İstinaf Kanun Yolu Hakkında Genel Bilgiler

İstinafa giriş

Ceza Muhakemesi Kanunumuzun istinaf kanun yoluna ilişkin hükümleri 20 Temmuz 2016 tarihinden itibaren yürürlüktedir. Aynı tarih itibariyle istinaf kanun yolu incelemesiyle görevli Bölge Adliye Mahkemeleri, yargı çevrelerinde faaliyetlerini sürdürmektedir. istinaf, Ceza Muhakemesi Kanunumuzda olağan kanun yollarındandır. itirazdan sonra,  temyizden önce CMK altıncı kitap,  ikinci bölüm m. 272  – 285 hükümlerinde düzenlenmektedir. istinaf muhakemesi ile görevli Bölge Adliye Mahkemeleri 5235 sayılı “Adli Yargı ilk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev  ve Yetkileri Hakkında Kanunla” kurulmuş ve adli yargı teşkilatına katılmıştır.

Bilindiği üzere; Ceza Muhakemesi Kanunumuzun temyize ilişkin hükümlerinin Bölge Adliye  Mahkemelerinin  kuruluş  ve  faaliyete geçmesine kadar yürürlüğü ertelenmişti. Bu  tarihe kadar CMUK‟nun temyize  ilişkin  hükümleri  uygulanmıştı.  İstinaf  denetim muhakemesiyle görevli Bölge Adliye Mahkemelerinin görev ve  faaliyete başlamasıyla birlikte CMK‟nın temyize ilişkin hükümleri de yürürlüğe girdi.

Müdafi,  şüpheli  ve  sanığı  savunan  avukattır. Müdafiin  savunma görevi,  ilk  derece  mahkemesinde  hükmün  verilmesiyle  son  bulmaz. Sanık  lehine  kanun  yoluna  başvurmak  ve  savunmasını  yapmak  da müdafiin görevidir. Müdafiin kanun yoluna başvurusu ve savunma görevini  yerine getirirken Ceza Muhakemesi Hukukumuzda olağan  kanun yollarındaki bu köklü değişiklikleri göz önünde bulundurması gerekir.

Uygulanmaya başlamadan önce değişen mevzuat az görülmüştür

istinaf da böyledir. 6217, 6545, 6713, KHK 674, 6758 ve 7035 sayılı Kanunlarla bazı maddelerde değişiklik yapılmış, istinaf kanun yolunu uygulayan bölge adliye mahkemeleri kananda değişiklide yapılmıştır.

En  son 25 Ağustos 2017  tarihinde yürürlüğe giren KHK 694 ün 136 ncı maddesi ile, kısa bir süre önce kurulan Adana ve Bursa Bölge Adliye Mahkemeleri ile ilgili olarak yargı çevresinin değişmesine ilişkin düzenlemeler içeren Ek Madde 1 5235 sayılı Kanuna eklenmiştir. Buna göre, yargı  çevresinin  değişmesi nedeniyle yetkisizlik  kararı verilemeyecektir. Yargı  çevresinin  değişmesinden  önce  istinaf  incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde  de  ilk  incelemeyi  yapan  BAM  tarafından  sonuçlandırılacaktır.

Eklenen madde metni şöyledir

“EK MADDE 1- Bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinin 25 inci madde  uyarınca  değişmesi  halinde,  bu  değişikliğin  uygulanması için Resmi Gazetede  belirlenen  tarihten  önce  ilk  derece mahkemelerince  verilen  kararların  istinaf  incelemesinde,  karar  tarihi  itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı  çevresinin değiştirilmesinden önce  istinaf  incelemesinden geçen dosyalar, yeniden  istinaf  incelemesine  konu  edilmesi  halinde,  ilk  incelemeyi  yapan  bölge  adliye mahkemesince sonuçlandırılır.

Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması  için Resmi Gazetede belirlenen tarihten önce bölge adliye mahkemeleri Cumhuriyet başsavcılığınca açılan soruşturmalar  ile bölge adliye mahkemelerince yürütülmekte  olan  kovuşturmalarda  yargı  çevresinin  değiştiği  gerekçesiyle  yetkisizlik  kararı  verilemez.  Soruşturma  neticesinde  açılacak kamu davaları da aynı yer bölge adliye mahkemesinde görülür.”

Aşağıda CMK‟nın  istinaf kanun yoluna  ilişkin hükümlerdeki değişiklikler de gözetilerek, müdafiin istinaf başvurusunun geçerliliği ve istinaf  yargılamasındaki  savunmasının  etkili  olması  bakımından  göz önünde bulundurulması gereken hususlar açıklanacaklar.