Kişisel verilerin korunması kanununa göre Aydınlatma Yükümlülüğü Nedir?

Aydınlatma yükümlülüğü; ilgili kişinin belirli konularda bilgilendirilmesinden ibarettir. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi, ilgili kişinin onayına tabi değildir.

Aydınlatma yükümlülüğü ile ilgili kişi aşağıdaki temel ko­nularda bilgilendirilmiş olur:

• Veri sorumlusunun ve varsa temsilcisinin kimliği,
• Veri işleme amacı, işlenen verilerin kimlere ve hangi amaç­la aktarılabileceği
• Veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi

Ayrıca aydınlatma metinlerinde, aşağıda sayılan ilgili kişi haklarına da yer verilir. îlgili kişinin hakları şunlardır:

• Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme
• Kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme
• Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uy­gun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme
• Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini isteme
• Şartları oluştuğunda kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme
• Kişisel verilerindeki düzeltme, silme ya da yok edilme iş­lemlerinin, kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildi­rilmesini isteme
• İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonu­cun ortaya çıkmasına itiraz etme
• Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiy­le zarara uğraması halinde zararın giderilmesini talep etme

Veri sorumlusu ayrıca veri sorumluları siciline kayıtla yükümlüyse, aydınlatma metninin sicille de uyumlu olması gerekir.

İlgili kişinin verisinin işlenmesi için açık rızasının aranmadığı durumlar vaki bile olsa, yine de bu kişilere karşı aydınlatma ümlülüğü devam edecektir.

Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi konusunda şekil şartı yoktur. Tek taraflı bir beyanla aydınlatma yükümlülüğü yerine getirilebilir. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirildiğinin ispatı ise veri sorumlusuna aittir.

Böyle bir durumda yapılacak en kolay iş, varsa veri sorum- ınun internet sitesinde bir aydınlatma metni yayımlayarak, nükellefıyeti yerine getirmektir.

Aşağıdaki istisna hallerinde ise, kanunun verdiği yetkiye anılarak, aydınlatma yükümlülüğü bulunmamaktadır:

Kişisel verilerin, üçüncü kişilere verilmemek ve veri gü­venliğine ilişkin yükümlülüklere uyulmak kaydıyla ger­çek kişiler tarafından tamamen kendisiyle veya aynı ko­nutta yaşayan aile fertleriyle ilgili faaliyetler kapsamında işlenmesi

Kişisel verilerin resmi istatistik ile anonim hale getirilmek suretiyle araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla iş­lenmesi

• Kişisel verilerin milli savunmayı, milli güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini, ekonomik güvenliği, özel hayatın gizliliğini veya kişilik haklarını ihlal etmemek ya da suç teşkil etmemek kaydıyla, sanat, tarih, edebiyat ve­ya bilimsel amaçlarla ya da ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesi
• Kişisel verilerin milli savunmayı, milli güvenliği, kamu gü­venliğini, kamu düzenini veya ekonomik güvenliği sağla­maya yönelik olarak kanunla görev ve yetki verilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen önleyici, koruyu­cu ve istihbari faaliyetler kapsamında işlenmesi
• Kişisel verilerin soruşturma, kovuşturma, yargılama veya infaz işlemlerine ilişkin olarak yargı makamları veya infaz mercileri tarafından işlenmesi
• Kişisel veri işlemenin suç işlenmesinin önlenmesi veya suç soruşturması için gerekli olması
• İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş kişisel veri­lerin işlenmesi
• Kişisel veri işlemenin kanunun verdiği yetkiye dayanılarak görevli ve yetkili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu ku­rumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca, denetleme veya düzenleme görevlerinin yürütülmesi ile disiplin soruşturma veya kovuşturması için gerekli olması
• Kişisel veri işlemenin bütçe, vergi ve mali konulara ilişkin olarak Devletin ekonomik ve mali çıkarlarının korunması için gerekli olması