İFLÂS VE KONKORDATO İŞLERİNDE ÖZEL (ÇIKAR) YARAR SAĞLAYANLARIN CEZASI
İlgili Yasa
İflâs ve konkordato işlerinde hususî menfaat temin edenlerin cezası:
İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 333- Her kim iflâs bürosu veya idaresi yahut bir alacaklının veya alacaklılar toplanmasındaki mümessilinin reyini yahut konkordatoya muvafakatini kazanmak için ona hususî bir menfaat temin veya vadederse Cumhuriyet Savcılığına yapılacak takibat üzerine altı aydan üç seneye kadar hapsolunur.
Kendisine menfaat temin veya vadettiren alacaklı yahut mümessili de aynı ceza ile cezalandırılır.
İflâs bürosu veya idaresi azası hakkında bu ceza beş seneyi geçmemek üzere ikit olarak hükmolunur.
- Hükmi şahısların muamelelerinde kimlerin ceza göreceği:
MADDE 345- Bu kanunda yazılı suçlar, hükmi bir şahsın idare veya muamelelerini ifa sırasında işlenmiş ise, ceza o hükmi şahsın müdürlerinden mümessil ve vekillerinden, tasfiye memurlarından, idare meclisi reis ve azasından veya murakıp ve müfettişlerinden fiili yapmış olan hakkında hükmolunur.
Açıklama
Bir kimse; iflâs bürosunun, veya iflâs idaresinin yahut bir alacaklının veya alacaklılar toplanmasındaki temsilcisinin (mümessilinin) oy’unu yahut konkordatoya iznini (muvafakatini) kazanmak için ona özle bir yarar sağlar (temin) veya vaadederse (söz verirse) 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Bu suç, C.Savcılığına yapılacak (suç duyurusu) şikâyet üzerine C.Savcılığınca doğrudan doğruya (re’sen) takip edilir. Suç delilleri mevcut olduğu takdirde C.Savcılığınca, suçu işleyen veya işleyenler hakkında kamu dâvası açılır. Dâva asliye ceza mahkemesinde görülecektir. Bu tür suçlara İcra Ceza Mahkemesi bakmakla görevli değildir.
Maddede, herhangi bir kimse denilmek suretiyle suçu işleyen kişiler açık seçik belli edilmemiştir. Bu kişilerden maksat, alacaklı, borçlu veya üçüncü bir kişi olabildiği gibi borçlu adına hareket eden üçüncü kişi veya kişiler olarak da kabul edilebilecektir.
Bundan başka maddede kendisine yarar temin veya vadettiren (söz alan) alacaklı veya temsilcisi (mümessilliği) nin de aynı ceza ile cezalandırılacağı öngörülmüştür.
Suçu işleyen eğer iflâs bürosu, veya idaresi üyesi ise, suçun sübutu halinde verilecek ceza 5 yılı geçmemek üzere iki katı olarak hükmolunacaktır.
Zamanaşımı
Dâva zamanaşımı 5 yıldır (TCY 102/4) Ceza zamanaşımı 10 yıl olarak gözönünde tutulacaktır (TCY 112/4).
Görevli Mahkeme
Asliye Ceza Mahkemesi.
Yetkili Mahkeme
Suçun işlendiği yer mahkemesi, yetkili mahkemedir.
Şikâyetçi (Davacı)
Alacaklı veya borçlu veya üçüncü kişi (bunlar dilekçe ile Cumhuriyet Savcılığına durumu çikâyet edecekler, Cumhuriyet Savcılığı da dâva açacaktır.)
Sanık (Dâvâlı)
- Borçlu veya,
- Üçüncü kişi,
- Alacaklı veya iflâs masası üyesi.
Suç Nedenleri
- Sanık; iflâs masası, iflâs idaresi veya bir alacaklının veya alacaklılar toplanmasındaki temsilcisinin oyunu veya konkordatoya iznini almak için ona özel bir yarar sağlamalı veya buna söz vermeli,
- Savcılığında dâva açılmalı,
- Alacaklı veya temsilcisi de kendisine çıkar sağlamalı veya söz almalı.
Gözönünde Tutulacak Hususlar
- Suçun işlendiği dilekçe ile C. Savcılığına bildirilecek ve kovuşturma yapılması istenecektir.
- Cumhuriyet Savcılığınca gerekli kovuşturma yapılacak, deliller toplanacak, şikâyetçi ve sanık dinlenecek, tanıkların bilgilerine başvurulacaktır.
- Suçun işlendiğine dair kuvvetli deliller varsa iddianame ile Asliye Ceza mahkemesine Cumhuriyet Savcılığınca dava açılacaktır.
- Asliye ceza mahkemesinde, duruşma açılır, Cumhuriyet Savcılığı da duruşmalara katılacaktır. Sanık ile şikâyetçi ve tanıklar çağrılır, ayrıca suçun işlendiğinin saptanmasına yarayan tüm deliller toplanır.
- Maddede, şikâyetten söz yoktur. Cumhuriyet Savcılığı doğrudan doğruya kovuşturma yapabilecektir.
- Mahkemece, toplanan delillere göre sanık suçlu bulunduğu takdirde, (6) aydan (3) yıla kadar hapsine karar verilecektir.
- Sanık alacaklı ise, yine aynı şekilde cezalandırılacaktır.
- Sanık iflâs (masası) bürosu veya idaresi üyesi ise, ceza (5) yılı geçmemek üzere iki kat olarak verilecektir.
- Cumhuriyet Savcısı, sanık kararı temyiz edebilirler, şikâyetçi müdahil davacı olarak katılmışsa, onun da temyiz hakkı vardır.
- Temyiz süresi kararın (tefhim) sözlü duruşmada bildirim veya tebliğ gününden itibaren 7 gündür.