NAFAKA KARARINA UYMAYANLARIN CEZASI

İlgili Yasa

Nafaka hükmüne uymayanların cezası:

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 344- Nafaka vermeye mahkum olup da ilâmda gösterilen ödeme şartlarına riayet etmiyen borçlu, alacaklının şikâyeti üzerine Tetkik Merciince tarafların hal ve vaziyetlerine göre on günden üç aya kadar hafif hapse mahkum edilir. Cezanın infazından sonra işliyecek nafaka hakkında aynı hüküm cereyan eder.

Ancak, borçlu nafakanın kaldırılması veya azaltılması hakkında dâva açmış ve borçlunun ileri sürdüğü sebepler, Tetkik Merciince cezanın tehiri talebini kabul ettirecek mahiyette bulunmuş olursa, bu madde hükmünün uygulanması yargılama sonucuna bırakılabilir.

Açıklama

Nafaka vermeğe hükümlü olup da, kesinleşen mahkeme kararında (ilâmda) gösterilen ödeme koşullarına uymayan borçlu; alacaklının şikâyeti üzerine on günden 3 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılır. Şikâyet icra tetkik (ceza) hâkimliğine yapılacaktır. Bu ceza yerine getirildikten sonra işleyecek yeni nafaka hakkında da aynı kural uygulanır.

Borçlu, nafakanın kaldırılması veya azaltılması hakkında dâva açmışsa, bu dâva sonuna kadar nafaka hükmüne uymamaktan ceza verilemiyecektir. Alacaklının şikâyeti bu dâva sonuna kadar bekletilecektir.

Nafaka hükmüne uymama suçunun oluşması için;

1. Kesinleşen bir nafaka kararı bulunmalı,
2. Bu kararın yerine getirilmesi İcra Müdürlüğünden istenmeli,
3. İcra Müdürlüğünce nafaka borçlusuna, icra emri gönderilmeli,
4. Bu icra emrine rağmen borçlu nafaka borcunu ödememiş olmalı ve en az bir aylık nafaka borcu birikmiş bulunmalı,
5. Borçlu, takip konusu nafakanın kaldırılması veya azaltılması hakkında dâva açmamış bulunmalıdır. Açılmışsa, İİY 334’ün uygulanması bu dâva sonuna ertelenecektir.
6. Nafaka alacaklısı icra ceza hâkimliğine şikâyette bulunmalı, bu şikâyet suçun öğrenildiği günden itibaren 3 aydır. Ancak, nafaka borcu belli sürelerde ödenmesi gereken bir borç olduğundan 1 aylık nafaka borcunun takibine rağmen ödenmemesi suçundan sonra ki aylarda da ödenmemesi ayrı ayrı suçu oluşturacak her suç için ayrı ceza uygulanacaktır. Burada önemli olan husus; nafaka alacaklısının her ödememeyi ayrıca şikâyet etmesi gerekeceğidir. Şikâyet etmezse, İİY 344’e göre ceza verilemez ve bu madde uygulanamaz. Burada sözü geçen nafaka borcunu ödememek suçu da şekli suçlardandır. Nafaka alacaklısı bundan zarar gördüğünü ispatlamak zorunda değildir.

Zamanaşımı

Dâva zamanaşımı 2 yıl (TCY 102/5). Ceza zamanaşımı ise verilecek cezaya göre TCY. 112/5-6’ya göre belirlenecektir.

Borçlu, nafakanın kaldırılması ve indirilmesi hakkında dâva açarsa, bu davanın sonuna kadar, nafaka kararına uymayan borçluya ceza verilmez, daha doğrusu alacaklını şikâyeti dâva sonuna kadar bekletilir.

Görevli Mahkeme

îcra (Tetkik Mercii) Ceza Hâkimliği.

Yetkili Mahkeme

Takibin yapıldığı yer icra müdürlüğünün bağlı olduğu îcra (Tetkik Mercii) Ceza Hâkimliği.

Şikâyetçi (Dâvacı)

Nafaka alacaklısı.

Sanık (Dâvâlı)

Nafaka borçlusu.

Şikâyet Koşulları

1. Nafaka ödenmesi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı olmalı,
2. Bu karar icra müdürlüğüne verilmeli,
3. İcra müdürlüğünce nafaka borçlusuna icra emri bildirilmiş bulunmalı,
4. Bu bildirim gününden itibaren bir aylık süre geçmeli yani bir aylık nafaka işlemeli,
5. Borçlu, icra emrine rağmen nafaka borcunu ödememiş olmalı.

Gözönünde Tutulacak Hususlar

1. Alacaklı, nafaka borcunun ödenmemesinden (suçun işlendiğinden) itibaren 3 ay içinde şikâyette bulunmalıdır.
2. Hâkimlikçe duruşma açılıp alacaklı ve borçlu çağrılır. Şikâyet ve savunmaları alınır.
3. Borçlunun, doğum ve suçluluk kaydı getirtilir.
4. îcra takip dosyası istenir. îcra emrinin borçluya bildirim günü saptanır. Bu bildirim gününden itibaren bir aylık nafakanın işlemiş olması şarttır.
5. Nafaka kararındaki ödeme şartı borçlu tarafından yerine getirilmediği tespit olunur.
6. Şikâyetin süresinde yapılıp yapılmadığı araştırılır. Süresinde yapılmamışsa dâva düşürülecektir.
7. Şikâyetçinin şikâyetinden vazgeçmesi veya duruşmaya gelmemesi halinde davanın düşmesine karar verilmesi gerekecektir.
8. îcra takibinden önce işleyen nafaka alacağının ödenmemesi suçun işlendiğini göstermez. Aslolan nafaka alacağı için yapılan icra takibine rağmen borcun ödenmemiş olmasıdır. Nafaka takibinden dolayı İcra Tetkik Merciine itiraz edilmişse, bu itirazın sonucu beklenmelidir.
9. Yasanın 344 üncü maddesindeki şartlar doğmuşsa, suç sabit olmuştur. Nafaka orçlusu cezalandırılacaktır. Verilecek ceza duruma göre, 10 günden (3) aya kadar hafif hapistir. Hâkim borçlunun durumunu değerlendirecektir.
10. Nafaka borçlusu, nafakanın indirilmesi veya kaldırılması hakkında dâva açmışsa, davanın sonuna kadar, cezalandırılması için açılan dâva ertelenecektir.
11. Borçluya verilecek hafif hapis cezası, 647 sayılı Yasanın 4 üncü maddesi gereğince hafif para cezasma çevrilemiyecek, ertelenemiyecektir.
12. Suç saptanamazsa, borçlunun beraatine karar verilecektir.

13.Verilecek hükümlülük kararı borçlu tarafından, beraat kararı alacaklı tarafından temyiz olunabilir. Cumhuriyet Savcılığı da karar için Yargıtay yoluna başvurabilir.