Rekabet Kurulu Kararının İptali İstemi
T.C DANIŞTAY
13.Daire
Esas: 2007 / 2748
Karar: 2010 / 8
Karar Tarihi: 05.01.2010
ÖZET: 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olduğu belirtilen Türk Eczacıları Birliği karar ve uygulamalarının, Birliğin kendi görev alanına giren bir konudaki yasa maddesinin uygulanmasından kaynaklandığının öne sürülmesi nedeniyle; söz konusu karar ve uygulamaların Birliğin görev alanını belirleyen 6643 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilerek mevzuata ve hukuka uygunluğunun saptanması, dolayısıyla konunun açılacak bir iptal davasında incelenmesi gerektiğinden, Rekabet Kurulu’nun bu konuda inceleme yapmasına ve karar tesisine yetkisi bulunmamaktadır. Bu durumda; TEB’in 6643 sayılı Kanun’un 39. maddesinin (j) bendine dayalı olarak aldığı bir kararla ilgili olarak, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edildiğinden bahisle idari para cezası uygulanmasına yönelik dava konusu Rekabet Kurulu kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.(4054 S. K. m. 1, 2, 4, 16) (6643 S. K. m. 39)
Davanın Özeti: Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile bağlı eczacı odalarının, resmi/özel kurum ve kuruluşlara ilaç satışlarında indirim oranını belirlemeye yönelik karar ve uygulamalarıyla, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri belirtilerek, aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca TEB’e idari para cezası verilmesine ilişkin Rekabet Kurulu’nun 02.11.2006 tarih ve 06-79/1021-295 sayılı kararının; ilaç piyasasının kendine özgü kurallarının bulunduğu ve ilaç fiyatının devlet tarafından belirlendiği, Rekabet Kurulu tarafından bu hususun dikkate alınmadığı, 6643 sayılı Kanun’un 39. maddesinin (j) bendine dayalı olarak yapılan işlemlerin 4054 sayılı Kanun’a aykırı bir yönünün bulunmadığı, ceza takdirinde hataya düşüldüğü ve ceza miktarının fahiş bulunduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: TEB tarafından protokolde belirlenen oranın tüm yurtta uygulanmak suretiyle rekabetin ortadan kaldırılmasının amaçlandığı, TEB’in rekabet ihlalinde bulunduğunun sabit olduğu, ihlalin ağırlığı dikkate alınarak ceza verildiği belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Ahmet EĞERCİ’nin Düşüncesi: Türk Eczacıları Birliği’nin 6643 sayılı Kanun’un uygulanmasına ilişkin kararlarının, Kanun kapsamında değerlendirilerek mevzuata ve hukuka uygunluğunun saptanması hususu, açılacak iptal davasında incelenebileceğinden ve davalı idarenin bu konuda inceleme yapmasına ve karar tesisine yetkisi bulunmadığından, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Birgül KURT’un Düşüncesi: Dava, davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin Rekabet Kurulu’nun 2.11.2006 günlü, 06-79/1021-295 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
TEB’in Rekabet İhlalinde Bulunduğunun Sabit Olduğu
4054 sayılı Yasa’nın amacı 1. maddesinde; <Bu Kanunun amacı, mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları ve piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamaktır.> olarak belirlenmiş, 2. maddesinde ise, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mal ve hizmet piyasalarında faaliyet gösteren ya da bu piyasaları etkileyen her türlü teşebbüsün aralarında yaptığı rekabeti engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı anlaşma, uygulama ve kararlar ile piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmaları ve rekabeti önemli ölçüde azaltacak birleşme ve devralma niteliğindeki her türlü hukuki ve davranışlar yasa kapsamında sayılmıştır.
Bu bağlamda, Rekabet Kurulu’nun Yasa kapsamında bulunan hukuki işlem veya davranışların Yasa’ya aykırı olduğunu belirlemesi halinde, yine Yasa ile öngörülen tedbirleri alabileceği ve yaptırım uygulayabileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu Rekabet Kurulu kararıyla; Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile bağlı eczacı odalarının, resmi-özel kurum ve kuruluşlara ilaç satışlarında indirim oranını belirlemeye yönelik karar ve uygulamalarının, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. maddesi kapsamında olduğundan bahisle, aynı Kanunun 16. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacı Türk Eczacıları Birliğine idari para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanunu ile kurulan, Birlik ile bağlı eczacı odalarının görev ve yetkileri aynı Yasa ile belirlenmiş olup, dava konusu işlemin tesis edilmesine neden olan karar ve uygulamalar, 6643 sayılı Yasanın 39. maddesinin (j) bendine dayanmaktadır.
