Bağlanma Parası-Cayma Parası Nedir?

Bağlanma Parası

Bir sözl.nin kurulduğuna delil olsun diye bir tarafın diğerine verdiği paraya bağlanma parası denir. Bağlanma parası kaporodan farklıdır çünkü bağlanma parası veren taraf sözl.den cayma hakkı kazanmış olmadığı gibi kendisi sözl.nin ortadan kalkmasına sebep olsa da verdiği bağlanma parasını geri isteyebilir. Bağlanma parası peşin ödenir.

Sözl. kurulurken bir tarafın diğer tarafa verdiği paranın bağlanma parası mı yoksa cayma parası mı olduğu konusunda tereddüt varsa bunun bağlanma parası olarak verildiği kabul edilir. Sözleşme yapılırken bir kimsenin vermiş olduğu bir miktar para, cayma parası olarak değil sözleşmenin yapıldığına kanıt olarak verilmiş sayılır.

Aksine sözleşme veya yerel âdet olmadıkça, bağlanma parası esas alacaktan düşülür.

Cayma Parası

Halk arasında kaporo olarak bilinir. Cayma parası, sözl.den serbestçe dönülmesi karşılığı diğer tarafta kalmak üzere yapılan ödemedir. Cayma parası kararlaştırılmışsa, taraflardan her biri sözleşmeden caymaya yetkili sayılır; bu durumda parayı vermiş olan cayarsa verdiğini bırakır; almış olan cayarsa aldığının iki katını geri verir.

Cayma parası verildikten sonra sözl.den dönme hakkının kullanılmayacağı anlaşılmış veya kullanılabileceği makul süre dolmuşsa, verilen cayma parası alanın alacağına mahsup edilecektir. Cayma parası cezai koşul olmadığından hakim tarafından aşırı görülerek azaltılamaz.

Dönem cezası, sözl.den dönme hakkı kullanılmak istendiği zaman bu miktarı ödeme borcu doğmakta; cayma parasında ise peşin verilmiş bir miktarın sözl.den dönme üzerine istenememesi veya misliyle iadesi gerekmektedir. Dönme cezası kimin için kararlaştırılmışsa onun sözl.den dönme hakkı doğar. Cayma parasında ise daima hem veren hem de alan sözl.den dönme hakkına sahiptir.