Mirasçı Olabilmenin Koşulları

Sağ olmak

Mirasçı olarak

MADDE 580- Mirasçı olabilmek için mirasbırakanın ölümü anında mi­rasa ehil olarak sağ olmak şarttır.

Mirasın açıldığı anda sağ olan mirasçı sonradan ölürse, onun miras hakkı kendi mirasçılarına kalır.

Mirasçı olabilmek için mirasbırakanın ölümü anında sağ ve mirasçılığa ehil olmak gereklidir.

Mirasçı olabilmenin koşulları;

1-Sağ doğmak şartıyla çocuk mirasçı olur.

2-Tüzel kişi olmayan insan topluluğuna belli bir amaç için yapılan bağışlar.

3-Vasiyetçinin, vefatından sonra lehine vasiyet yapılan kimse.

4-Namzet sağ ise vasiyet edilen şeyi alır.

Mirasın açılmasında sağ olan mirasçının ölümü halinde mirası, mirasçılarına geçer.

Vasiyet alacaklısı olarak

MADDE 581- Vasiyet alacaklısı olabilmek için mirasbırakanın ölümü anında mirasa ehil olarak sağ olmak şarttır.

Vasiyet alacaklısı mirasbırakandan önce ölmüş ise, tasarruftan aksi anlaşıl­madıkça, vasiyeti yerine getirme yükümlülüğü, vasiyet yükümlüsünün yararına ortadan kalkar.

Vasiyet alacaklısı vasiyet edenin ölümü anında mirasa ehil ve sağ ise vasi­yete konu mala hak kazanır. Vasiyet alacaklısı vasiyet edenden önce ölürse, vasi­yetnameden aksi anlaşılmadıkça vasiyet olunan şey mirasbırakanın mirasçılarına geri döner.

Mirasbırakan, yaptığı vasiyetnamede, lehine vasiyet yaptığı kişinin kendisin­den önce ölmesi halinde vasiyet olunan şeyin onun mirasçılarına geçeceğini vasi­yetnamesinde belirtebilir.

Cenin

MADDE 582- Cenin, sağ doğmak koşuluyla mirasçı olur.

Ölü doğan çocuk mirasçı olamaz.

Kişilik çocuğun sağ olarak doğduğu anda başlar (MY.28) Mirasçı olmak için sağ doğmak şart olduğundan ölü doğan, kürtajla alınan, düşürülen vb.çocuklar mirasçı olamazlar.

İleride doğacak çocuk

MADDE 583- Mirasın açıldığı anda henüz var olmayan bir kimseye artmirasçı veya art vasiyet alacaklısı olarak, tereke veya tereke malı bırakılabilir. Mirasbırakan tarafından önmirasçı atanmamışsa, yasal mirasçı, önmirasçı

Mirasın açıldığı zaman ileride doğacak, hatta anne rahmine düşmemiş olan kişi yararına vasiyet yapılarak; kalıtın tamamı veya bir bölümü artmirasçı veya art vasiyet alacaklısı olarak bırakılabilir. (Kurucu ikame)

Eğer vasiyet yapan ileride vasiyet ettiği mallara lehdara nakil için vasiyetçi atamamış ise kendi yasal mirasçıları bu nakil işini yapmakla yükümlüdürler.

Mirasbırakan Medeni Yasanın 526. maddesi gereği kalıtının tasarruf edilebi­lir kısmı içinde kalan kısmı ile vakıf kurulmasını vasiyet edebileceği gibi hayatta ikende vakıf kurabilir (MY. 102-105)

Gaiplik

Gaibin mirası

Güvence karşılığı teslim

MADDE 584.-(526) Hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimsenin mirasçıları veya mirasında hak sahibi olan kişiler, tereke mallan kendilerine teslim edilmeden önce bu mallan ileride ortaya çıkabilecek üstün hak sahiplerine veya gaibin kendi­sine geri vereceklerine ilişkin güvence göstermek zorundadırlar.

Bu güvence, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda beş yıl, uzun za­mandan beri haber almamama durumunda onbeş yıl ve her hâlde en çok gaibin /jz yaşına varmasına kadar geçecek süre için gösterilir.

Beş yıl, tereke mallarının tesliminden; onbeş yıl, son haber tarihinden başlanarak hesaplanır.

Yitiklik ve koşulları Medeni Yasamızın 32-35.maddelerinde açıklanmıştır.

Bir kimsenin yitikliğine ilişkin verilen karar kesinleşmiş ise yasal ve atanmış mirasçılar ile lehine muayyen mal vasiyet edilenler mirasa el koymadan önce yitiğin zr.aya çıkması olasılığı veya kendilerine nispetle üstün mirasçılık durumu olanlara teslim edilmek üzere güvence vermek zorundadırlar. Bu teminat ölüm tehlikesi cinde yitik olanlar için beş, kendisinden uzun zaman haber alınmama durumunda on beş yıl ve her halde en çok yitiğin yüz yaşına varmasına kadar geçecek süre ?:n gösterilir.

