MALPRAKTİS (HEKİM HATASI) NE DEMEK?

Türk Tabipler Birliği Hekimlik Meslek Etiği Kurallarında yer alan açıklamalara göre malpraktis(hekim hatası) kavramı; bilgisizlik, tecrübesizlik ya da hekimin hatasından dolayı hastanın zarar görmesidir. Malpraktis(hekim hatası) hekimin yanlış tedavi uygulamasından, doğru tedaviyi uygulamamasından veya doğru tedaviyi yanlış bir şekilde uygulamasından ötürü ortaya çıkmaktadır.

Hekimlerin yapmış olduğu hatalardan ötürü meydana gelen zararlardan sorumlulukları ikiye ayrılmaktadır. Buna göre hekimin haksız fiilde bulunmasından ötürü Borçlar Hukuku gereğince tazminat sorumluluğu ve hasta üzerindeki etkisine göre meydana gelen suç gereğince Ceza Hukuku çerçevesinde cezai sorumluluğu bulunmaktadır. Makalemizde malpraktis(hekim hatası) neticesinde meydana gelen zarardan doğan tazminat sorumluluğuna ilişkin olan malpraktis (hekim hatası) nedeniyle tazminat davası ele alınacaktır.

MALPRAKTİS (HEKİM HATASI) NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI

Doktorun hatası, ihmali, beceri eksikliği gibi nedenlerden dolayı hastada meydana gelen zararların tümü malpraktis (doktor hatası) nedeniyle tazminat davasının açılmasına neden olmaktadır. Bu nedenlerin varlığı halinde hasta hukuk mahkemelerinde yürütülen yargılama neticesinde meydana gelen zararın sorumlular tarafından karşılanmasını talep edebilecektir. Bu durum Hasta Hakları Yönetmeliği link m.11 ile koruma altına alınmıştır.

Malpraktis, doktorun yapılan tıbbi işlemler sonucunda tedavi sırasında görülen ve hekim hatası olmayan komplikasyonlardan farklıdır. Dolayısıyla hastada meydana gelen her türlü zarardan doktor sorumlu olmayacaktır. Hekimlik mesleği doğası gereği riski barındırdığından hekimler yalnızca kusurlu bulundukları işlem ve operasyonlar nedeniyle tazminat ödemekle karşılaşabilecektir.

Malpraktis (doktor hatası) nedeniyle doktorun tazminat sorumluluğu; doktor ve hasta arasında sözleşme olması halinde sözleşme hükümlerine göre sözleşmenin bulunmadığı hallerde TBK’nda yer alan hükümler çerçevesinde doğmaktadır. Taraflar arasında sözleşme bulunup bulunmamasına ve sözleşmenin varlığı halinde sözleşme niteliğine (vekalet, eser vb.) göre yargılama yürütülmektedir.

MALPRAKTİS(DOKTOR HATASI) NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASININ ŞARTLARI

Tazminat davaları birden fazla unsuru barındırmaktadır. Şöyle ki bir tazminat davasının açılabilmesi için; fiil, kusur, zarar ve illiyet bağı unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.

Malpraktis (doktor hatası) nedeniyle açılan tazminat davasının şartları ise;

• Doktor tarafından hekimin tedavi sırasında standart uygulamayı yapmaması, beceri eksikliği veya hastaya tedavi vermemesi fiillerinden biri olmalı,

• hekim bu işlemi yaparken kusurlu hareket etmiş olmalı,

• yapılan işlemden dolayı hastada zarar meydana gelmeli,

• meydana gelen zarar hekimin yapmış veya yapmamış olduğu işlemden sonucunda doğmalıdır.

MALPRAKTİS (DOKTOR HATASI) NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASINDA DAVALI TARAF KİMDİR?

Malpraktis nedeniyle açılan tazminat davalarında davalı taraf doktorun kamu veya özel sektörde çalışmasına göre değişiklik göstermektedir.

Kamu hastanelerinde yapılan işlemler sonucu ortaya çıkan hekim hatasına dayalı tazminat davasında dava doğrudan hastaneye yani idareye karşı açılmaktadır. Davanın kazanılması halinde kamu hastanesi bünyesinde çalışan doktora idarenin zararı rücu edebilmektedir.

Özel hastanede yapılan işlemler neticesinde meydana gelen zarara ilişkin açılan tazminat davaları ise hastaneyi işleten, doktor ve sigorta şirketine birlikte açılabilir. Doktorun kendi kliniğinde yapmış olduğu işlemlere karşı açılan davalar ise doğrudan doktora karşı açılmaktadır.

MALPRAKTİS (DOKTOR HATASI) NEDENİYLE TALEP EDİLEBİLECEK TAZMİNAT HAKLARI

Hekimin hatası (malpraktis) nedeniyle ortaya çıkan zarara ilişkin hastanın iki farklı tazminat alacağı doğabilmektedir. Bunlar hastada maddi zararların doğmasından ötürü maddi tazminat ve hastanın kişilik haklarına yöneltilen saldırı sonucunda hastada üzüntü ve psikolojik yıpranmaların doğmasından ötürü manevi tazminat alacağıdır.

Açılan malpraktis nedeniyle tazminat davasında, davacı taraf iddiasını ispatlaması halinde maddi ve manevi tazminat alacaklarını birlikte talep edebilir. Bununla hastada yalnızca maddi veya yalnızca manevi zararın meydana gelmesi halinde doğan zarar sonucunda yalnızca maddi veya manevi tazminat talebinde bulunulabilir.

MALPRAKTİS (DOKTOR HATASI) NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASINDA ZAMANAŞIMI

Doktor hatası dolayısıyla açılan tazminat davasında zamanaşımı, doktor ile hasta arasındaki hukuki ilişkiyi kuran işleme, işlemin nerede gerçekleştiğine göre değişmektedir. Kamu hastanelerinde yapılan işlemlere karşı zararın öğrenilmesinden itibaren 1 yıl her halükarda 5 yıl içerisinde idareye başvurulmalıdır.

Özel sektörde gerçekleşen malpraktis işlemlerine karşı tazminat davası ise doktor ile hekim arasında sözleşme bulunması halinde 5 yıl içerisinde; sözleşmenin yokluğu halinde öğrenmeden itibaren 2 yıl her halükarda 10 yıl içerisinde açılmalıdır.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Malpraktis (doktor hatası) davalarında tıbbi müdahalenin yapıldığı kurumun özel veya devlet hastanesi olmasına göre görevli ve yetkili mahkeme değişmektedir. Buna göre doktorun kendi polikliniğinde veya özel bir hastanede yapmış olduğu tıbbi müdahale sonucunda açılacak olan tazminat davalarında görevli mahkemeler tüketici mahkemeleridir. Estetik operasyon niteliğinde olan burun, çene, göz vb. operasyonlara ilişkin malpraktis(doktor hatası) tazminat davaları da tüketici mahkemelerinde görülmektedir.

Devlet hastanelerinde yapılan tıbbi müdahaleler sonucunda açılacak olan malpraktis (doktor hatası) davalarında ise görevli mahkeme idare mahkemeleridir.

Malpraktis (doktor hatası) davalarında yetkili mahkeme özel hastane veya hekimin kliniğinde yapılan işlemlere karşı davalı veya davalılar birden fazla ise birinin yerleşim yeri mahkemesi, tüketicinin yerleşim yeri mahkemesi, sözleşmenin yapıldığı yer mahkemesi; kamu hastanelerinde yapılan işlemlere karşı ise işlemi veya sözleşmeyi yapan hastanenin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.