Eşyaya Verilen Zararlar
Araştırılması gereken hususlar ve ispat araçları
Sübuta ilişkin araştırma
Bir eşyaya zarar verilip verilmedigği, tespit, fotogğraf, ceza dosyası tutanakları, resmi tutanaklar, yangın raporları vs. ile araştırılmalıdır.
Zarar verilen eşya davacıya ait olmasa da taşıtlar gibi oüzel sicile kaydı gereken eşyadan ise kaydın davacı adına olup olmadıgğına bakılmaksızın davacının bu eşyayı malikine iade borcu varsa davacının zararı tazmin edilir.
Zararı davalının verip vermedigği, tespit raporu, eşya faturası, bilirkişi incelemesi, fotogğraf, raiç bedele ilişkin tablo, yazı vs. ile araştırılmalıdır.
- Kapsama ilişkin araştırma
Zararın miktar olarak belirlenmesi bazen kolay olmayabilir. Eşyaya verilen zarar ya eşyanın tamamen yok olması ya da kısmen zarar goürmesi şeklinde olur. Bu durumlarda inceleme farklı yapılır. Eşya tuümden yok olmuşsa zararın miktarı onun yenisinin bedelidir. Kısmen zarar goürmuüş eşyada; eşyanın tamir giderleri, eşyadaki hasar nedeniyle degğer kaybı, bu eşyanın kullanılamaması nedeniyle yenisini kiralama gibi masraflar ile varsa bu eşyanın kullanılamaması suüresince gelirinden mahrum kalınan miktar belirlenerek huükuüm altına alınmalıdır.
Bazen eşya kısmen zarar goürmekle birlikte tamiri ekonomik olmaz. Eşyanın tamir gideri yenisinin bedelinden fazla ise piyasadaki rayiç bedeli belirlenmelidir.
Aracın rayiç bedeli zarar degğildir. Çuünkuü hasarlı olan eşyayı davacı da kullanacagğından bu hasarlı eşyanın hurda bedeli kadar zarardan indirim yapılması gerekir.
Aracın parçasının yenilenmesi ile araçta oluşacak degğer artışının zarardan indirilmesi gerekir. (amortisman bedeli)
Eşya zararlarında zararın miktarı olay tarihi itibariyle belirlenmelidir. Eşya zararları talep halinde zararın giderildigği uülke birimlerine goüre belirlenir. OÜ rnegğin bir yabancının eşyasına verilen zarar yabancı uülkede giderilecekse o uülke birimleri esas alınır.
Uygulamada Sıkça Hataya Düşülen ve Bozma Nedeni Yapılan Konular
Eşya zararına haksız fiil neden oldu ise ispat her tuürluü delille muümkuünduür. Buna ragğmen zarar goüren eşya için ısrarla belge istenilmesi ve sunulmazsa davanın reddi yanlıştır. Bu tuür zararlar tanıkla da ispat edilebilir.
Eşya zararları yangın ve benzeri olaylarda zor belirlenir. Eşyaya zarar verildigği sabit ancak tam olarak hangi eşyalara zarar verildigği nitelikleri ve miktarı belirlenemiyorsa dava reddedilmez. Tuürk Borçlar Kanunu’nun 50/2. maddesi geregği zararın haâkim tarafından olayın oüzelligğine goüre belirlenmesi gerekir. Bu hususa riayet edilmemesi çogğu zaman bozmaya neden olmaktadır.
Eşya zararının olay tarihindeki birimlerden hesaplanmaması sıklıkla rastlanan bozma nedenlerindendir.
Eşyanın hasarlı olarak davacı elinde kaldıgğı ve eşyanın yenisinin bedeline huükmedildigği durumlarda davacıda kalan eşyanın hurda bedelinin indirilmemesi hatalıdır.
Doüviz cinsinden eşya bedeline huükmolunurken yabancı para birimlerinin fiili oüdeme guünuündeki Tuürk Lirası karşılıgğının huükuüm altına alınması gerekir.