ilk Derece Mahkemesince Verilen Hangi Kararlara Karşı Doğrudan Temyiz Kanun Yoluna Başvurulabilir?

Kural olarak ilk derece mahkemelerince verilen hüküm ve kararlara karşı başvurulacak olağan kanun yolu istinaftır. An­cak bazı kararlar doğrudan temyiz kanun yoluna tabidir.

Suçluların İadesine İlişkin Hükümler

ilk derece mahkemelerince 6706 sayılı Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İş Birliği Kanununun 18. maddesinin 4. fık­rası uyarınca verilen suçluların iadesine ilişkin kararlara karşı istinaf kanun yoluna başvurulması mümkün değildir. Burada başvuru sahibinin kanun yolunu seçme hakkı yoktur, yalnızca temyiz kanun yoluna başvurabilir.

Yargıtay İlgili Ceza Dairesinin İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla Verdiği Hükümler

Yargıtay ilgili ceza dairesinin ilk derece mahkemesi sıfa­tıyla verdiği hükümlere karşı yapılacak kanun yolu başvuru­sunu Ceza Genel Kurulu inceleyecektir. Ancak bu halde Ceza Genel Kurulunun yapacağı inceleme istinaf incelemesi olma­yıp, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 15. maddesinin 3. fıkrası uyarınca “temyiz” incelemesidir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu bu durumda yapılacak incelemenin hukuki denetimle sınırlı olmadığına karar vermiştir.

Yargıtaydan Verilen Bozma Kararı Üzerine İlk Derece Mahkemesi Tarafından Verilen Hükümler

İlk derece mahkemelerince verilen kararlara karşı istinaf kanun yoluna başvurulması nedeniyle bölge adliye mahkeme­since verilen kararların temyizi (CMK m.286) üzerine inceleme yapan Yargıtay m kararı bozması halinde dosya bölge adliye mahkemesine gönderilmekteydi. Ancak 28/02/2019 tarihli R.G’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 20/02/2019 ta­rih ve 7165 sayılı Yasanın 8. maddesi ile 5271 sayılı CMK’nın 304. maddesinin 2. fıkrasına;

“Ancak bozma kararı,

1. a) istinaf başvurusunun esastan reddi kararına ilişkin ise dosya, gereği için kararı veren ilk derece mahkemesine,
2. b) Hukuka aykırılığın düzeltilerek istinaf başvurusunun esas­tan reddi kararına ilişkin ise dosya, gereği için kararı veren ilk derece mahkemesine ya da bozma kararının içeriği doğrultusunda Yargıtayca uygun görülmesi halinde bölge adliye mahkemesine,

gönderilir. Dosyanın ilk derece mahkemesine gönderildiği hal­lerde, kararın bir örneği de bölge adliye mahkemesine gönderilir.” cümlesi eklenmiştir.

7165 sayılı Yasanın 9. maddesi ile 5271 sayılı CMK’nın 307. maddesine eklenen 3. fıkraya göre de; Yargıtay dan verilen bozma kararına uyulması hâlinde ilk derece mahkemesi tarafından verilen karara karşı, istinaf veya temyiz sınırlarına bakılmaksızın sadece temyiz yoluna başvurulabilir.

7165 sayılı Yasanın 10. maddesi ile 5271 sayılı CMK’ya ek­lenen Geçici 4. maddeye göre de; bu değişiklik 7165 sayılı Ya­sanın yürürlüğe girdiği 28/02/2019 tarihinden sonra Yargıtay tarafından verilen bozma kararları hakkında uygulanacaktır.

Yapılan değişiklik ile istinaf incelemesinden geçen ve temyize tabi olan (CMK m.286) bir kararm 28/02/2019 tarihin­den sonra Yargıtay tarafından bozularak ilk derece mahkeme­sine gönderilmesi ve ilk derece mahkemesinin de bozmaya uyarak vereceği kararlar istinaf ve temyize ilişkin sınırlara ba­kılmaksızın sadece temyiz kanun yoluna tabi olacaktır.