İcra dosyasında haczedilen gayrimenkulü satışa hazırlama 2. Bölüm
İlk bölümde, icra dosyasında haczedilen gayrimenkulü, satışa hazırlama için, kıymet takdiri yaptırılmasına kadarki süreç özetlenmeye çalışılmış idi.
Kıymet takdir raporu kesinleştirilmeden, gayrimenkulün satışına karar verilmesi mümkün değildir. Kesinleşme, ya raporun ilgililere tebliğ edilip 7 günlük itiraz süresinin geçmesiyle, ya da itiraz üzerine icra hukuk mahkemesince yeniden kıymet takdiri yapılmasıyla mümkündür.
Uygulamada, üzerinde çok fazla takyidat bulunan gayrimenkullerin kıymet takdirinin kesinleştirilmesi, çok fazla zaman ve emek harcamayı gerektireceğinden, alacaklı vekilleri, kıymet takdir raporuna kendileri itiraz etmekte, icra hukuk mahkemesi tarafından kıymet takdirine ilişkin verilen kararların temyizi mümkün olmadığından, mahkemece tespit edilecek tutar üzerinden satış bedeli belirlenmekte ve kıymet takdir raporunu diğer ilgililere tebliğe çıkarmaya gerek kalmadan satış aşamasına gelinebilmektedir.
Eğer alacaklı vekili olarak bu yola başvuracaksanız, kıymet takdir raporunu tebliğ alır almaz 7 gün içinde icra hukuk mahkemesine dava açmanız gerekmektedir. İcra İflas Kanunu’na göre aynı 7 gün içinde yeniden kıymet takdiri için gerekli masrafların da yatırılması gerektiği öngörülmekte ise de, kıymet takdirine itiraz ederken mahkemeye yatırılan gider avansı, bu iş için başlangıçta yeterli görülmekte ve masraf eksik ise, mahkemece tensip zaptı ile alacaklı vekiline kesin süre verilmektedir.
Kıymet takdirini hiç tebliğe çıkarmadan, kıymet takdirine itiraz ederseniz, bu tek başına yeterli olmayacaktır. İcra dosyasından, kıymet takdirinin borçluya da tebliğe çıkarılmasını sağlamalısınız ki borçlu için de 7 günlük süre, tebliğle birlikte işlemeye başlasın. Borçlunun da kıymet takdirine doğal olarak itiraz hakkı vardır. Eğer değerin yüksek olduğundan bahisle sadece alacaklı taraf kıymet takdirine itiraz etmiş, borçlu, kıymet takdiri kendisine tebliğ edilmesine rağmen süresinde bu hususta herhangi bir dava açmamış ise, mahkemece yaptırılan kıymet takdiri raporu, icra müdürlüğünce yaptırılandan daha yüksek çıkarsa, icra müdürlüğünce yaptırılan kıymnete itibar edilmesi gerekecektir. Bu hususta süresinde dava hakkını kullanmayan borçlunun, mahkemece yaptırılan kıymet takdirinde lehine çıkabilecek bir rakamdan faydalanması mümkün olamayacaktır.
Kıymet takdir raporunun ilgililere tebliğe çıkarılmadan önce, ilgililerin tespit edilmiş yani 100’e yarar malumat cevaplarının dosyaya gelmiş olması gerekir. bu yüzden, dosyada böyle bir eksiklik varsa, kıymet takdiri yapılana kadar, 100 madde malumatlarının toplanması yararınıza olacaktır.
İpotek alacaklısından 100. madde malumatı sorulması için talep örneğine buradan ulaşabilirsiniz.
Haciz alacaklılarından 100. madde malumatı sorulması için talep örneğine buradan ulaşabilirsiniz.
Gayrimenkul üzerinde hem haciz, hem de ipotek alacakları mevcut ise, tek bir taleple hepsinin toplanmasını talep etmeniz uygun olacaktır.
Talebiniz üzerine İcra Müdürlüğü, haciz alacaklısı olan icra müdürlüklerine, UYAP üzerinden müzekkere gönderecektir. Geçmişte, bu iş için her bir müzekkere postayla ya da alacaklı vekilince elden takip edilmek suretiyle yapılmakta ve özellikle eski tarihli dosyaları ilgili icra müdürlüklerinden çıkartmak, alacaklı vekillerinin oldukça zamanını almaktaydı. Artık malumatlar, icra müdürlüklerinden, UYAP üzerinden sorulmaktadır. Ancak tarafınızca takip edilmezse, cevapların dosyaya girmesi oldukça uzun zaman aldığından, mümkünse gönderilen müzekkerenin bir suretini uyaptan çıkartıp, ilgili icra müdürlüğüne cevabı yazdırmak için gitmek, bu mümkün değilse de en azından telefon etmek, işin hızlanması açısından faydalı olacaktır.