Kalıta el koyanlar hakkında yitiğin açacağı dava için hak düşürücü ve zamanaşımı gibi bir süre söz konusu değildir. (MY. 637, 683)

Mirasın açıldığı gün hayatı ve ölümü ispat edilemeyen yitiğin miras hissesi mahkemece resmen idare edilir. (MY. 520, 586)

Yitiğin öldüğü anlaşılırsa mirası mirasçılarına geçer.

Geri verme

MADDE 585- Gaip ortaya çıkarsa veya üstün hak sahibi olduklarını ile­ri sürenler bu sıfatlarını ispat ederlerse, tereke mallarını teslim almış olanlar, aldık­ları malları zilyetlik kuralları uyarınca geri vermekle yükümlüdürler.

İyiniyetli olanların üstün hak sahiplerine geri verme yükümlülükleri, miras se­bebiyle istihkak davasına ilişkin zamanaşımı süresine tâbidir.

Yitiğin mirasına elkoyanlara karşı üstün hak sahibi olanlar miras nedeniyle istihkak davası açacaklardır.

Miras sebebiyle istihkak davası, davacının kendisinin mirasçı olduğunu ve iyiniyetli davalının kalıtı veya kalıt malını elinde bulundurduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde mirasbırakanın ölümünün veya vasiyetnamenin açılmasının üzerinden on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

İyiniyetli olmayanlara karşı zamanaşımı süresi yirmi yıldır.”

Gaibe düşen miras

MADDE 586- Ortada bulunmayan ve mirasın açıldığı anda sağ olup olmadığı ispat edilemeyen mirasçının miras payı resmen yönetilir.

Mirasın açıldığı anda ortada bulunmayanın sağ olmaması hâlinde onun mi­ras payı kendilerine kalacak olanlar, gaipliğe ilişkin sürelere ve usule uyarak o kim­senin gaipliğine karar verilmesini ve miras payının kendilerine teslimini isteyebilir­ler.

Miras payının teslimi, gaipliğine karar verilen kimsenin mirasının mirasçılara teslimine ilişkin kurallara tâbidir.

Yitiğe düşen miras payı mahkemece yöneltilir.

Yitiğe ait miras, mirasın açıldığı anda yitiğin ortak olmaması nedeniyle mi­rasçılar tarafından yitiklik kararı verilmesi ile miras payının kendilerine teslimini isteyebilirler.

Yitikliğine karar verilen kimsenin kalıtı mirastan yararlanacak olanların el koymasına ilişkin kurallar mirasçının yitik olması halinde de uygulanır. Mirasçılar bu durumda ancak teminat karşılığında kalıta el koyabilirler. (MY.584)

Gaibin hem mirasbırakan, hem mirasçı olması

MADDE ,587- Gaibin mirasçıları tereke mallarını teslim aldıktan sonra gaibe bir miras düşerse, ona düşen miras payı gaiplik sebebiyle kendilerine kala­cak olanlar, ayrıca bir gaiplik kararı almak zorunda kalmaksızın bu miras payının ‘.eslimini isteyebilirler.

Gaibe düşen miras payını teslim alanların elde ettikleri gaiplik kararına aynı şekilde gaibin mirasçıları da dayanabilirler.

Yitiklik kararı verildikten sonra, yitiğe başkalarından intikal edecek mirasa, yi­tiğin mirasçıları el koymak isterlerse ayrıca yeni bir yitiklik kararı almalarına gerek yoktur. Yitiklik hakkındaki karardan o kişinin tüm mirasçıları ve ilgililer yararlanır. Bu nedenle yeni bir yitiklik kararı almağa gerek yoktur.

Hazinenin istemi

MADDE 588- Sağ olup olmadığı bilinmeyen bir kimsenin malvarlığı ve­ya ona düşen miras payı on yıl resmen yönetilirse ya da malvarlığı böyle yönetile­nin yüz yaşını dolduracağı süre geçerse, Hazinenin istemi üzerine o kimsenin gaip­liğine karar verilir.

Gaiplik kararı verilebilmesi için gerekli ilân süresinde hiçbir hak sahibi ortaya çıkmazsa, aksine hüküm bulunmadıkça, gaibin mirası Devlete geçer.

Devlet, gaibe veya üstün hak sahiplerine karşı, aynen gaibin mirasını teslim alanlar gibi geri vermekle yükümlüdür.

Sağ yada ölü olduğu belli olmayan malları on yıl boyunca mahkeme tarafından idare edilen veya mallarının idaresi on yıl sürmemiş olmakla beraber yüz yaşını aşan kimsenin yitikliğine Hazinenin isteği üzerine karar verilir.

Medeni Yasanın 32. maddesi gereğince mirasçılar yitiklik kararı verilmesini isterlerse Hazinenin talep hakkı kalmaz. Hazinenin açtığı davadada Medeni Yasa­nın 33, 34.maddelerindeki koşullar uygulanır. Yitiklik kararı Hazine içinde aynen diğer mirasçıların sahip olduğu hakları içerir.

Hazineye geçen mallar hakkında üstün hak sahibi çıkarsa aynen mirası tes­lim alanlar gibi geri vermekle yükümlüdürler. Kalıtı geri vermezler ise Medeni Ya­sanın 637. maddesi gereğince Hazine aleyhine istihkak davası açılabilir.