Senette ve Çekte Taraflar Kimlerdir?
BONO VE ÇEKTE TARAFLAR
Keşideci: Çek, senet (özellikle bono) gibi değerli kâğıtları düzenleyen ve ödemekle yükümlü olan kişi. Bonoda tanzim eden, çekte keşideci şeklinde adlandırılır. Uygulamada pek kullanılmamakla birlikte bir poliçeyi keşide eden de aynı konumdadır.
Lehtar: Çek veya poliçenin ödeneceği, belgenin üzerinde alacaklı olarak adı yazılı olan kişi. Yani, lehine bir kambiyo taahhüdünde bulunan, senedin ilk hâmili olan ve senette -yapılacaksa- ilk ciroyu yapma yetkisine sahip olan kişi.
Ciranta: Bir kambiyo senedinin arkasını imzalayarak sadece senette yazılı hakları, ciro edilen hâmile devreden kişi (bono, çek veya poliçede ilk ciranta lehtardır).
Ciro: Emre yazılı bir senedin (özellikle kanunen emre yazılı olan kambiyo senedinin = ticari senedin) alacaklı tarafından arkasına gereken yazının yazılıp imza edilerek üçüncü bir kişiye devredilmesi. Ciro bir sözleşme değil, hukuken tek taraflı, alttaki ilişki ile bağlantısı olmayan soyut bir işlemdir.
Hamil: Çek, bono, poliçe, gönderim belgesi, hisse senedi, tahvil vb. her türlü değerli kâğıdı yasalara uygun olarak elinde bulunduran kişi.
Muhatap: Sadece poliçe ve çekte bulunur. Uygulaması bakımından çeklerde karşımıza çıkar. Türkiye’de ödenecek çeklerde muhatap olarak 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na göre ancak bir banka ya da katılım bankası (eski özel fınans kurumlan) gösterilebilir.
Aval: Ticari senetlerde (=kambiyo senetleri), ödemeden sorumlu olanların senetteki borcu ödememesi durumunda üçüncü bir kişinin (veya bazen senette adı geçen birinin) alacaklılara senet bedelini ödeyeceğine ilişkin verdiği güvence. Bir tür kefalettir. Ancak kefaletten daha ağır sonuçları vardır. Ayrıca uygulamada, senetlerin üzerinde “kefil sıfatıyla” ibaresinin yanma imza atılır. Senet üzerine kefil sıfatıyla imza konulsa da bu avaldir. Zira aval bir sözleşme değil, tek taraflı ve soyut bir kişisel taahhüttür. Ayrıca avalist de diğer senet borçluları gibi, müteselsilen (zincirleme) sorumludur.
Avalist: Ticari senetlerden doğan bir borca şerh ve imza koyarak kefil olan kişi.
Kefil: Borcunu ödemeyenin veya verdiği sözü yerine getirmeyenin bütün sorumluluğunu üzerine alan kimse.
Temlik: Bir hakkın diğer bir kimseye geçirilmesi (devir)
Temlikname: Bir hakkın diğer bir kimseye geçirildiğini gösteren belge.