Avukatlık Mesleğine Kabul İçin Aranan Şartlar Nelerdir?
Avukatlığa giriş için konan kurallardan bir kısmı olumlu bir kısmı olumsuz kurallar olarak sınıflandırılabilir
Avukatlık Mesleğine Kabul İçin Aranan Olumlu Şartlar
- Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak: Avukatlık Kanunu’nun 3. maddesinin Avukatlık mesleğine girmenin ilk bendinde avukatlık mesleğine kabul için T.C. vatandaşı olmak şartı öngörülmüştür. Bu düzenleme ile avukatlık, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yapabileceği ayrıcalıklı bir meslek olarak tanımlanmıştır.
- Türk Hukuk Fakültelerinin Birinden Mezun Olmak veya Yabancı Memleket Hukuk Fakültesinden Mezun Olup da Türkiye Hukuk Fakülteleri Programlarına Göre Noksan Kalan Derslerden Başarılı Sınav Vermek:
- Staj Bitim Belgesi Almış Olmak: Avukatlık mesleği sadece teorik bilgi ile yapılabilecek bir meslek değildir. Teorik eğitimin yanı sıra alınan eğitimin problemlere uygulanması ve teorik -pratik eğitimin sürekli olarak geliştirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle alınan hukuk eğitiminin avukatlık mesleğinde en az 5 yıl faaliyet göstermiş bir meslek büyüğünün yanında yapılacak stajla tamamlanması gerekmektedir.
- Levhasına Yazıldığı Baro Sınırlarında İkametgahı Bulunmak: Yasa ile her avukatın levhasına yazılmak istediği baro bölgesinde ikametgâhının bulunması zorunluluğu getirilmiştir. Bunda hedeflenen avukatın yerleşmek gayesiyle bulunduğu bölgenin ve bağlı bulunduğu baronun belirli olmasıdır.
Avukatlık Mesleğine Kabul İçin Aranan Olumsuz Şartlar
- Kast ile işlenen veya Avukatlık Kanunu’yla belirlenen suçlardan mahkûmiyet almamak: Avukatlık Kanunun 5. maddesinde “Aşağıda yazılı durumlardan birinin varlığı halinde, avukatlık mesleğine kabul istemi reddolunur” denilmektedir.
- Kasten işlenen bir suçtan dolayı 2 yıldan fazla süreyle hapis cezası almak.
- Devletin güvenliğine karşı işlenmiş suçlardan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı işlenmiş suçlardan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Milli savunmaya karşı işlenmiş suçlardan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluktan işlenmiş suçlardan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Zimmet işlenmiş suçlardan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- İrtikâp suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Rüşvet suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Hırsızlık suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Dolandırıcılık suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Sahtecilik suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Güveni kötüye kullanma suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Hileli iflas suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- İhaleye fesat karıştırmak suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Edimin ifasına fesat karıştırmak suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
- Kaçakçılık suçundan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmak.
Bu başlık altında sayılan yüz kızarıcı suçlardan biri ile hüküm giymiş olanların cezası ertelenmiş, paraya çevrilmiş veya affa uğramış olsa da bunlar avukatlığa kabul edilmezler. Avukatlık staj adayının bu bentte yazılı cezalardan birini gerektiren bir suçtan kovuşturma altında bulunması halinde, avukatlığa alınma isteği hakkındaki kararın bu kovuşturmanın sonuna kadar bekletilmesine karar verilebilir. Şu kadar ki, ceza kovuşturmasının sonucu ne olursa olsun avukatlığa kabul isteğinin geri çevrilmesi gereken hallerde, sonuç beklenmeden istek karara bağlanır.
- Kesinleşmiş bir disiplin kararı sonucunda hâkim, memur veya avukat niteliğini kaybetmiş olmak da avukatlık mesleğine kabule engeldir: Çünkü avukatlık toplumsal güvenin en çok hissedilmesi gereken mesleklerdendir. Herhangi bir disiplin kararı gereğince hakimlik memurluk, avukatlık gibi unvanı kaybeden kişinin kamu itimadına mazhar bir işi yapması en başta avukatlığın varoluş gerekçesiyle çelişecektir.
- Avukatlık mesleğine yaraşmayacak tutum ve davranışları çevresinde bilinmiş olmak avukatlığa girişe engeldir: Avukatlık sadece, hukukun uygulanması sırasında avukatın faaliyetlerini göz önüne alan bir meslek değildir. Avukatlık unvanına sahip olmanın getirdiği toplumsal yükü taşıyabilecek özel hayata ve davranışlara sahip olması gerekir.
İşkenceci olarak bilinmek, özel hayatını çokça ortalığa dökmek, avukatlık mesleğinden atılmaya yol açmayacak derecede olmasa da suç işlemeyi alışkanlık haline getirmek, hâkimlik süresince verdiği kararları hukuken tartışmalı olmak, kamu görevlisi iken hukukun uygulanmasını resmen ve fiilen engellemek avukatlığa girişe engeldir.
- Avukatlık mesleği ile birleşemeyen bir işle uğraşmak avukatlığa girişe engeldir: Konu esas olarak Av. K. 11. maddesinde yasak işler başlığı altında düzenlenmiştir. Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen işler sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya mesleğin onuru ile bağdaşması mümkün olmayan ekonomik faaliyetler avukatlık mesleği ile bağdaşmaz, avukatlık stajına engeldir.
- Avukat olmak için mahkeme kararı ile kısıtlanmamış olmak lazımdır: Mesleğin önemi açısından kısıtlanan kişilerin avukatlık yapması hem kendisi hem de müvekkili açısından ciddi sorunlar doğurma ihtimalini ortadan kaldırılması için mahkeme kararı ile kısıtlanmış kişilerin avukatlık yapması engellenmiştir.
- İflas etmiş olup da itibarı iade edilmiş olmak da mesleğe kabule engeldir: Hakkında iflas kararı verilmiş olan kişilerin avukatlık yapması mümkün değildir. Ancak hakkında iflas kararı verilmiş kişi icra – iflas hukukunda düzenlendiği şekilde iflas kararını kaldırır ise avukatlığa dönebilir. Taksiratlı ve hileli müflisler itibarları iade edilmiş olsa dahi avukatlığa kabul olunmazlar.
- Hakkında aciz vesikası verilmiş olup da bunun kaldırılmamış bulunması da mesleğe girişe engeldir. Bu durumla birlikte aciz halinin daha sonra kaldırılması halinde avukatlığa kabule engel halin de ortadan kalkacağı kanaatindeyiz.
- Avukatlığa sürekli olarak gereği gibi yapmaya engel vücut veya akılca malul olmak mesleğe girişe engeldir.