100. madde malumatı müzekkeresi UYAP üzerinden düzenleneceğinden, müzekkere örneğine pek ihtiyacınız olmayacaktır. İhtiyaç duyarsanız da buradan örneğe ulaşabilirsiniz.
İpotek alacaklısına veya ihtiyati tedbir alacaklısına gönderilecek müzekkere ise, bundan biraz daha farklı olacaktır.
Daha önceki makalemizde de belirttiğimiz üzere, ihtiyati tedbir kararı veren mahkemeye, tedbir kararının satışa engel teşkil edip etmediği ve İİK 100. maddeye yarar malumatların (Taraf isimleri, varsa vekilleri ve adreslerinin) sorulması gerekecektir.
İpotek alacaklısından 100. madde malumatı sorulurken, ipotek alacağının devam edip etmediği, ediyorsa alacak miktarı gibi hususlar, eğer ipotek alacaklısı banka ise, bankanın genel müdürlüğünden sorulacaktır.
Eğer ipotek, teminat ipoteği ise, yani doğmuş bir alacak için değil de, doğabilecek alacaklarının teminatını teşkil etmek üzere konulmuşsa, bu noktada biraz titiz davranmakta fayda var. Şöyle ki;
100. madde müzekkeresine verilecek cevapta, eğer ipotek alacaklısı banka ise, bankalar, kayıtlarını tetkik ederek o gün itibarı ile alacak bakiyelerini dosyaya bildirirler. İcra dosyasına gerçeğe aykırı bir beyanda bulunmaları, alacak miktarlarını yüksek beyan etmeleri gibi durumlar, bankalarda pek mümkün olmaz. Ancak söz konusu ipotek, teminat ipoteğiyse ve borçlu, ipotek alacaklısını, satışa engel olabilmek adına “Alacağını yüksek söyle ki sattıramasınlar” düşüncesiyle hareket ederse ve teminat ipoteği alacaklısı da borçluyla bu hususta işbirliği yapacak olursa, iş çıkmaza girebilir. Bu yüzden, ipotek alacaklısı olarak görünen kişi, banka değil de herhangi bir şirket veya şahıs ise, ipoteğin türünü ve özelliklerini gösterir resmi senet örneğinin tapudan istenmesi, teminat ipoteği alacaklısından 100. madde malumatı sorulurken, eğer alacağı mevcutsa, bu rakama nasıl ulaşıldığını belgeleri de (örneğin cari hesap dökümü) istemek, gerçeğe aykırı beyanda bulunulmasının suç teşkil edeceğini yazılacak müzekkereye eklettirmek uygun olacaktır.
İcra mahkemesinin kıymet takdirine ilişkin vereceği kararların kesin olduğu ve bu karara karşı temyiz yolunun kapalı olduğu belirtilmiş idi. Ancak kıymet takdiri davasındaki usulsüzleri, ihalenin feshi davasında ileri sürmek pekala mümkün olacaktır.
Kıymet takdirinin de kesinleştiğini varsayalım. sıradaki işlem satış aşaması. Bu aşamaya kadar süreci kısaca özetleyecek olursak, yapılacak işlemler sırasıyla;
Takibi kesinleştirmek
Gayrimenkul sorgusu yaptırmak
Sorgu sonucu çıkan gayrimenkul / gayrimenkuller üzerine tapuya haciz yazısı göndermek
Gelen cevaba göre varsa haciz ve ipotek alacaklılarından 100. madde malumatlarını toplamak
Çap imar durumunu celbettirip kıymet takdiri talep etmek
Kıymet takdiri raporunu kesinleştirmek
Satış talep etmek olacaktır.
Bir sonraki makalede satış işlemlerinin nasıl yapılacağı ve paraların paylaştırılması konusu incelenecektir.
Konu çok kapsamlı olduğundan, bazı hususlar arada atlanmış olabilir. Sorularınız olursa çekinmeden sorabilirsiniz.