Türk Eczacıları Birliğinin 6643 sayılı Yasanın uygulanmasına ilişkin olan kararlarının, Yasa kapsamında değerlendirilerek mevzuata ve hukuka uygunluğunun saptanması hususunun, iptal davasında incelenebileceği, davalı idarenin bu konuda inceleme yapmasına ve karar tesisine yetkisi bulunmadığı görülmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptali gerekeceği düşünülmüştür.
Konunun Açılacak Bir İptal Davasında İncelenmesi Gereği
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, duruşma için önceden belirlenen 05.01.2010 tarihinde davayı temsilen gelen olmadığı, davalı Kurum vekili Av. Meltem Türkoğlu’nun geldiği, Danıştay Savcısının hazır bulunduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Gelen tarafa usulüne uygun olarak söz verilip dinlendikten ve Danıştay Savcısı’nın düşüncesi alındıktan sonra, gelen tarafa son kez söz verilip duruşma tamamlandı. Dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü;
Dava; Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile bağlı eczacı odalarının, resmi/özel kurum ve kuruluşlara ilaç satışlarında indirim oranını belirlemeye yönelik karar ve uygulamalarıyla, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri belirtilerek, aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca TEB’e idari para cezası verilmesine ilişkin Rekabet Kurulu’nun 02.11.2006 tarih ve 06-79/1021-295 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun; mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları, piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
4054 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mal ve hizmet piyasalarında faaliyet gösteren ya da bu piyasaları etkileyen her türlü teşebbüsün aralarında yaptığı rekabeti engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı anlaşma, uygulama ve kararlar ile piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmaları ve rekabeti önemli ölçüde azaltacak birleşme ve devralma niteliğindeki her türlü hukuki ve davranışlar, yasa kapsamında sayılmıştır.
Bu itibarla, Rekabet Kurulu’nun Kanun kapsamında sayılan hukuki işlem veya davranışların Kanun’a aykırı olduğunu belirlemesi halinde, yine Kanun ile öngörüleri tedbirleri alabileceği ve yaptırım uygulayabileceği açıktır.
İdari Para Cezası Uygulanmasına Yönelik Dava Konusu Rekabet Kurulu Kararının İsabetsiz Oluşu
Dosyanın incelenmesinden; TEB’in, 6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanunu ile kurulduğu ve Birlik ile bağlı eczacı odalarının görev ve yetkilerinin aynı Kanun ile belirlendiği, dava konusu Rekabet Kurulu kararıyla; TEB ve bağlı eczacı odalarının, resmi/özel kurum ve kuruluşlara ilaç satışlarında indirim oranını belirlemeye yönelik karar ve uygulamalarının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olduğundan bahisle, aynı Kanun’un 16. maddesinin 2. fıkrası uyarınca TEB’e idari para cezası verildiği, TEB’in dava konusu işlemin tesis edilmesine neden olan karar ve uygulamalarının 6643 sayılı Kanun’un 39. maddesinin (j) bendine dayandığı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olduğu belirtilen Türk Eczacıları Birliği karar ve uygulamalarının, Birliğin kendi görev alanına giren bir konudaki yasa maddesinin uygulanmasından kaynaklandığının öne sürülmesi nedeniyle; söz konusu karar ve uygulamaların Birliğin görev alanını belirleyen 6643 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilerek mevzuata ve hukuka uygunluğunun saptanması, dolayısıyla konunun açılacak bir iptal davasında incelenmesi gerektiğinden, Rekabet Kurulu’nun bu konuda inceleme yapmasına ve karar tesisine yetkisi bulunmamaktadır.
Bu durumda; TEB’in 6643 sayılı Kanun’un 39. maddesinin (j) bendine dayalı olarak aldığı bir kararla ilgili olarak, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edildiğinden bahisle idari para cezası uygulanmasına yönelik dava konusu Rekabet Kurulu kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; Rekabet Kurulu’nun 02.11.2006 tarih ve 06-79/1021-295 sayılı kararının iptaline, aşağıda dökümü gösterilen 122,40 TL yargılama giderleri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 1.000 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, 05.01.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.