Kanun Yollarının Özellikleri Nelerdir?

Kanun yollarının, aleyhine kanun yoluna başvurulan ka­rarların kural olarak üst makamlarca, gerekiyorsa ortadan kaldırılmasına ve hatta düzeltilip değiştirilmesine, kararın kesinleşmesinin önelnmesine imkan tanıyan bir hukukî yol olduğunu bilinmelidir. Verilen bu tanımdan da anlaşılacağı üzere kanun yolu kavramının iki temel özelliği bulunmakta­dır. Bu özellikler sırasıyla kanun yoluna başvurunun aley­hine kamın yoluna başvurulan kararın kesinleşmemesi an­lamında erteleyici etki ve kural olarak kararın üst makamca incelenmesi ve denetlenmesi imkanı anlamına gelen aktarıcı etkidir.

Kanun yollarına başvurunun ilk etkisi (erteleyici etki) aleyhine kamın yoluna başvurulan kararın şekli anlamda kesinleşmesinin önlenmesidir. Kanun yoluna başvurulan kararın şekli anlamda kesinleşmemesi, kanun yolunun “Er­teleyici Etkisi” olarak ortaya çıkmaktadır. Bu noktada, kanun yoluna başvurunun erteleyici etkisi ile kararın infazı için ke­sinleşmesinin gerekip gerekmediği meselesinin birbirinden tamamen ayrı konular olduğunu belirtmekte fayda vardır.

Erteleyici etki, aleyhine kanun yoluna başvurulan kararın şekli anlamda kesinleşmesini engellemekle birlikte, kararın infazına engel teşkil etmez. Kanun yoluna başvurunun erte­leyici etkisi kararın icrasının ertelenmesi anlamında olmayıp kararın kesinleşmesini erteleyici etki olarak anlaşılmalıdır.

Kanun yoluna başvuru halinde mahkemenin ayrıca bir karar vermesine ihtiyaç duyulmaksızm erteleyici etki kendi­liğinden ortaya çıkacaktır.

Kanun yoluna başvurunun ikinci etkisi ise, aleyhine ka­nun yoluna başvurulan kararın kural olarak üst makamca denetlenmesi anlamına gelen “Aktarıcı Etki” olarak karşı­mıza çıkmaktadır.

Kanun yoluna başvurunun aktarıcı etkisi, aleyhine kanun yoluna başvurulan kararın yeniden ve kural olarak uyuş­mazlık konusu olan kararı veren makamdan başka bir ma­kam tarafından incelenmesini sağlar. Böylelikle uyuşmazlık hakkında karar veren hâkimden başka bir hâkim ya da bir­den fazla hâkimin bu uyuşmazlığı incelemesi ve bununla ilgili bir karar vermesi ve kararda varsa hataların ortadan kaldırılması mümkün olacaktır.