İstinaf başvuru dilekçesi nasıl olmalıdır? Dilekçe üzerine hangi işlemler yapılacaktır?

İstinaf kanun yolunun başlaması için HMK 24. maddede düzenlenen tasarruf ilkesi gereği talep şarttır. Talep olmadan istinaf kanun yolu başlamaz ve istinaf incelemesi yapılamaz.

İstinaf dilekçesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanu- nu’nun 343. maddesi uyarınca, kararı veren mahkemeye ve­rilebileceği gibi başka bir yer ilk derece mahkemesine de ve­rilebilir.

Örnek olarak istinaf talep dilekçesi kararı veren mahke­meye verilirken, dilekçenin başlığı;

Bölge Adliye (İstinaf) Mahkemesi İlgili Dairesi’ne Sunulmak Üzere

Ankara Asliye 20. Hukuk Mahkemesine

şeklinde olabileceği gibi,

Örnek olarak istinaf talep dilekçesi kararı veren mahkemeye değil, örneğin Kayseri Asliye Hukuk Mahkemesine ise dilekçenin başlığı;

Ankara Bölge Adliye (İstinaf) Mahkemesi İlgili Dairesi’ne
Sunulmak,

Ankara Asliye 20. Hukuk Mahkemesine
Gönderilmek Üzere

Kayseri Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine

şeklinde de olabilecektir.

Daha açık bir ifadeyle, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği’nin 48/1 maddesinde ifade edildiği üzere, istinaf başvuru dilekçesi ön büro veya yazı işlerinde görevli perso­nele teslim edilir. Ancak, her iki durumda da “Hâkim Hava­lesi’ bulunması zorunludur. Diğer taraftan, elektronik ortamda yapılacak başvurularda ise, evrakın kendisine havale edilip ilgili personel tarafından Hâkim onayına sunulması gereklidir. Bu halde, evrak dosyanın tarafınca sisteme kay­dedilecektir. Sistemde kaydı bulunmayan bir dilekçenin istinaf başvuru dilekçesi olarak kabulü mümkün değildir.

Dilekçenin verileceği mahkemenin kararı veren mahkemeden başka bir yer mahkemesi olması halinde, bu mahke­menin kararı veren mahkeme ile aynı düzeyde bir mahkeme olmasına dikkat edilmelidir. Asliye Hukuk Mahkemesi kara­rına karşı yapılacak bir istinaf başvuru dilekçesinin örneğin; Sulh Hukuk Mahkemesi’ne verilmesi doğru olmayacağı gibi ilgili mahkemece de bu dilekçenin alınarak kaydının yapılması doğru değildir.

Öncelikli olarak, istinaf başvuru dilekçesi hangi mahke­meye verilmişse, o mahkemece dilekçe, Bölge Adliye Mah­kemesi Başvuru Defteri’ne (Kararı veren mahkemeden başka bir mahkemeye verilmişse, Taşra İstinaf ve Temyiz Başvuru Defteri) kaydedilir. Ancak burada bir hususa dikkat edilmesi gerekir. Bu husus, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği’nin 48/2 maddesinde ifade edilmiştir. Buna göre, istinaf başvuru dilekçesi, başvuru harca tabi değilse hemen, harca tabi ise harç ödendikten sonra deftere kaydedilmelidir. Aksi takdirde, harç ödenmeden dilekçenin kaydı yapılmış olacak­tır ki, bu husus, aşağıda başvuru tarihinin belirlenmesine yönelik yasal düzenlemeyle çelişmiş olacaktır.

Kayıt sonrasında, başvuruyu alan mahkemece, başvurana bir alındı belgesi düzenlenerek verilmelidir. Ancak, bu belge herhangi bir ücret ya da harca tabi tutulmamalıdır. (6100 sy. HMK m. 343/1) Alındı belgesi, yönetmeliğin 48/3 maddesi gereğince, kanun yolu dilekçesinin sisteme kaydedilmesi üzerine verilen belgedir. Alındı belgesinde, mahkemenin adı, dosyanın esas ve karar numarası, karar tarihi, tarafların ve varsa müdahillerin ad ve soyadları, davanın konusu, baş­vurulan kanun yolu ve mercii, başvuru tarih ve saati yer alır.

Kararı veren mahkemeden başka bir mahkemeye verilmiş olan istinaf başvuru dilekçesi, bu mahkemece “Taşra İstinaf Başvuru Defteri”ne kaydedildikten sonra kararı veren mahkemeye tüm suretleriyle birlikte gönderilecek ve bu durum derhal mahkemesine bildirilecektir. (6100 sy. HMK m. 343/2) Burada, kural olarak, dilekçenin tüm ekleriyle birlikte UYAP üzerinden gönderilmesi zorunludur. (Yönetmelik m. 48/5) Dilekçenin tüm ekleriyle birlikte UYAP üzerinden gönderilmesi halinde, mahkemesine ayrıca bildirimde bulunulma­sı gerekmez.