HİLELİ İFLÂSTA CEZA DAVASI

İlgili Yasa

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 311- İflâsından evvel veya sonra alacaklılarını zarara sokmak kasdiyle ve hususiyle aşağıdaki suretlerle hileli muamelelerde bulunan kimse hileli müflis sayılır ve Türk Ceza Kanununa göre cezalandırılır.

1. Alacaklıların müşterek rehni makamında olan mallarını tamamen veya kısmen kaçırır, gizler veya tahrip ederse;
2. Alacaklıların zararına olarak hakikate aykırı makbuzlar verir veya yazı ile borç ikrar ederse;
3. Muvazaalı satışlar, muameleler yahut bağışlamalar yaparsa;
4. Evlenme mukavelesinde hakikaten getirilmemiş bir çeyizi getirilmiş gibi tanır ve karı da bu mukaveleyi kocasının alacaklılarına karşı istimale kalkışırsa;
5. Haki kat a aykırı borç ikrar etmek yahut muvazaalı muameleler ve mukaveleler yapmak suretiyle alacaklılarını zarara sokarsa;
6. Borcu mevcudu ile alacağından ziyade olduğunu bildiği halde ehemmiyetli kıymeti haiz ticarî mallarını yahut fabrikasman mahsullerini hem satış gününün piyasasından, hem de malolduğu veya satın alındığı kıymetten pek aşağı bir fiyatla satmak suretiyle mevcudunu israf ederse;
7. Konkordato mukavelesi haricinde alacaklıya hususî menfaatler temin ederse;
8. Hakikate aykırı muhasebe ve sahte bilânçolarla aktifini hakikatte olduğundan fazla veya noksan gösterirse.

Bir numaralı bentte yazılı malların kıymetine göre Türk Ceza Kanununun 522 inci maddesi tatbik olunur.

Bir numaralı bentte yazılı suçları yapanlar müflisin evi halkından kimseler ise müflis gibi cezalandırılırlar.

Türk Ceza Kanununun iştirak hükümleri dışında kalsa dahi, müflisin aktifini azaltmak maksadiyle ona ait menkul ve gayrimenkul malları kısmen veya tamamen saklıyan veya kaçıran ve muvaza ile temellük eden veya bu hususlarda yataklık veya tavassut eden veya iflâs masasına müracaat ile kısmen veya tamamen asılsız alacaklarını kaydettiren veya müflisin tediye kabiliyetini azaltmak maksadiyle kendi adına veya müstear adla ticari faaliyetlere girişen kimseler hakkında dahi aym cezalar uygulanır.

TÜRK CEZA YASASI MADDE 506- Hileli müflisler hakkında iki seneden beş seneye kadar ağır hapis cezası verilir.

MADDE 522- Onuncu babda beyan olunan cürümlerin işlenmesinde cürmün mevzuu olan şeyin veya ika edilen zararın kıymeti pek fahiş ise mahkeme cürme mahsus olan cezayı yarısına kadar arttırır ve eğer hafif ise yarısına ve eğer pek hafif ise 1/3 ne kadar eksiltir.

Kıymet tâyini için cürmün mevzuu olan şeyin yahut vaki zararın cürüm işlendiği zamandaki kıymeti nazarı dikkate alınır. Yoksa failin istihsal eylediği menfaat hesap edilmez.

Eğer fail aynı nevinden olan cürümlerden dolayı mükerrir bulunur veya bu babın ikinci faslında yazıh cürümlerden birini işlemiş olursa cezayı tenkise mahâl yoktur.

Açıklama

İcra ve İflâs Yasasının 311 inci maddesi, borçlunun (hile)li iflâsının suç olacağını açıklamıştır. Maddede belirtildiği gibi iflâsından önce veya sonra alacaklılarını zarara sokmak amacıyla ve özellikle hileli .işlem ve tasarruflarda bulunan borçlu hileli (müflis) iflâs etmiş sayılır. TCY. mn 506 ncı maddesi uyarınca Ağır Ceza Mahkemesince cezalandırılır. Hileli iflâs suçu ağır cezalık bir suçtur.

Görevli Mahkeme

Ağır Ceza Mahkemesi’dir.

Yetkili Mahkeme

Suçun işlendiği yer Ağır Ceza Mahkemesi.

Şikâyetçi (Dâvacı)

1. Alacaklı,
2. İlgili iflâs dairesi veya iflâs idaresi, (bunlar C. Savcılığına durumu bildireceklerdir.)
3. İlgili olanlar,
4. Savcılığı dava açar.

Sanık

Hileli iflâs eden borçlu.

Göz önünde Tutulacak Hususlar

1. Şikâyetçi, alacaklılardan bir veya birkaçının, yahut da iflâs dairesi veya iflâs idaresinin bildirimi üzerine veya herhangi bir nedenle, suçun işlendiğini öğrenen C. Savcılığı, gerekli kamu kovuşturması yapar. Borçlu sanığı dinler, savunmasını alır. Alacaklıların ifadelerine başvurur. İcra dosyasım, iflâ.s belgelerini getirtir. Suçun işlendiğini saptarsa, Ağır Ceza Mahkemesine iddianame ile kamu dâvası açar.
2. Ağır Ceza mahkemesince Ceza Usulü Yargılama Yasasına göre sanık yargılanır. Sanık, şikâyetçi ve diğer ilgililer ile tanıklar çağrılıp dinlenir.
3. İflâs dosyası ve sanığın hileli tasarrufları getirtilir, araştırılır.
4. Sanığın eylemi İİY.nm 311 inci maddesinde açıklanan hususları kapsadığı saptanırsa, suç sabit olmuştur.
5. Şikâyetçi alacaklı, (müdahil) davacı olarak davaya katılabilir. Bunun için dilekçe vermesi gereklidir.
6. Sanık borçlunun suçu sabit olmuşsa, TCY. mn 506 ncı maddesi gereğince iki yıldan 5 yıla kadar ağır hapis cezasıyla cezalandırılacaktır.
7. Sanığın suçu saptanamazsa, beraatine karar verilecektir.
8. Borçlu sanık, alacaklıların ortak (müşterek) rehini olan mallarının tümünü veya ,bir kısmını kaçırıp gizler veya yok ederse ve bu malların değerine göre sanık hakkında TCY. mn 522 nci maddesi uygulanacaktır. Bu madde sanık yararına kabul edilmiştir.
9. Savcılığı, sanık, (müdahil) davacı mahkemece verilecek kararı temyiz edebilirler.