Sosyal Medya Üzerinden İşlenen Suçlarda Kimlik Tespiti
Sosyal Medya Üzerinden İşlenen Suçlar & Twitter-Facebook-Hotmail
Sosyal medya üzerinden işlenen suçlarla ilgili bir sınırlama yapmak mümkün değildir. Örnek verecek olursa hakaret, tehdit, taciz, kişisel verilerin gizliliğini ihlal gibi suçların hepsi bu ağlar üzerinden işlenebilir. Bu suçların hepsi TCK içerisinde ayrı ayrı suç olarak belirlenmişken, hepsini ortaklaştıran nokta bilişim yoluyla işlenmesi olabilmektedir Çoğunlukla, bu suçların internet yoluyla işlenmesi bir ağırlaştırıcı sebeptir. Yani suçun normal halinden daha fazla cezaya hükmolunabilir. Neredeyse her suçun bilişim yoluyla işlenebilmesi mümkündür ve bu yolun kesinlikle bilgisayar olması da gerekmez. Mesela; veri işleme kabiliyeti olan bir ATM cihazı da bu kapsama girer. Akıllı telefonların yine bu kapsamda olacağı şüphesizdir.
ŞÜPHELİNİN KİMLİĞİNİN BELİRLENMESİ
Bu suçların soruşturması sırasında en çok karşılaşılan durum şüphelinin kimliğinin belirlenememesi olmaktadır. Kimlik belirlemesi bilindiği gibi IP üzerinden yapılmaktadır. Peki suçun işlendiği site bu bilgileri kurumlarla paylaşmakta mıdır? Bu sorunun cevabına genel bir yanıt verilemez. Örneğin twitter genellikle IP bilgisi paylaşmazken, özellikle son dönemdeki gelişmelere paralel olarak, bazı engelleme ve içerik kaldırma yöntemleri uygulamaktadır. Facebook bazı ağır suçlar için Adalet Bakanlığı’nın trafik bilgisi taleplerini karşılarken bazı suçlarda bu talepleri yerine getirmemektedir veya yavaş davranmaktadır. Hotmail ise ilgili taleplerin neredeyse tamamını cevaplamakta ve bilgi paylaşımında bulunmaktadır.
Suçun işlendiği sitenin bulunduğu ülke veya merkez bölgesi de suçun soruşturulmasında önemlidir. Türkiye’nin ceza istinabe ve adli yardım anlaşmasının bulunduğu ülkeler bu talepleri daha çabuk yerine getirmektedir.
Bir diğer husus; erişim sağlayıcılarının sahip olduğu bilgilerin TİB tarafından talep edilebilmesidir.
Türkiye’de yer alan erişim sağlayıcıların trafik bilgisini saklama süreleri :
5651 sayılı İnternet Ortamında İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun, erişim sağlayıcının yükümlülüklerini düzenleyen 6. maddesinin 1. fıkrasında, erişim sağlayıcının sağladığı hizmetlere ilişkin olarak trafik bilgilerini altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla yükümlü olduğu belirtilmektedir.
Yine bu Kanuna dayanarak hazırlanan İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8 / b maddesi erişim sağlayıcıyı trafik bilgisini 1 yıl saklamakla yükümlü tutmaktadır. Görüldüğü gibi anılan yönetmelikle getirilen sınırlama nedeniyle erişim sağlayıcılar IP kayıtlarını da kapsayan trafik bilgilerini 1 yıl muhafaza etmekte, suç tarihinden itibaren 1 yıldan fazla süre geçmişse bu bilgileri verme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
IP BİLGİSİNE ULAŞILAMADI
Peki IP bilgisi paylaşılmadıysa, şüpheliye ulaşmak mümkün değil mi? Tabii mümkün. Hukuki dayanak olarak CMK 134 gösterilmektedir. Bu ve 116. maddeye göre kolluk kapınızı çalıp arama yapmak isteyecektir.
5271 S.lı Ceza Muhakemesi Kanunu MADDE 134
BİLGİSAYARLARDA, BİLGİSAYAR PROGRAMLARINDA VE KÜTÜKLERİNDE ARAMA, KOPYALAMA VE ELKOYMA
(1) Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturmada somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka surette delil elde etme imkânının bulunmaması halinde, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar programları ile bilgisayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kopya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin hâline getirilmesine hâkim tarafından karar verilir.
Bu noktadan şu soru sorulabilir. Bu paylaşımları sildim, hatta tarayıcıdan geçmişi sildim vs. Yine de kanıt bulunabilir mi? Adli bilişim yazılımları ile bilgisayarda geçmişe yönelik kurtarma yapılabilmektedir. Kısaca söyleyecek olursak, kurtarılan bilgiler delil niteliğine haizdir ve kullanılacaktır.
Ayrıca suça hareketinim gerçekleştirildiği hesap sahibinin, suça konu eylemi bizzat yaptığını ikrar etmesi durumunda ise, şüpheliye ulaşmak ve sonuç almak mümkün olabilmektedir.