Çekte Ödeme Süreleri Nasıl Hesaplanır?
TATİL GÜNLERİ
MADDE 816- Bir çekin ibrazı ve protestosu, ancak bir iş gününde yapılabilir.
Çeke ilişkin işlemler ve özellikle ibraz ve protesto veya buna eş değer belirleme işlemlerinin yapılması için kanunla belirli sürenin son günü, pazara veya diğer bir tatil gününe rastladığı takdirde, bu süre onu izleyen ilk iş gününü kapsayacak kadar uzar. Aradaki tatil günleri süre hesabına dâhildir.
SÜRELERİN HESABI
MADDE 817- Kanunun bu Kısmında gösterilen süreler hesap edilirken bunların başladığı gün sayılmaz.
UYGULANACAK HÜKÜMLER
MADDE 818- Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır:
- Düzenleyenin bizzat kendi emrine, kendi üzerine ve üçüncü kişi hesabına düzenlediği poliçeler hakkındaki 673 üncü madde.
- Poliçede gösterilen bedeller arasındaki farklara ilişkin 676 ncı madde.
- Borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasına, yetkisiz imzaya, düzenleyenin sorumluluğuna ve açık poliçeye ait 677 ilâ 680 inci maddeler.
- Ciro hakkındaki 683 ilâ 685 inci maddeler.
- Poliçeye ait defilere ilişkin 687 nci madde.
- Vekâleten yapılan cirodan doğan haklara dair 688 inci madde.
- Avalin şekil ve hükümleri hakkındaki 701 ve 702 nci maddeler.
- Makbuz istemek hakkına ve kısmen ödemeye dair 709 uncu madde.
- Protestoya ait 715 ilâ 717 nci ve 719 ilâ 721 inci maddeler.
- “Protestosuz” kaydına dair 722 nci madde.
- İhbar hakkındaki 723 üncü madde.
- Poliçe borçlularının müteselsil sorumluluğuna dair 724 üncü madde.
- Poliçenin ödenmesi hâlinde başvurma hakkına ve poliçenin, protestonun ve makbuzun kendisine verilmesini istemek hakkına dair 726 ve 727 nci maddeler.
- Sebepsiz zenginleşmeden doğan haklara dair 732 nci madde.
- Poliçe karşılığının devrine dair 733 üncü madde.
- Poliçe nüshaları arasındaki ilişkiye ait 744 üncü madde.
- Değişiklikler hakkındaki 748 inci madde.
- Zamanaşımının kesilmesine dair 750 ve 751 inci maddeler.
- Atıfet sürelerinin kabul olunamayacağına, poliçeye ilişkin işlemlerin yapılması gereken yer ile elle imzaya dair 754 ilâ 756 nci maddeler.
- İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.
- Ehliyete, poliçe ve bonolara ilişkin hakların korunması ile başvurma hakkının kullanılması için gerekli işlemlere ilişkin kanun ihtilaflarına dair 766, 768 ve 769 uncu maddeler.
722 nci maddenin birinci ve üçüncü fıkralarıyla 723 üncü maddenin birinci fıkrası ve 727 nci madde hükümlerinin çeklere uygulanmasında, protesto yerine 808 inci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri gereğince belirleme yapılması da geçerlidir.
KANUNLAR İHTİLAFI
MUHATAP OLMA EHLİYETİ
MADDE 819- Bir çekin kimin üzerine düzenlenebileceğini, çekin ödeneceği ülkenin hukuku belirler. Bu hukuka göre çek, muhatabın şahsı bakımından geçersiz sayılıyorsa, hukuklarının böyle bir nedenden dolayı geçersizliği öngörmediği ülkelerde, çek üzerine atılan imzalardan doğan borçlanmalar geçerlidir.
ŞEKİL VE SÜRELER
MADDE 820- Çeke ait borçlanmaların şekli, bu borçlanmaların imza edilmiş olduğu ülkenin hukukuna göre belirlenir. Bununla beraber, ödeme yeri hukukunun öngördüğü şekle uyulması yeterlidir.
767 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları da uygulanır.
BORÇLANMALARIN HÜKÜMLERİ
DÜZENLENME YERİ KANUNU
MADDE 821- Çekten doğan borçlanmaların sonuçları, bu borçlanmaların yapıldığı ülke hukukuna göre belirlenir.
ÖDEME YERİ HUKUKU
MADDE 822- Aşağıda yazılı hususlar çekin ödeneceği ülke hukukuna göre belirlenir:
- Çekin mutlaka görüldüğünde mi ödenmesi gerektiği yoksa görüldükten belirli bir süre sonra ödenmesi şartıyla da düzenlenip düzenlenemeyeceği ve gerçek düzenlenme gününden sonraki bir günün çeke yazılmasının ne gibi sonuçlar doğuracağı.
- İbraz süresi.
- Çekin; kabul, teyit, tasdik veya vize edilip edilmeyeceği ve bu kayıtların ne gibi sonuçlar doğuracağı.
- Hamilin kısmen ödemeyi isteyebilip isteyemeyeceği ve böyle bir ödemeyi kabule zorunlu olup olmadığı.
- Çekin çizilip çizilemeyeceği veya “hesaba geçirilecektir” kaydını veya buna eşit bir ibareyi içerip içermeyeceği ve bu çizginin ya da bu kaydın yahut ona eşit olan ibarenin ne gibi sonuçlar doğuracağı.
- Çekin karşılığı üzerinde hamilin özel hakları bulunup bulunmadığı ve bu hakların niteliğinin ne olduğu.
- Düzenleyenin çekten cayabilip cayamayacağı veya çekin ödenmesine itiraz edebilip edemeyeceği.
- Çekin kaybedilmesi veya çalınması hâlinde alınacak tedbirler.
- Cirantalara, düzenleyene ve diğer çek borçlularına karşı başvurma haklarının korunması için bir protesto veya buna eş değer bir belirleme yapmanın gerekli olup olmadığı
YERLEŞİM YERİ HUKUKU
MADDE 823- Muhatap ve yerleşim yerli çeki ödeyecek olan üçüncü kişi aleyhine sebepsiz zenginleşmeden doğan istemler, bu kişilerin yerleşim yerlerinin bulunduğu ülkenin hukukuna göre belirlenir.