeleri gereğince de uzlaşma kapsamındadır.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Görevli Mahkeme

Maddede yer alan suçlardan açılan davalara bakma göre­vi, 5235 sayılı Kanunun lO.madde hükmü uyarınca sulh ceza mahkemesine aittir. Ancak, bu konuşmaların basın yoluyla yayınlanması halinde, 5187 sayılı Basın Ka- nunu’nun 27/1.maddesi uyarınca görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Bir yerde asliye ceza mahkemesinin birden fazla dairesi bulunması halinde bu davalar iki numaralı mahkemede görülür ve bu davalar acele işlerden sayılır. Basın ve yayın yoluyla işlenen suçlarda yetkili mahkeme, 5271 sayılı CMK’nun 12/3-4-5.madde ve fıkralarına göre belirlenir.

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Suçun Yaptırımı

Maddenin 1.fıkrasında tanımlanan “kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların dinlenmesi veya kayda alınması” suçunun yaptırımı iki aydan altı aya kadar hapis cezasıdır.

2.fıkradaki “katılmış olduğu aleni olmayan bir söyleşiyi kayda alma” suçunun yaptırımı bir aydan (49/l.md.) altı aya kadar hapis veya adli para cezasıdır. Hâkim bu seçimlik cezalardan sadece birine hükmedecektir.

1. ve 2.fıkralardaki suçların nitelikli hali olan 3.fıkradaki suçun yaptırımı ise altı aydan iki yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezasıdır. Bu konuşmaların basın ve yayın yoluyla yayınlanması halinde de, faile aynı cezaya (3.fıkradaki ceza­lara) hükmolunacaktır.

Bu suçlann işlenmesi dolayısıyla özel hukuk tüzel kişileri hakkında, 60.madde gösterilen bunlara özgü (iznin iptali ve müsadere) güvenlik tedbirlerine hükmolunur (14O.md.).

TCK m 133 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu Dava Zamanaşımı

66/1-e maddesi uyarınca, bu suçların dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.