İstinaf yargılamasında duruşma Nasıl yapılacaktır?

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. mad­desi kapsamında duruşma yapılmaksızın karar verilmesi mümkün görülen haller dışında istinaf incelemesi duruşma açmak suretiyle tahkikat yapılacaktır. (HMK m. 356) Buna göre, ön inceleme (HMK m. 352) veya ilk incelemede dosya üzerinden karar verilmesi mümkün olan haller (HMK m. 353) dışında Bölge Adliye Mahkemesi’nce duruşma günü belirlenmeli ve bu duruşma günü taraflara tebliğ edilecektir. Bir başka deyişle; istinaf incelemesinde, kural; duruşma ya­pılmasıdır. Duruşma yapılmadan karar verilebilecek haller ise kanun tarafından açıkça yetki verilen haller ile sınırlıdır. (HMK 352 ve 353 madde) Bu istisnaları dışına çıkılarak du­ruşma yapılmadan karar verilmesi hukukî dinlenilme hakkı ve adil yargılanma ilkesinin ihlali anlamına gelecektir ki bu da temyiz ve bozma sebebi oluşturacaktır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 356/1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi’nce duruşma günü verilmesi halinde, duruşma gününün taraflara bildi­rilmesi zorunludur. Bu bildirim, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılacak olup, tebligatın çıkarılması ye­terli olmayıp, muhataba usulüne uygun şekilde tebligat ya­pılması koşulu aranmalıdır. Aksine davranış, adil yargılanma hakkının en önemli tezahürü olan hukukî dinlenilme hakkına aykırılık teşkil edecektir. Yine HMK’nın 358/1 maddesi gere­ğince, taraflara çıkartılacak davetiyede duruşmada hazır bu­lunmadıkları takdirde tahkikatın yokluklarında yapılarak ka­rar verileceği hususu ile istinaf yoluna başvuran tarafa çıkartı­lacak davetiyede, ayrıca, yapılacak tahkikatla ilgili olarak Böl­ge Adliye Mahkemesince belirlenen gideri duruşma gününe kadar avans olarak yatırması gerektiği açıkça belirtilir.

Buna karşılık, istinaf yoluna başvurmayan diğer tarafa çı­kartılacak davetiyede ise, yokluğunuzda tahkikata devam edilerek karar dahi verilebileceği ihtarının bulunması gerekir.

Taraflardan herhangi birisinin davetiye tebliğine rağmen duruşmaya gelmemesi halinde 6100 sayılı Hukuk Muha­kemeleri Kanunu’nun 150. Maddesi uygulanmayacaktır. Yani dosya işlemden kaldıramayacaktır. Bu halde Bölge Ad­liye Mahkemesi tahkikata devam edecek, masrafı varsa veya şartları oluştuğu takdirde masraf olmasa bile re’sen harcama yapılmasını gerektiren istisnai hallerde yargılamada tespit etmiş olduğu eksiklikleri giderecek ve sonucuna göre bir karar verecektir.

Duruşmaya gelemeyen taraf, mazeret bildirmiş ve maze­reti kabul edilebilir bir mazerete dayanıyorsa, yeni bir du­ruşma günü tayin edilerek ilgilisine tebliğ edilecektir. Elbette mazeret bildiren tarafın yeni duruşma gününün kendisine tebliği için gereken masrafını da yatırmış olması şarttır. Ma­zeretin belgeye dayalı olmasına dikkat edilmelidir. Aksi hal­de mahkemece, mazeretin reddine karar verilmesi riski ile karşı karşıya kalınabilir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 360 mad­desi gereğince istinaf bölümünde aksine hüküm bulunma­yan hallerde ilk derece mahkemesinde uygulanan yargılama usulü, Bölge Adliye Mahkemesi’nde de uygulanacaktır.