İdari gözetim nedir?

Yabancılar  ve  Uluslararası  Koruma  Kanunu  (2013-6458)  sınır dışı etmek üzere idari gözetim altına alma ve bunun süresi gibi hususları düzenlemiştir. 54‟ncü madde kapsamındaki yabancılar, kolluk  tarafından yakalanmaları  hâlinde,  haklarında  karar  verilmek  üzere derhâl valiliğe bildirilir.

Bu kişilerden, sınır dışı etme kararı alınması gerektiği değerlendirilenler hakkında, sınır dışı etme kararı valilik tarafından alınır.

Değerlendirme ve karar süresi kırk sekiz saati geçemez.

Geri gönderme merkezi

Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye‟ye giriş veya çıkış kurallarını  ihlal eden, sahte ya da  asılsız belge kullanan, kabul  edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye‟den  çıkmaları  için  tanınan  sürede  çıkmayan,  kamu  düzeni, kamu güvenliği veya kamu  sağlığı  açısından  tehdit oluşturanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır. Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine kırk sekiz saat içinde götürülür.

Geri  gönderme merkezlerindeki  idari  gözetim  süresi  altı  ayı  geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir.

İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik  tarafından  her  ay  düzenli  olarak  değerlendirilir. Gerek  görüldüğünde,  otuz günlük süre beklenilmez. İdari gözetimin devamında zaruret görülmeyen yabancılar için idari gözetim derhâl sonlandırılır.

Bu  yabancılara,  belli  bir  adreste  ikamet  etme,  belirlenecek  şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir.

İdari gözetimde hukuki yardım

İdari gözetim kararı,  idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir.

Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından  temsil  edilmiyorsa, kendisi veya yasal  temsilcisi kararın  sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

İdari gözetim kararına karşı başvuru

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir. Başvuru idari gözetimi durdurmaz.

Dilekçenin  idareye  verilmesi  hâlinde,  dilekçe  yetkili  sulh  ceza hâkimine derhâl ulaştırılır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir.

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı,  idari  gözetim  şartlarının  ortadan  kalktığı  veya  değiştiği  iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.

İdari gözetim işlemine karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık  ücretlerini  karşılama  imkânı  bulunmayanlara,  talepleri  hâlinde Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.

Hüküm gereğince, hakkında sınır dışı etme kararı alınacak yabancıların  kolluk  tarafından  yakalanmaları  hâlinde,  haklarında  karar  verilmek üzere derhâl valiliğe bildirilir.

Bu kişilerden, sınır dışı etme kararı alınması gerektiği değerlendirilenler  hakkında,  sınır  dışı  etme  kararı  valilik  tarafından  alınır (K.6458 m. 53).

İdari gözetimde sulh ceza hakiminin kararına itiraz

Hakkında  idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine kırk sekiz saat içinde götürülür (K.6458 m.57/2).

Geri  gönderme merkezlerindeki  idari  gözetim  süresi  altı  ayı  geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir (K.6458 m.57/3).